یکی از بیماری های شایعی که مخصوصا در بین افراد بالاتر از ۵۰ سال بیشتر مشاهده می شود گردن درد است که از عارضه های دیسک گردن است. این مشکل را می توان در بین دانشجویان نیز مشاهده کرد. ستون مهره های گردنی دارای ۷ مهره می باشد و در بین مهره ها غضروفی که عمدتا متشکل از آب می باشد و دیسک نام دارند قرار دارد. هفت قطعه استخوان موجود در ستون فقرات گردنی (مهره‌های گردن) به وسیله رباط‌ها و عضلات به یکدیگر متصل شده‌اند. گردن‌درد در هر جایی از بدن، از پشت گردن و پایین سر گرفته تا بالای شانه ها و کتف اتفاق می افتد. درد گردن تا قسمت بالای کمر یا بازوها قابل گسترش است. سردرد، خشکی ، درد و التهاب گردن از نشانه های رایج انواع گردن‌درد به حساب می آیند. در ادامه علاوه بر علت گردن درد به بررسی درمان ها و نحوه جلوگیری از گردن درد نیز میپردازیم.
گردن درد
گردن درد مشکلی شایع که بر اثر نامناسب بودن دچار کشیدگی می شود. از علت های گردن درد حالت نامناسب بدن به علت خم شدن بیش از حد به سمت مانیتور ، چمباتمه زدن پشت میز و خم کردن گردن طولانی مدت به هنگام انجام کاری می باشد. استوئو آرتریت از علت های درد گردن است.گردن درد عموما با فیزیوتراپی و ورزش درمان و موجب تقویت عضلات گردن شده و در آن به میزان قابل توجهی کاهش می یابد.
علائم درد گردن
- سردرد
- سفتی و اسپاسم عضلانی
- ناتوانی در تکان دادن سر و سخت شدن چرخش گردن
- سوزش در گردن
- ناتوانی در بلند کردن اجسام
- درد گردن به خصوص زمانی که سر خود را ثابت نگه میدارید مانند رانندگی و کار کردن طولانی مدت با کامپیوتر درد بیشتری را احساس میکنید.
- درد تیز و شدید در یک ناحیه از گردن
- نارسایی روده
علت های گردن درد
بیشترین علت گردن درد ناشی از سه بیماری شایع آرتروز ستون فقرات ، فتق دیسک گردن و سندرم های عضلانی است که در صورت وجود درد در ناحیه گردن و انتشار آن به دست ها حتی در مراحل اولیه آن بایستی به پزشک مراجعه کرد تا تشخیص قطعی و درمان درد گردن در مراحل اولیه صورت گیرد. خشکی عضلات گردن معمولاً به خاطر حرکات و رفتارهایی از قبیل موارد زیر ایجاد می‌شود:
- تکان خوردن سریع و با شتاب گردن در حین ورزش
- وضعیت نامناسب بدن هنگام راه رفتن و نشستن
- خوابیدن در حالتی که گردن در وضعیت نامناسبی قرار گیرد.
- کار کردن طولانی مدت پشت میز بدون تغییر دادن وضعیت
شایع ترین علل درد ستون فقرات گردنی
- آرتروز، اسپوندیلوز، استئوز
- اسپوندیلیت آنکیلوزان
- فتق دیسک
- عفونت
- تخریب مفاصل مجاور
- تنگی کانال نخاع
- درد عضلانی
- روماتیسم مفصلی
- تومور
- بدشکلی گردن
- ناهنجاری کیاری
- تخریب دیسک‌های بین مهره‌ای
- حرکت طبیعی/ غیرطبیعی
- جوش خوردگی ناقص
- کیفوز
- تروما
- سیرنگومیلی
- ویپلش
کشش عضلات گردن
وقتی فشار زیادی به گردن خود وارد میکنید ( یکی از علل شایع آن قرار دادن سر و گردن در یک وضعیت نامناسب به مدت طولانی است) عضلات و لیگامان های اطراف ستون مهره ای گردن شما تحت کشش زیادی قرار میگیرد و به دنبال آن ممکن است پارگی های میکروسکوپی در آنها ایجاد شود. بدنبال آن در این بافت ها تورم و درد ایجاد می شود که شما آن را به صورت درد و خشکی گردن احساس میکنید. این محدودیت حرکت قدری به علت درد و قدری به علت انقباض عضلات اطراف ستون مهره است که خارج از اراده شما صورت میگیرد و به آن اسپاسم هم می گویند. این نوع درد معمولاً با چند روز استراحت خوب می شود.
درد گردن همراه با سردرد و سرگیجه
یکی از شایع ترین انواع سر درد، سردرد گردنی است. سردرد گردنی معمولا ناشی از فعالیت هایی است که در آنها فشار بیش از حدی بر مفاصل بالایی گردن وارد می شود. این فشار می تواند به علت صدمات ناشی از حوادث مخصوص ( مثل کشیدگی گردن یا بلند کردن جسم سنگین)، یا فعالیت های مکرر یا طولانی مدتی مثل دولا دولا راه رفتن ، طرز نشستن یا ایستادن نامناسب، بلند کردن یا حمل کردن جسم سنگین مخصوصا با طرز ایستادن نامناسب، خم کردن و پیچش بیش از حد گردن، کار کردن با رایانه یا فعالیت هایی که مستلزم قرار گرفتن دست ها در جلوی بدن ( مثل کارهای خانه) است، باشد. که در این صورت با درمان سر درد در واقع به درمان گردن‌درد خود کمک کرده اید.
در رفتن دیسک
هرنی دیسک یا در رفتن دیسک به این صورت است که قسمت حلقوی محیطی دیسک یا آنولوس فیبروزوس پاره شده و قسمت مرکزی یا نوکلئوس پولپوزوس از بین شکاف پارگی به بیرون راه می‌یابد که به این قسمت هرنی یا فتق گفته می‌شود. قسمت بیرون زده به اعصاب فشار می‌آورد و همین امر موجب مشکلاتی مانند درد در اندام فوقانی می‌شود.
فرسایش مفاصل
مشابه سایر انواع مفاصل بدن، مفاصل گردن نیز با افزایش سن و گذشت زمان دچار فرسایش و خاصیت الاستیک خود را از دست می‌دهد. در طی این فرآیند ارتفاع آن کم می‌شود و باعث نزدیکی مهره ها به هم می‌شود و فشار زیادی را به مفاصل بین مهره ای وارد کرده و موجب آرتروز یا ساییدگی مفاصل می‌شود. علاوه بر این ابتلا به بیماری هایی مثل استئو آرتریت می تواند باعث از بین رفتن بالش (غضروف) بین استخوان ها (مهره ها) شود و علت درد گردن شود . بدن شما در ادامه ممکن است زائده های استخوانی ایجاد کند که این زائده ها نیز بر حرکت مفصل تاثیر گذاشته و باعث ایجاد درد می شوند.
عواملی مانند عفونت، تومورها و یا بیماری های مادرزادی گردن هم میتوانند از علل درد گردن باشند.
آسیب دیدگی و ضربه به گردن
آسیب دیدگی می تواند از قسمت جلو یا پشت گردن فرد اتفاق بیافتد. گردن بسیار انعطاف پذیر است و وزن سر را تحمل میکند. گردن بین سر و بدن قرار دارد و در معرض آسیب های خارجی است و همین امر باعث می‌شود تا گردن نسبت به ضربات آسیب پذیر باشد. عواملی همچون تصادفات، ورزش هایی مانند شیرجه، ورزش های رزمی، سقوط از ارتفاع و … می‌تواند موجب آسیب به گردن شود.
آرتروز گردن
شایع ترین علت گردن‌درد ، اسپوندیلوز (آرتروز گردن) است. آرتروز گردن عبارت است از تغییرات تخریبی استخوان‌های گردن که موجب وارد آمدن فشار به اعصابی می‌شود که به دست‌ها، پاها، و مثانه می‌روند. این مشکل در مردان ۴۰ سال به بالا شایع‌تر است و شیوع آن پس از ۶۰ سالگی افزایش می‌یابد.
فشار عصبی
انشعابات استخوانی و عصب ها باعث می شود که عصب گردن شما تحت فشار قرار بگیرد و در نتیجه این درد از ستون فقرات به گردن شما وارد شود.
برخی از بیماری ها
بیماری های خاصی مثل رماتیسم مفصلی ، مننژیت، سرطان، عفونت، تومورها، بیماری های مادرزادی می تواند باعث گردن درد شود.
آرتریت روماتوئید
رماتیسم مفصلی می‌تواند موجب تخریب مفاصل بین مهره های گردن شده و درد و خشکی گردن ایجاد میکند.
تشخیص گردن درد
بیشتر مشکلات مریوط به درد در گردن پس از تشخیص سریعا درمان می‌شود. در مواقعی از عکس برداری اشعه ایکس برای رد کردن احتمال برخی از علل گردن درد مانند عفونت و اسپوندیلیت انکیلوزان استفاده می‌شود. ممکن است متخصص آزمایش خون و ام آر آی را به شما پیشنهاد کند. ام آر آی در شرایطی انجام میگیرد که عصب شما پینچ شده باشد. در صورتی که درد گردن شامل علائم زیر باشد حتما باید به متخصص مراجعه کنید:
- درد منتشر شده در دست ها
- درد بسیار شدید و غیر قابل تحمل باشد
- سرگیجه در فرد
چه روش های برای تقویت عضلات گردن وجود دارد ؟
اگر احساس خستگی کردید پیشانی خود را به کف دستتان فشار دهید. استرس موجب سفتی در عضلات گردن می‌شود که در پی آن درد و خشکی گردن را به همراه دارد. با حرکات ساده می‌توانید فشار وارده بر گردن را کاهش و عضلات خود را تقویت کنید.
ارگونومی
ارگونومی از دو واژه ارگون (ergon) به معنای کار و نومی (nomoi) به معنای قوانین طبیعی و معنای کلی آن یعنی شناخت کار و رابطه بین افراد می‌باشد. ارگونومی روش های کار آمد برای بهینه سازی عملکرد کلی سیستم و سلامت انسان می‌باشد. در محیط کار خود در حالی که پشت میز خود نشسته اید، کمی خود را به سمت جلو خم کرده و آرنج هایتان را بر روی میز بگذارید. سر خود را صاف و در مرکز شانه ها قرار دهید و پیشانی خود را به کف دستتان فشار دهید. از کف دست خود برای مقاومت در برابر فشار سر خود استفاده کرده و بین ۳ الی ۵ ثانیه در همان وضعیت بمانید و چندین بار این کار را انجام دهید.
در خانه در زمان تماشای تلویزیون شانه های خود را به عقب کشیده و بر روی لبه صندلی نشسته و ستون فقرات خود را بکشید انگار که می‌خواهید قدتان کشیده شود. دست های خود را جلو بدن خود قرار داده و شانه های خود را تا حد ممکن به عقب بکشید به طوری که کتف هایتان جمع شود.
در ماشین در صورتی که بیش از ۴۵ دقیقه در حال رانندگی هستید، پیشنهاد می‌شود تمرین لاک پشتی انجام دهید. در هنگام رانندگی یا تایپ در پشت کامپیوتر هستید سر خود را لاک پشت وار به سمت داخل ببرید. سر خود را به سمت عقب آورده به طوری که گردی پشت گردنتان صاف شود. ۱ الی ۵ ثانیه د همان حالت نگه دارید و سپس رها کنید. این تمرین را چندین بار تکرار کنید.
تمرین دیگری که می‌توانید انجام دهید این است که هر یک ساعت چانه خود را به سمت سینه خم کرده و سپس گردن خود را به سمت چپ و راست و دوباره به صورت دایره وار بچرخانید. این کار را می‌توانید ۵ بار تکرار کنید و سپس جهت را تغییر دهید و از راست به چپ دایره بزنید.
درمان گردن درد
گردنبندهای طبی: از گردنبندهای طبی برای محدود کردن حرکت گردن آسیب دیده استفاده می‌شود.
درمان دارویی: برای کنترل التهاب، درد، اسپاسم های عضلانی و آشفتگی خواب می‌توان از دارو استفاده کرد.
فیزیوتراپی: فیزیوتراپ با دادن برنامه ورزشی مناسب با شرایط روش هایی را به شما یاد می‌دهد که می‌توانید به وسیله آن از آاز آسیب دیدگی وارد شده به گردن خود جلوگیری کنید.
ماساژ درمانی: ماساژ می‌تواند درد در تمامی بخش های بدن را رفع کند. امکان اینکه ماساژ خود گردن ابتدا علائم را بدتر کند زیاد است، اما ماساژ بازوها، سینه، پاها و کمر می‌تواند باعث کاهش گردن درد شود. آزاد سازی میوفاسیال و ماساژ کامل عضلات گردن، صورت، فک، سر و گلو می‌تواند موجب بهبود کامل و بازیابی شما کمک کند.
لیزر درمانی: روشی موثر برای درمان درد گردن حاد و مزمن می‌باشد. این روش به این شکل بود که لیزر سرد به مدت ۳۰ ثانیه تا چند دقیقه بر روی ناحیه آسیب دیده نگه داشته می‌شود. این نوع از لیزرها فوتون هایی از نور منتشر می‌کنند که از پوست رد می‌شود و توسط سلول ها جذب می‌شود. این کار التهاب و درد را کاهش می‌دهد .
اوزون تراپی: در این روش از قدرت اکسیژن برای بازسازی دائمی بافت ها، مفاصل، رباط ها و تاندون های آسیب دیده استفاده می‌شود. این روش عموما موجب بهبود کامل می‌شود و به طور دائمی درد پایان می‌یابد. در این روش از پرولوزون برای هرگونه دردی مخصوصا درد گردن استفاده می‌شود. پرولوزون غضروف را ترمیم میکند و همین امر موجب بهبود می‌شود. این روش روماتیسم های مفصلی شدید را نیز بهبود می‌بخشد.
تزریق استروئید ایپدورال: یکی از روش ها تزریق استروئید اپیدورال یا مسدود کننده عصب گردن می‌باشد. با این تزریق مقدار کمی کورتیزون در کانال استخوانی نخاعی قرار داده می‌شود. کورتیزون داروی ضدالتهاب بسیار قوی است و التهاب مغز را کنترل و درد ناشی از تحریک ریشه های عصبی را تسکین می‌دهد.
جراحی
در صورتی که روش های بالا پاسخگو نباشد. پزشک می‌تواند با استفاده از تکنیک های مختلف می‌توان استفاده کرد.
جراحی تعویض دیسک مصنوعی گردن: در این روش یک گرافت استخوانی و تثبیت داخلی، یک دیسک گردن مصنوعی در فضای دیسک قرار میگیرد.
دیسککتومی قدامی گردن: عملی است که بر روی قسمت بالایی ستون مهره ها انجام شده و هدف آن رفع فشار وارد بر یک یا چند ریشه عصبی یا نخاع است.
دکمپرسیون کیاری: این عمل به این صورت است که با ایجاد برشی در پشت گردن استخوان قاعده جمجمه و دو مهره بالایی برداشته می‌شوند.
کورپکتومی: زمانی که نخاع تحت فشار قرار میگیرد باید برای جلوگیری از آسیب دیدگی باید فشار از روی آن برداشته شود. در این تکنیک بخشی از مهره ها برداشته می‌شود و این عمل در کنار فیوژن و دیسککتومی قدامی گردن انجام میگیرد.
فورامینوتومی: فورامینوتومی با بزرگ کردن فضای محل خروج ریشه عصبی نخاع از کانال نخاعی گردن انجام می‌شود.
لامینکتومی: این تکنیک یک برش ۷ تا ۱۰ سانتی‌متری در پشت گردن ایجاد می‌شود و زمانی انجام می‌شود که تنگی کانال نخاعی گردن باعث فشار بر نخاع یا فشرده شدن عصب‌ها می‌شود.
فیوژن خلفی گردن: با تثبیت ستون فقرات گردنی (گردن) توسط تکنیک‌های ابزاری مختلف انجام میگیرد. این عمل بعد شکستگی‌های گردن و همچنین جهت اصلاح ناپایداری گردن، بدشکلی‌های گردن، در کنار عمل جراحی برداشتن تومور یا اصلاح نتیجه فیوژن‌های قدامی ناموفق قبلی انجام می‌شوند.
استئوتومی خلفی ستون فقرات: شکستن استخوان جهت کمک به اصلاح در راستای ستون فقرات است. در شرایطی مانند عدم تعادل در ستون فقرات نیاز است که جراح یکی از استخوان ها را طریق استئوتومی بشکند تا ستون فقرات بازیابی شود و تعادل دوباره خود را دست بگیرد. بعد از استئوتومی باید استخوان‌های بریده شده به روش مناسبی برای جوش خوردن مجدد آماده شود و در کنار هم قرار گرفته شود.
نحوه پیشگیری از گردن درد
حالت مناسب بدن خود را حفظ کنید. به هنگام ایستادن ، نشستن شانه ها باید در یک خط مستقیم و بالای باسن قرار بگیرند و گوش ها دقیقا بر روی شانه باشد.
باید به صورت دوره ای به خود استراحت دهید. برای مثال زمانی که در طولانی مدت در پشت کامپیوتر نشسته اید از جای خود برخیزید و کمی حرکت کنید و گردن و شانه های خود را بکشید.
وضعیت میز، صندلی و کامپیوتر خود را درست کنید. به این صورت که صفحه نمایش کامپیوتر جلو چشم ها و زانوها باید کمی از باسن پایین تر باشد، از دسته های صندلی خود مب توانبد برای استراحت دادن به دست های خود استفاده کنید.
به هنگام صحبت کردن با تلفن خود نباید از تلفن همراه خود را بین گوش و شانه های خود بگذارید و حرف بزنید. (می توانید از هندزفری استفاده کنید.)
وضعیت بدن به هنگام خواب باید صحیح باشد. سر و گردن باید با بدن هم طراز باشد. از بالش کوچک برای زیر سر خود استفاده کنید. به پشت بخوابید و ران های خود را با استفاده از بالش کمی بالا ببرید زیرا این کار باعث می شود که ماهیچه های ستون فقرات مسطح شود.
از حمل کیف های سنگین و انداختن بند آن بر روی شانه خود اجتناب کنید.
سیگار را ترک کنید. سیگار کشیدن می تواند خطر ابتلا به گردن درد را افزایش دهد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید ؟
- سردرد
- درد گردن همراه با دردی باشد که به دست تیر می‌کشد
- درد گردن با سردرد، گزگز، بی حسی یا ضعف عضلات اندام های فوقانی
- بی حسی و گزگز کردن
- درد مستمر و شدید به مدت چند روز
- رسیدن درد به دست و پا
در صورتی که به گردن شما ضربه وارد شد حتما سریعا به پزشک مراجعه کنید. به هیچ وجه گردن خود را نچرخانید. در صورتی که دچار آسیب شدید و گردنبندهای طبی در دسترس بود از آن استفاده کنید تا از ایجاد آسیب بیشتر جلوگیری شود.
دیدگاه کاربران