ستون فقرات، به‌عنوان محور اصلی حرکت و پشتیبانی بدن، تحت تاثیر عوامل مختلفی، ممکن است دچار فرسایش و التهاب شود. آرتروز ستون فقرات، که به آن اسپوندیلوز نیز گفته می‌شود، یک بیماری دژنراتیو است که با تحلیل رفتن غضروف مفاصل و دیسک‌های بین مهره‌ای همراه است. این فرایند می‌تواند منجر به درد مزمن، کاهش دامنه حرکتی و در موارد پیشرفته، فشردگی اعصاب نخاعی شود. اگرچه افزایش سن یکی از عوامل اصلی این بیماری است، اما فاکتورهایی مانند سبک زندگی کم‌تحرک، چاقی، ژنتیک و حتی آسیب‌های مکرر نیز در بروز آن نقش دارند. در این مقاله، به بررسی دقیق‌تر علائم، علل و موثرترین روش‌های درمانی، از مداخلات پزشکی گرفته تا راهکارهای غیرتهاجمی، می‌پردازیم تا بتوانید در مدیریت و کنترل این بیماری تصمیم‌گیری آگاهانه‌تری داشته باشید.
آرتروز ستون فقرات چیست؟
آرتروز ستون فقرات یک نوع فرسودگی تدریجی در مفاصل و دیسک‌های بین مهره‌ای است که معمولا در اثر افزایش سن رخ می‌دهد. در حالت طبیعی، غضروفی که بین مهره‌ها قرار دارد، مثل یک بالشتک عمل می‌کند و از سایش مستقیم استخوان‌ها روی هم جلوگیری می‌کند. اما با گذشت زمان، این غضروف به تدریج نازک و فرسوده می‌شود و فضای بین مهره‌ها کمتر می‌شود. در نتیجه، استخوان‌ها بیشتر به هم فشار می‌آورند و ممکن است زائده‌های استخوانی کوچکی (خارهای استخوانی) در اطراف مفاصل ایجاد شوند. این تغییرات می‌توانند باعث سفتی، کاهش انعطاف‌پذیری و گاهی درد در ناحیه گردن یا کمر شوند. البته میزان و شدت علائم در افراد مختلف متفاوت است و برخی ممکن است هیچ دردی احساس نکنند، در حالی که برای بعضی دیگر، آرتروز می‌تواند محدودیت حرکتی ایجاد کند.
علائم آرتروز ستون فقرات
آرتروز ستون فقرات معمولا با درد در ناحیه کمر یا گردن آغاز می‌شود، اما این تنها شروع ماجراست. در بسیاری از افراد، علائم در ابتدا خفیف هستند ولی با گذشت زمان شدت پیدا می‌کنند. برخی افراد ممکن است سال‌ها بدون نشانه خاصی زندگی کنند، اما ناگهان با درد شدید یا کاهش توانایی حرکتی مواجه شوند. به‌طور کلی علائم آرتروز ستون فقرات عبارت‌اند از:
- درد در کمر و گردن: در قسمت پایینی کمر بیشتر احساس می‌شود و با فعالیت یا ایستادن طولانی‌مدت شدت می‌یابد.
- سفتی و کاهش انعطاف‌پذیری: بعد از استراحت طولانی، خم و راست شدن یا چرخاندن گردن سخت‌تر می‌شود.
- تورم و حساسیت در مهره‌های آسیب‌دیده: معمولا همراه با التهاب در ناحیه آسیب‌دیده است و ممکن است هنگام لمس مهره‌ها احساس درد کنید.
- احساس ساییدگی یا صدای ترک‌خوردگی: هنگام حرکت ستون فقرات، ممکن است صدای خرت‌خرت یا احساس اصطکاک بین مهره‌ها داشته باشید که به دلیل تخریب غضروف رخ می‌دهد.
- ضعف و خستگی عمومی: در برخی افراد، به‌ویژه کسانی که دچار آرتروز التهابی هستند، احساس ضعف و خستگی مداوم دیده می‌شود.
- بی‌حسی یا سوزن‌سوزن شدن در دست‌ها و پاها: در صورتی که خارهای استخوانی یا التهاب باعث فشار بر اعصاب نخاعی شوند، این حس در شما بوجود می‌آید.
- سردردهای مداوم: اگر مفاصل گردنی درگیر باشند، ممکن است درد به پشت سر و شانه‌ها نیز گسترش پیدا کند.
در مورد آرتروز کمر بیشتر بخوانید.
آرتروز ستون فقرات به چه علتی ایجاد می‌شود؟
آرتروز ستون فقرات یک بیماری پیچیده است که به عوامل مختلفی بستگی دارد. ترکیب عواملی چون ژنتیک، سبک زندگی، آسیب‌های جسمی و شرایط پزشکی می‌تواند زمینه‌ساز بروز این بیماری شوند. اگرچه افزایش سن به عنوان یکی از اصلی‌ترین دلایل شناخته می‌شود، اما افراد جوان نیز به دلایل مختلف مانند آسیب‌های مفصلی یا بیماری‌های زمینه‌ای ممکن است با این مشکل مواجه شوند. در ادامه، دلایل اصلی بروز آرتروز ستون فقرات را بررسی می‌کنیم:
- افزایش سن: با افزایش سن، میزان آب و پروتئین‌ها در بافت‌های مفصلی کاهش می‌یابد. این تغییرات منجر به فرسایش غضروف‌ها و سایش استخوان‌ها بر یکدیگر می‌شود که یکی از عوامل اصلی آرتروز است.
- اضافه‌وزن و چاقی: چاقی فشار زیادی بر مفاصل ستون فقرات وارد می‌کند. با افزایش وزن، غضروف‌ها سریع‌تر تحلیل رفته و احتمال بروز آرتروز بیشتر می‌شود. این مسئله در افراد مسن که قدرت بازسازی مفاصل‌شان کاهش یافته، تاثیر بیشتری دارد.
- عوامل ژنتیکی: سابقه خانوادگی آرتروز می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. افرادی که در خانواده‌شان آرتروز وجود دارد، بیشتر در معرض این مشکل قرار دارند.
- آسیب‌های مفصلی: ضربه‌های مکرر یا آسیب‌های مستقیم مانند شکستگی، دررفتگی یا صدمات ورزشی می‌توانند به مفاصل ستون فقرات آسیب بزنند و زمینه را برای بروز آرتروز فراهم کنند.
- کم‌تحرکی و سبک زندگی نادرست: نداشتن فعالیت فیزیکی کافی باعث ضعف عضلات پشتیبان ستون فقرات می‌شود. این امر فشار بیشتری به مفاصل وارد کرده و غضروف‌ها سریع‌تر دچار تحلیل می‌شوند. همچنین، نشستن طولانی‌مدت یا قرار گرفتن در وضعیت‌های نادرست بدنی می‌توانند روند فرسایش غضروف‌ها را تسریع کنند.
- بیماری‌های زمینه‌ای و التهابی: برخی بیماری‌ها مانند: دیابت، نقرس، روماتیسم مفصلی و بیماری‌های خودایمنی، باعث التهاب مزمن در مفاصل می‌شوند که سرعت تحلیل غضروف‌ها را افزایش می‌دهند. مشکلات گردش خون نیز مانع از رسیدن مواد مغذی به مفاصل می‌شوند و این مسئله می‌تواند خطر ابتلا به آرتروز را بیشتر کند.
همچنین درمورد آرتروز گردن نیز بخوانید.
آرتروز ستون فقرات چگونه تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص آرتروز ستون فقرات یک فرآیند چند مرحله‌ای است که به بررسی دقیق علائم بیمار، انجام معاینات فیزیکی و استفاده از روش‌های تصویربرداری و آزمایشگاهی نیاز دارد. پزشکان برای تشخیص این بیماری ابتدا تاریخچه پزشکی بیمار بررسی می‌کنند و اطلاعاتی مانند: مدت زمان بروز علائم، شدت درد، عوامل تشدیدکننده و سابقه خانوادگی را ارزیابی می‌کنند. پس از آن، معاینه فیزیکی برای بررسی وضعیت عضلانی، انعطاف‌پذیری، میزان درد در حرکات خاص و تاثیر بیماری بر عملکرد روزمره بیمار انجام می‌شود. سپس، پزشک برای تایید تشخیص از روش‌های تصویربرداری مانند: اشعه ایکس، ام‌آر‌آی و سی‌تی‌اسکن استفاده می‌کند. در برخی موارد، آزمایش خون برای بررسی وجود بیماری‌های خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید یا تشخیص التهابات مفصلی نیز تجویز می‌شود. در ادامه روش‌های تشخیص آرتروز ستون فقرات را بررسی می‌کنیم.
بررسی سابقه پزشکی
تشخیص آرتروز ستون فقرات با بررسی سابقه پزشکی شروع می‌شود. در این مرحله، پزشک از بیمار می‌خواهد تا علائم خود را توصیف کند. این علائم شامل: زمان شروع درد، محل دقیق آن و نحوه تغییر درد در طول زمان است. پزشک همچنین درباره عوامل تشدیدکننده یا تسکین‌دهنده درد سوال می‌کند. از آنجایی که آرتروز ستون فقرات در بسیاری از موارد با بیماری‌های دیگر مشابه است، اطلاعات درباره سایر بیماری‌های موجود در بیمار نیز اهمیت زیادی دارد. پزشک از بیمار می‌پرسد که آیا شرایطی مانند: دیابت، فشار خون بالا یا بیماری‌های قلبی دارد، زیرا این بیماری‌ها بر روند درمان تاثیر می‌گذارند. در نهایت، پزشک از بیمار می‌خواهد که در مورد سابقه خانوادگی آرتروز یا سایر مشکلات اسکلتی عضلانی صحبت کند، زیرا این بیماری‌ها ممکن است ارثی باشند.
معاینه فیزیکی
معاینه فیزیکی یکی از مهم‌ترین مراحل در تشخیص آرتروز ستون فقرات است. در این مرحله، پزشک به دقت وضعیت کلی بدن بیمار، به‌ویژه نواحی که درد در آن‌ها احساس می‌شوند را بررسی می‌کند. پزشک ابتدا بررسی می‌کند که آیا در حرکات خاصی مانند: خم شدن، چرخش یا بلند کردن اشیاء، درد بیمار بیشتر می‌شود یا خیر. این اطلاعات به پزشک کمک می‌کند تا نوع آرتروز و میزان پیشرفت آن را تشخیص دهد. در این مرحله، پزشک دامنه حرکتی مفاصل ستون فقرات را نیز بررسی می‌کند تا ببیند آیا مفصل دچار محدودیت حرکت شده‌اند یا خیر.
تصویربرداری با اشعه ایکس
تصویربرداری با اشعه ایکس یکی از روش‌های رایج و موثر برای تشخیص آرتروز ستون فقرات است. اشعه ایکس تغییرات ساختاری در استخوان‌ها و مفاصل را نشان می‌دهد و به پزشک برای تشخیص میزان آسیب وارد شده به دیسک‌ها، غضروف‌ها و استخوان‌ها کمک می‌کند. این روش برای تشخیص این که آیا فاصله بین مهره‌ها کاهش یافته است نیز تاثیر دارد. همچنین، از اشعه ایکس برای تشخیص خارهای استخوانی یا تغییرات غیرطبیعی در ساختار استخوان نیز استفاده می‌شود. این روش برای تشخیص آسیب به بافت نرم مانند غضروف‌ها مناسب نیست، به همین دلیل، پزشکان معمولا تصویربرداری با اشعه ایکس را به‌عنوان اولین مرحله از تشخیص استفاده می‌کنند و در صورتی که نیاز به بررسی جزئیات بیشتری باشد، روش‌های دیگری مانند ام‌آر‌آی را توصیه می‌کنند.
ام‌آر‌آی (MRI)
ام‌آر‌آی (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی) یک روش تصویربرداری پیشرفته است که به پزشکان امکان می‌دهد جزئیات بیشتری از وضعیت ستون فقرات و بافت‌های نرم مانند: دیسک‌ها، عصب‌ها و رباط‌ها را نسبت به دیگر روش‌ها مشاهده کنند. برخلاف اشعه ایکس که فقط تصاویری از استخوان‌ها می‌گیرد، ام‌آر‌آی می‌تواند تغییرات در بافت‌های نرم مانند: تخریب غضروف‌ها، بیرون‌زدگی دیسک یا فشردگی اعصاب را نشان دهد. این روش در مواردی که پزشک به آسیب بافت‌های نرم مشکوک است یا اگر آرتروز ستون فقرات روی اعصاب تاثیر گذاشته باشد، بسیار مفید است. همچنین می‌تواند اطلاعات دقیقی در مورد باریک شدن فضاهای بین مهره‌ها، فشار روی عصب‌ها و سایر مشکلات مربوط به دیسک‌ها ارائه دهد.
سی‌تی‌اسکن (CT Scan)
سی‌تی‌اسکن یک روش تصویربرداری پیشرفته است که ترکیبی از تصاویر اشعه ایکس و تکنولوژی کامپیوتری است. این تکنیک به پزشک اجازه می‌دهد که تصاویری سه‌بعدی از ستون فقرات به‌دست آورد که برای شناسایی دقیق‌تر مشکلات استخوانی و مفصلی مفید است. این روش در مواردی که اشعه ایکس قادر به ارائه جزئیات کافی نباشد، کاربرد دارد. همچنین برای بررسی آسیب‌های استخوانی، شکستگی‌های مهره‌ها و تغییرات در ساختار استخوانی مفید است. با توجه به توانایی سی‌تی‌اسکن در ایجاد تصاویری سه‌بعدی، پزشک می‌تواند به‌دقت محل آسیب را تشخیص دهد و تغییرات در ساختار استخوانی که می‌توانند به دلیل آرتروز ایجاد شده باشند را بررسی کند. از آنجا که سی‌تی‌اسکن معمولا برای تشخیص مشکلات استخوانی استفاده می‌شود، در مواردی که پزشک به دنبال بررسی آسیب به بافت‌های نرم باشد، از ام‌آر‌آی به‌عنوان روش تکمیلی استفاده می‌کند.
آزمایش خون
آزمایش خون به پزشک برای شناسایی وجود بیماری‌های دیگر که علائم مشابه آرتروز دارند، استفاده می‌شود. این آزمایش سطح پروتئین‌های خاص در خون، مانند CRP (C-reactive protein) یا ESR (erythrocyte sedimentation rate) را بررسی می‌کند. همچنین، در برخی موارد، آزمایش خون وجود آنتی‌بادی‌هایی را که با بیماری‌های خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید یا لوپوس در ارتباط هستند را می‌تواند شناسایی کند. اگر نتیجه آزمایش خون نشان‌دهنده وجود چنین بیماری‌هایی باشد، پزشک درمان‌های خاصی برای مدیریت التهاب و پیشگیری از آسیب بیشتر تجویز می‌کند.
روش‌های درمان آرتروز ستون فقرات
درمان قطعی برای آرتروز وجود ندارد، اما روش‌های مختلفی برای تسکین درد، بهبود تحرک و افزایش کیفیت زندگی افراد مبتلا به این بیماری وجود دارد. هدف اصلی درمان آرتروز ستون فقرات، کاهش علائم و بهبود عملکرد مفاصل آسیب‌دیده است و این درمان‌ها شامل: تغییر سبک زندگی، دارودرمانی، فیزیوتراپی، جراحی در موارد خاص و استفاده از درمان‌های غیردارویی هستند. در ادامه انواع روش‌های درمانی برای آرتروز ستون فقرات را با هم بررسی می‌کنیم.
تغییرات سبک زندگی برای درمان آرتروز ستون فقرات
تغییر سبک زندگی یکی از موثرترین راه‌ها برای کنترل آرتروز ستون فقرات است و به کاهش درد و بهبود حرکت کمک می‌کند. نخستین اقدام، کاهش وزن در صورت نیاز است. اضافه وزن فشار زیادی به مفاصل و ستون فقرات می‌آورد و باعث شدید شدن علائم آرتروز می‌شود. علاوه بر کاهش وزن، ورزش منظم و تمرینات تقویتی نیز می‌توانند به تقویت عضلات اطراف ستون فقرات کمک کنند و درد را کاهش دهند. تمرینات هوازی مانند شنا و پیاده‌روی نیز به بهبود گردش خون و انعطاف‌پذیری بدن کمک می‌کنند.
دارودرمانی
دارودرمانی یکی از اصلی‌ترین روش‌های درمان آرتروز ستون فقرات است. داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن، برای کاهش درد و التهاب تجویز می‌شوند. این داروها در کوتاه‌مدت موثر هستند، اما بهتر است توجه کنید که استفاده طولانی‌مدت از این داروها عوارض جانبی مانند آسیب به معده و سیستم گوارشی را به همراه دارد. علاوه بر این، استامینوفن (تیلنول) نیز به‌عنوان مسکن برای تسکین دردهای خفیف تا متوسط مناسب است. در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهای مسکن قوی‌تر یا تزریق‌های کورتیکواستروئید را برای کاهش التهاب و درد تجویز کند. این تزریق‌ها به‌صورت موقت علائم را تسکین می‌دهند، اما درمان دائمی آرتروز نیستند.
فیزیوتراپی و تمرینات تقویتی
یکی دیگر از روش‌های غیرجراحی موثر برای درمان آرتروز ستون فقرات، انجام فیزیوتراپی است. تمرینات فیزیوتراپی برای تقویت عضلات اطراف ستون فقرات مفید هستند و باعث می‌شوند که فشار کمتری به مفاصل آسیب‌دیده وارد شود و شامل تمرینات کششی، تقویتی و تمرینات بهبود دامنه حرکتی می‌شوند. علاوه بر تقویت عضلات، فیزیوتراپی در کاهش درد و التهاب تاثیر دارد و باعث بهبود انعطاف‌پذیری مفاصل می‌شود. همچنین، این روش درمانی در کاهش فشار روی دیسک‌های بین مهره‌ای و تسکین علائم آرتروز نیز موثر است.
درمان‌های جراحی برای آرتروز ستون فقرات
در مواردی که درمان‌های غیرجراحی موثر نباشند یا درد و محدودیت حرکت بسیار شدید باشد، جراحی به‌عنوان گزینه آخر توصیه می‌شود. دو روش جراحی رفع فشار یا لامینکتومی و جراحی فیوژن ستون فقرات برای درمان آرتروز ستون فقرات وجود دارند. در روش رفع فشار ، جراح با برداشتن خارهای استخوانی یا رباط‌های ضخیم‌شده، فشاری که بر روی ریشه عصبی وارد می‌شود را کاهش می‌دهد. این عمل به کاهش درد و بهبود حرکت بیمار کمک می‌کند. در روش فیوژن، حرکت در مفصل آسیب‌دیده متوقف می‌شود و برای جلوگیری از حرکت غیرطبیعی مهره‌ها و کاهش درد کاربرد دارد. با این حال، جراحی همیشه آخرین گزینه درمانی است و تنها در صورتی که سایر روش‌ها موثر واقع نشوند، به‌کار می‌رود. پیش از تصمیم‌گیری برای جراحی، مشاوره با متخصص بسیار اهمیت دارد.
درمان‌های خانگی
در کنار درمان‌های پزشکی، روش‌های خانگی نیز در کاهش درد و بهبود وضعیت مفاصل آسیب‌دیده موثر هستند. یکی از روش‌های ساده، استفاده از کمپرس‌های گرما یا سرما است که به تسکین درد و کاهش التهاب کمک می‌کند. همچنین، ماساژ دادن باعث کاهش فشار عضلانی و تسکین درد می‌شود. طب سوزنی نیز به‌عنوان یک روش غیردارویی برای تسکین دردهای آرتروزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. علاوه بر این، استفاده از مکمل‌های غذایی مانند گلوکزامین و کندرویتین که به سلامت مفاصل کمک می‌کنند، می‌تواند مفید باشد. به‌طور کلی، درمان‌های خانگی نیز بهتر است زیر نظر پزشک انجام شوند.
همچنین در مورد لامینکتومی نیز بیشتر بخوانید.
عوارض آرتروز ستون فقرات
آرتروز ستون فقرات یک بیماری پیشرونده است که در صورت عدم مدیریت و کنترل، می‌تواند به مرور زمان شدت پیدا کرده و عوارض متعددی را به همراه داشته باشد. این عوارض ممکن است بر کیفیت زندگی فرد تاثیر بگذارند و در برخی موارد، منجر به ناتوانی‌های حرکتی و عملکردی شوند. در ادامه، به بررسی برخی از مهم‌ترین عوارض این بیماری می‌پردازیم:
| عوارض | شرح تخصصی |
| درد مزمن و محدودیت حرکتی | فرسایش دیسک‌ها و مفاصل بین مهره‌ای باعث التهاب و تحریک عصب‌ها می‌شود که منجر به درد مزمن و کاهش انعطاف‌پذیری ستون فقرات می‌گردد. |
| فتق دیسک و فشار بر اعصاب | کاهش ارتفاع دیسک‌ها می‌تواند منجر به بیرون‌زدگی آن‌ها شده و روی اعصاب نخاعی فشار وارد کند که موجب بی‌حسی و ضعف عضلانی در اندام‌ها می‌شود. |
| تنگی کانال نخاعی | رشد غیرطبیعی استخوان (استئوفیت) و ضخیم شدن رباط‌های ستون فقرات می‌توانند فضای کانال نخاعی را کاهش داده و باعث علائمی مانند درد شدید، بی‌حسی و ضعف در اندام‌ها شوند. |
| اختلال در عملکرد اندام‌ها | در موارد پیشرفته، فشار بر نخاع ممکن است باعث ضعف شدید، اختلال در راه رفتن و حتی بی‌اختیاری ادرار و مدفوع شود. |
| التهاب و اسپاسم عضلانی | واکنش بدن به آرتروز می‌تواند باعث اسپاسم عضلانی و التهاب مزمن شود که تحرک را دشوارتر می‌کند. |
| کاهش کیفیت زندگی | درد مداوم و محدودیت حرکتی ممکن است منجر به افسردگی، کاهش تعاملات اجتماعی و کاهش توانایی انجام فعالیت‌های روزمره شود. |
در مورد تنگی کانال نخاعی کمر بیشتر بخوانید.
راه‌های پیشگیری از بیماری آرتروز ستون فقرات
بهتر است بدانید که بیماری آرتروز ستون فقرات، قابل کنترل و پیشگیری است و با انجام اقدامات ساده و رعایت برخی اصول زندگی سالم، می‌توان خطر ابتلا به این بیماری را تا حد زیادی کاهش داد. راه‌های پیشگیری از آرتروز ستون فقرات عبارت‌اند از:
- انجام فعالیت‌های ورزشی منظم و تقویتی برای تقویت عضلات پشتیبان ستون فقرات
- رعایت اصول صحیح در برداشتن اجسام و جلوگیری از حرکات نادرست
- توجه به وضعیت صحیح بدن هنگام نشستن، ایستادن و راه رفتن
- پیروی از رژیم غذایی غنی از کلسیم و ویتامین D برای تقویت استخوان‌ها
- حفظ وزن مناسب برای کاهش فشار روی ستون فقرات
- انجام معاینات پزشکی دوره‌ای برای شناسایی علائم زودهنگام آرتروز
کلام پایانی
درمان آرتروز ستون فقرات با تغییر سبک زندگی، انجام تمرینات فیزیکی، مصرف داروهای ضد التهاب و استفاده از فیزیوتراپی شروع می‌شود. در برخی موارد خاص که بیماری پیشرفت کرده و علائم شدیدتر می‌شوند، جراحی فیوژن مهره‌ها یا لامینکتومی برای کاهش فشار روی اعصاب و تسکین درد پیشنهاد می‌شود. برای درمان صحیح و تخصصی این بیماری، شما می‌توانید به دکتر محمد صمدیان، یکی از برجسته‌ترین جراحان ستون فقرات ایران، مراجعه کنید. دکتر صمدیان با تجربه و تخصص بالا در این حوزه، بهترین روش‌های درمانی را برای شما پیشنهاد خواهد داد تا به زندگی بدون درد و محدودیت بازگردید.
سوالات متداول
خیر، استراحت طولانی‌مدت می‌تواند باعث ضعف عضلات و تشدید علائم شود. بهتر است تعادل بین استراحت و فعالیت بدنی رعایت شود.
بله، نشستن طولانی‌مدت، به‌ویژه در وضعیت نامناسب، می‌تواند فشار روی ستون فقرات را افزایش داده و علائم آرتروز را بدتر کند. بهتر است هر ۳۰ تا ۴۵ دقیقه تغییر وضعیت داده و حرکات کششی انجام دهید.
در برخی موارد، کمربندهای طبی می‌توانند به کاهش درد و پشتیبانی از ستون فقرات کمک کنند، اما استفاده طولانی‌مدت ممکن است باعث ضعف عضلات شود. بنابراین باید تحت نظر پزشک استفاده شوند.
خوابیدن به پشت یا پهلو با استفاده از بالش مناسب برای حمایت از گردن و کمر توصیه می‌شود. همچنین تشک طبی نه خیلی نرم و نه خیلی سفت می‌تواند به کاهش درد کمک کند.
دیدگاه کاربران