درمان قطعی دیسک گردن : انواع روش های جراحی و غیرجراحی

گردن انسان ۷ مهره دارد که بین این مهره ­ها ماده ژلاتینی وجود دارد که دیسک گردن نامیده می­شود. این ماده ژلاتینی همان غضروف است که همانند بالشی نرم باعث حرکت مهره ­ها روی‌هم می­شود و فشار جمجمه را روی مهره­ ها توزیع می­کند. در عارضه دیسک گردن ماده غضروفی بین مهره­ها جلو می­آید، فشار اعصاب گردنی افزایش می­یابد، دیسک­ها خاصیت انعطاف­ پذیری خود را از دست می­دهند و دچار تخریب می­شوند. این عارضه بیشتر در بین مهره ­های شماره ۵ و ۶ و نیز مهره­ های شماره ۶ و ۷ مشاهده می­شود.
دردهای عارضه پشت گردن به شکل مورمور شدن و بی ­حسی شروع می­شود و به سمت دست ­ها و بازوها امتداد می ­یابد. امتداد درد در ناحیه دست­ها به‌خصوص دست چپ این شبهه را به وجود می­آورد که بیمار دچار بیماری قلبی است و برای درمان قلب خود اقدام می­کند. در برخی موارد بیماران با انجام عمل آنژیوگرافی قلب و حتی بستری شدن چند روز برای درمان قلب خود اقدام کرده­ اند درحالی‌که متوجه عارضه بدون درد گردن خود نشده ­اند. حتی گاهی درد دیسک گردن تنها در دست ­ها احساس می­شود بدون آنکه بیمار در ناحیه گردن دردی را احساس کند.
این عارضه از شایع ­ترین بیماری­ های دیسک گردن است که جزو بیماری­ های ستون فقرات به شمار میاید. اغلب بیمارانی که تجربه دردهای دیسک کمر و دیسک گردن را داشته ­اند، عنوان می­کنند که درد دیسک گردن از دیگر دردها بدتر است. دیگر اینکه شدت درد آن به‌قدری زیاد و غیرقابل‌ تحمل است که حتی چند شب نخوابیده ­اند. در واقع سخت­ ترین بیماری گردن، دیسک گردن است.
درمان این عارضه بسیار سخت است. این واقعیت تلخ را نیز در نظر داشته باشید که دیسک گردن جز بافت­ هایی از بدن است که در صورت آسیب‌دیدن هرگز ترمیم نمی‌شود. نباید انتظار داشت که به یک دیسک سالم تبدیل شود. البته نگران نباشید بسته به میزان و شدت آسیب­ دیدگی گردن، درمان قطعی دیسک گردن برای هر بیمار متفاوت است. آسیب به دیسک گردن در اثر عوامل مختلفی مثل انجام حرکات ورزشی نادرست، ضربه در اثر تصادف یا روش غلط زندگی رخ می­دهد.

علائم و نحوه تشخیص دیسک گردن

توجه داشته باشید گرفتگی یا اسپاسم گردن که یکی از عارضه ­های شایع گردن درد نیز می­باشد با دیسک گردن اشتباه نگیرید. مراجعه به متخصص ستون فقرات در تشخیص و ارائه راهکار درمان قطعی دیسک گردن بسیار حائز اهمیت است. درصورتی‌که در ناحیه گردن و شانه­ ها احساس بی‌حسی داشتید برای تشخیص بیماری به یک جراح و متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات و جراح ارتوپد مراجعه کنید. متخصص ستون فقرات با مشاهده علائم و شدت درد و گرفتگی و نیز استفاده از ابزارهای تشخیصی بیمار را معاینه و بهترین راه درمان قطعی دیسک گردن را برای بیمار تجویز می‌کند. فاکتورهایی مانند سن، جنسیت و ژنتیک در ایجاد این عارضه نقش مهمی دارند. در سنین بین ۳۰ تا ۵۵ سالگی دیسک گردن شایع ­تر از بقیه سنین است. میزان شیوع این بیماری در خانم‌ها ۱.۵ برابر آقایان است. انجام کارهایی مثل گل‌دوزی، کارهای خانه و تمیزکردن باعث افزایش گردن درد می­شود.
در سالمندان به علت کهولت سن، محتوای مایع بین مهره­ای به‌مرور از بین می‌رود. در این حالت دیسک­ های بین مهره­ ها کوتاه ­تر و ازکارافتاده‌تر می­شود و انعطاف ­پذیری خود را از دست می­دهند. از بین‌ رفتن مایع بین دیسک که در افراد مسن بیشتر مشاهده می­شود موجب فتق گردن می­شود. این افراد به دلیل ازدست‌دادن حجم آب میان دیسک، بیشتر در معرض بیرون­ زدگی دیسک گردن هستند.
پزشک جراح و متخصص برای رسیدن به یک درمان قطعی دیسک گردن با توجه‌ به شدت درد دیسک گردن و نیز معاینه بیمار، روش­ های مختلفی را برای تشخیص درست به کار می­بندد. در ادامه ابتدا به ابزارهای تشخیصی مورداستفاده متخصص ستون فقرات اشاره می­کنیم. سپس روش­های درمانی جراحی و غیر جراحی را ارائه می­دهیم.

اسکن مهره‌های گردن با دستگاه ام‌آرآی

ام‌آرآی یکی از بهترین و قطعی ­ترین روش تشخیص عارضه دیسک گردن است. در این روش برای دستیابی به تصاویر عارضه و التهاب ناشی از بیرون­زدگی مهره­های گردن از امواج مغناطیسی بهره می‌برند.

اسکن مهره‌های گردن با کمک دستگاه سی‌ تی‌ اسکن

در این روش از اشعه ایکس استفاده می­شود؛ بنابراین کمتر از ام ­آر ­آی مورد استفاده قرار می­گیرد.
ولی تصاویر به‌مراتب بهتری از التهاب عصب­ های گردنی و دیسک گردن در اختیار متخصص ستون فقرات می­گذارد.

تست و آزمایش میلوگرافی

چنانچه روش­های فوق نتوانند کمکی به متخصص ستون فقرات در تشخیص درست بیماری کنند، از این روش استفاده می­شود. در این نوع آزمایش مایع شفافی به ستون فقرات بیمار تزریق می­شود، با تابش اشعه ایکس روی مایع، تصاویر فشارآوردن نخاع و نیز ریشه­های عصبی این عارضه به‌وضوح برای پزشک جراح قابل‌مشاهده خواهد بود.
تا اینجا به برخی ابزارهای مورداستفاده جراح و متخصص ستون فقرات اشاره شد. این ابزارها به متخصص کمک می­کند که با تشخیص صحیح بهترین روش درمانی را برای بیمار خود تجویز کند. چنانچه عارضه دیسک گردن به‌درستی تشخیص داده نشود ممکن است صدمات جبران ­ناپذیری را به دنبال داشته باشد.

روش ­های درمان قطعی دیسک گردن بدون جراحی

استراحت و کاهش فعالیت

کاهش فعالیت و استراحت­ کردن یکی از روش­های درمان قطعی دیسک گردن است. چنانچه درد شدید نباشد می­توان با چند روز استراحت و پرهیز از انجام فعالیت ­های سنگین و نیز روش صحیح زندگی روزانه این عارضه را درمان کرد.

بریس یا گردنبند طبی

بخشی از برنامه تجویزی پزشک و جراح ستون فقرات استفاده از گردن­بند طبی است. این ابزارها که به‌منظور کنترل درد و بهبود عملکرد دیسک گردن تجویز می­شوند؛ باعث کاهش بار، جلوگیری از بدشکلی و نیز محدودکردن حرکات گردن بیمار می­شوند. ازآنجایی‌که بیماران باید بعد از چند روزبه محل کار خود بازگردند و نیز قادر نیستند مدت‌زمان طولانی به استراحت بپردازند جراح پیشنهاد می­کند که در هنگام انجام فعالیت و کار از گردن­بند طبی کمک بگیرند.

روش دارو درمانی

استفاده از دارو و مسکن ­ها به‌تنهایی تأثیری در درمان قطعی دیسک گردن ندارد. داروها علائم و درد ناشی از عارضه دیسک گردن را به طور موقت کاهش می­دهند. در کنار داروها با انجام حرکات ورزشی و توصیه­ های پزشک متخصص می­توانید دوره درمان خود را مفید و مؤثر سازید. جراح و متخصص ستون فقرات و مغز و اعصاب در کنار داروهایی که برای شما تجویز می­کند؛ شمارا به یک متخصص ارتوپد ارجاع می­دهد. متخصص ارتوپد متناسب با میزان درد و عارضه دیسک گردن تمرینات کششی و ورزشی مخصوص عارضه شما می­دهد. انجام این حرکات ورزشی در کنار داروها به درمان قطعی دیسک گردن منجر می­شوند.
بسته به تشخیص پزشک متخصص، داروهایی که برای دیسک گردن تجویز می­شوند به‌صورت خوراکی و تزریقی هستند. داروهایی مثل کورتیکواستروئید که در موارد شدید دیسک گردن تجویز می­شوند یا داروهای ضدالتهاب و ضد درد که شامل استامینوفن، بروفن، ناپروکسن و آسپرین هستند.

ماساژ درمانی

با ماساژ درمانی می­توان دامنه حرکتی مهره ­های گردن را به حالت اولیه بازگرداند. این روش یکی از روش ­های دستی و رایج­ ترین روش درمان دیسک گردن است که حتماً باید توسط یک متخصص فیزیوتراپ یا طب فیزیکی ارائه شود تا بهترین تأثیرگذاری را در درمان دیسک گردن داشته باشد.

لیزر درمانی

برخی بیماران دیسک گردن با مصرف مسکن و دوره استراحت کوتاه‌مدت بهبودی می­یابند. تنها ده درصد از مبتلایان ناراحتی دیسک گردن به عمل جراحی نیاز پیدا می­کنند. نود درصد بیمارانی که دچار عارضه­های گردنی هستند با درمان­های فوق به درمان قطعی دیسک گردن می­رسند.
در درمان با لیزر نیازی به بریدن و شکافتن ناحیه ستون فقرات پشت گردنی و عضلات نیست. با استفاده از این روش می­توان در بخش کوچکی از ناحیه گردن شکاف ایجاد کرد و به کمک انرژی لیزر عارضه دیسک گردن را کاهش داد. لیزر دیسک گردن در مواردی که فشار وارده به نخاع و ریشه­های عصبی زیاد نیست و نیز بیرون­ زدگی دیسک شدت کمتری دارد استفاده می­شود. در مواقع خروج مایع بین مهره ­ها، لیزر درمان قطعی دیسک گردن است. انجام عمل لیزر در گردن موجب می­شود مایع تغذیه­ ای داخل سلولی افزایش یابد و از این طریق سلول صدمه‌دیده ترمیم شده و به فرایند بازسازی ترمیم در بدن کمک می­کند.
تأکید می­شود لیزر علاوه بر اینکه در درمان دیسک گردن در ناحیه و نقطه مناسب مورد باید استفاده قرار بگیرد، مقدار دوز مصرفی آن هم باید بسیار کارآمد و متناسب با شدت بیماری باشد. در غیر این صورت تأثیر منفی روی روند درمان بیمار خواهد داشت.

بهترین روش درمان قطعی دیسک گردن

با اینکه جراح باتوجه‌به شدت و میزان درد و گرفتگی دیسک گردن بهترین راه­ حل برای درمان را ارائه می­دهد ولی باید توجه داشت که بهترین درمان دیسک گردن بدون جراحی در دنیا تخت دکامپرشن است. دکامپرشن یا تراکشن دستگاهی است که نیروی کشش داینامیک و استاتیک به ناحیه دیسک گردنی ایجاد می­کند.
در این روش درمانی مهره ­ها کشیده می­شوند. به این صورت که بیمار روی تخت سیستم تراکشن رفع فشار دراز می­کشد، تجهیزات حمایتی و پشتیبانی مخصوص کمک می­کنند که بدن بیمار تثبیت شود. سپس سیستم کنترل هوشمند و پیشرفته به‌صورت اتوماتیک زاویه مناسب جهت کشش را تنظیم می­کند و به درمانگر این اجازه را می­دهد تا دیسک­های آسیب­دیده که باعث درد شده­اند را مورد هدف قرار دهد.
عملکرد دکامپرشن به این صورت است که ابتدا دردهای ناحیه دست کاهش می­یابند و سپس بهبودی و درمان به سمت ناحیه گردنی پیش می­رود. انجام مجموعه­ای از این روش­ها به‌منظور کاهش فشارهای مکانیکی و التهابی دیسک می­شود درمان قطعی دیسک گردن را در پی دارد.             

درمان دیسک گردن با جراحی

در مواقع تشدید درد و بیرون­زدگی مهره ­های گردن، عمل جراحی قطعی ­ترین راه درمان دیسک گردن خواهد بود. زمانی که با انجام روش‌های غیرتهاجمی و محافظه­ کارانه درد بیمار مداوم و پایدار باشد، بیمار باید تحت عمل جراحی قرار بگیرد. دیسککتومی قدامی یکی از روش ­های جراحی برای درمان قطعی دیسک گردن است. جراح ستون فقرات در ناحیه جلویی گردن برشی را ایجاد می­کند از طریق این برش، دیسک ناحیه جلوی گردن را برمی­دارد. از مزیت‌های این عمل جراحی این است که منجر به آزاد شدن ریشه‌های عصبی و نخاع تحت‌فشار نیز می­شود.
یکی دیگر از روش­ های جراحی دیسک گردن، جراحی فیوژن است. این عمل زمانی انجام می­شود که مهره ­های گردن به دلیل آسیب­ دیدگی زیاد دچار ناپایداری شده ­اند. در این روش جراح در بین مهره ­ها پلاک فلزی قرار می­دهد و پایداری و استقامت مهره­ ها را به حالت اولیه بازمی‌گرداند.