تومورهای هیپوفیز یکی از انواع تومورهای مغزی هستند که نشانه آن رشد غیرطبیعی هیپوفیز است و منجر به فعالیت بیش از حد غدد درون ریز بدن میشود که در صورت رسیدگی قابل درمان هستند. اختلال به وجود آمده مربوط به افزایش غیرطبیعی غده هیپوفیز است. تمامی تومورها از یک سلول آغاز می‌شوند و زمانی که کنترل رشد سلول از بین برود و سلول ها شروع به رشد کنند در این حالت اقدام خاصی نمی‌توان انجام داد. در صورت دیدن کوچکترین علائم به پزشک مراجعه کرده و با مصرف داروها و در صورت تشخیص پزشک عمل جراحی می‌توانید از عوارض بیماری را کاهش دهید. شایع ترین علت تورمور هیپوفیز سردرد می‌باشد. بروز این بیماری در افراد میانسال (۳۰-۵۰) بیشتر دیده میشود. تمامی سردردها نشان دهنده وضعیت جدی نیست. سردرد شما ممکن است جز اولین نشانه هایی باشد که در بدنتان اتفاق میفتد. تومور هیپوفیز موجب سردرد شدید و ناگهانی در فرد میشود. در ادامه بیشتر درباره تومور هیپوفیز و سردرد و دیگر علائم آن صحبت خواهیم کرد.
وظیفه غده هیپوفیز
غده هیپوفیز با عنوان غده اصلی نیز شناخته میشود، به این علت که تعدادی از هورمون ها را در بدن آزاد می‌کند:
پرولاکتین: غده تولید شیر را در زنان شیرده تحریک می‌کند. علائم پرولاکتین رشد زیاد سینه در مردان ، قاعدگی نامنظم، افزایش ترشحات از نوک سینه در زنان ، اختلال نعوظ
هورمون رشد: رشد و تراز عضلانی یا چربی را تنظیم و کنترل می‌کند.
هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک: این غده در قسمت بالای کلیه ها قرار دارد و باعث آزاد شدن هورمون کورتیزول میشود و قند و چربی و استرس را کنترل می‌کند.
هورمون لوتئینیزه / هورمون تحریک کننده فولیکول: در زنان تخمدان ها را تحریک می‌کند برای آزاد سازی استروژن و پروژسترون و در مردان با آزادسازی تستوسترون همراه است.
هورمون تحریک کننده تیروئید : غده ای که در گردن قرار دارد را تحریک می‌کندتا هورمون ها را آزاد کند و باعث کنترل چگونگی تولید و استفاده از انرژی بدن میشود.
هورمون محرک ملانوسیت: این هورمون موجب تحریک رنگ دانه‌های پوستی در مواجهه با اشعه‌ی فرابنفش میشود.
هورمون اِنکفالین: انکفالین نیز مشابه اندروفین و ویژگی‌های تسکین‌دهندگی دارد.
هورمون اندورفین: این هورمون تسکین‌دهنده و با بخش‌هایی از مغز که موجبات نشاط را فراهم می‌کنند در ارتباط است.
:(ACTH) تومورهای ترشح کنندهترشح هورمون فوق کلیه به شکل فشار خون بالا، قند خون بالا، دست و پای لاغر، چاقی شکم و باسن، گرد شدن چهره، افزایش قند، تجمع چربی در پشت شانه و ترک در ناحیه شکم خود را نشان میدهد.
تومورهای ترشح کننده هورمون رشد (GH) : ترشح هورمون رشد منجر به بزرگ شدن خطوط چهره، بم شدن صدا ، افزایش ضخامت در انگشتان یا آکرومگالی ، افزایش قند خون، افزایش رشد موهای بدن و تعریق به مقدار زیاد خواهد شد.
TSH تومورهای ترشح کننده: علائم تومورهای ترشح کننده TSH شامل ضربان قلب نامنظم، تعریق شدید، کاهش وزن، حرکات روده ای غیرطبیعی.
انواع تومورهای هیپوفیز
تومورهای هیپوفیز ممکن است خوش خیم یا بدخیم باشند، به دو دسته تقسیم می‌شوند:
مترشحه : این علائم بر اثر ترشح بیش از حد هورمون یا اختلال در آن ایجاد میشود. با بزرگ شدن این نوع از تومورها سردرد و تاری دید ایجاد میشود. این ترشحات ممکن است علائمی مانند اختلالات قاعدگی در زنان و کاهش میل جنسی در مردان را ایجاد نماید.
غیر مترشحه : تومورهای غیر مترشحه باعث حجم توده، فشار مغز و فشار بر روی بافت های مغز که اطراف تومور می‌شوند که در اکثر موارد با علائمی از قبیل تاری دید، اختلالات بینایی، کاهش میدان دید و سردرد همراه است.
علائم تومور هیپوفیز
برخی از تومورهای هیپوفیز امکان دارد که بدون علامت باشند. تومور هیپوفیز و سردرد از اولین و شایع ترین علائم این بیماری می‌باشد. مغز انسان در جمجمه قرار دارد. در صورت ایجاد توده و یا تومور از هر طرف به بافت اطراف مغز فشار وارد می‌کند. این نوع از سردرد با مسکن تسکین پیدا نمی‌کند. این نوع سردرد شبانه می‌باشد و صبح ها در هنگام از خواب بلند شدن به بیشترین میزان خود می‌رسد. نوع سردرد ممکن است حمله ای و یا ضربانی نیز باشد.
از دیگر علائم تومور هیپوفیز :
- تشنج
- تهوع و استفراغ
- آبریزش بینی
- اختلال در قاعدگی
- عدم نعوظ
- ناباروری
- نوسانات در خلق
- احساس خستگی شدید
- افزایش وزن بدون دلیل
- بالا یا پایین بودن سطح هورمون های تیروئید
- تشنگی بیش از حد معمول
- رشد بیش از حد : این مشکل به این شکل است که بر اثر رشد بیشاز حد هورمون بعد از توقف رشد افراد اتفاق می‌افتد و باعث بزرگ شدن دست و پای فرد میشود.
- عقب افتادگی : در آن رشد کودک متوقف میشود.
- تولید بیش از حد هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک که از هیپوفیز موجب گرد شدن صورت و ایجاد برآمدگی بین شانه ها خواهد شد.
- دیابت یا فشار خون
- اختلال در دید و از دست رفتن دید محیطی و تاری دید
- منگی
- افتادگی پلک
- دیده شدن شیر در سینه زنی که تا به حال بچه دار نشده است.
شایع ترین علایم تومورهای هیپوفیز (ناشی از اثر فشاری)
- سردرد، تهوع، استفراغ
- اختلالات بینایی
- اختلالات قاعدگی
- اختلالات خلقی یا تغییر در رفتار
- اختلال در نعوظ
- تغییر در وزن
- سرگیجه و تشنج
- ضعف عضلانی و اسکلتی
علائم تومورهای هیپوفیز ناشی از ترشح هورمون
- ترشح شیر از پستان در زنانی که باردار نیستند.
- تشدید یا متوقف شدن رشد در کودکان و نوجوانان
- رشد بیش از حد دست ها، پاها، پیشانی و فک در بزرگسالان همچنین بزرگ شدن گردی صورت و ایجاد برآمدگی بین شانه ها.
- احساس خستگی شدید.
- افزایش وزن
- ناتوانی جنسی
- ریزش مو
- گرگرفتگی
علت بروز تومور هیپوفیز
علت آن نامعلوم است و ممکن است به عوامل مختلفی وابسته باشد گاهی اختلالات ژنتیکی زمینه ساز بروز تومور میشود.
تشخیص و درمان تومور هیپوفیز
برای تشخیص کارهایی مانند آزمایش های مغزی نخاعی و خون، سی تی اسکن یا ام آر آی مغز، رادیوگرافی جمجمه، آنژیوگرافی و بررسی های بینایی انجام میشود. با تصویربرداری و بررسی های هورمونی می‌توان تومور و نوع آن را تشخیص داد.
از دیگر عوارض هورمونی تومورهای هیپوفیز فشارخون و دیابت می‌باشد که بیمار باید مصرف مواد قندی، نمک و چربی را کاهش دهد. از عوارض فشاری تومورها می‌توان به فشار برسیستم بینایی و اختلال در آن اشاره کرد.
درمان دارویی
با استفاده از مسکن ها ، داروهای ضد سرطان ، داروهای هورمونی می‌توان این بیماری را کنترل کرد.
دیگر روش های درمانی
در صورتی که نتوان آن را با استفاده از دارو کنترل کرد. برای درمان می‌توان به جراحی در جهت برداشت تومور، اشعه درمانی، هورمون درمانی و یا هر سه با هم اشاره کرد. در صورت داشتن تومور خوش خیم فرد می‌تواند از انجام عمل جراحی منصرف شود.
در صورت داشتن این علائم به پزشک مراجعه کنید!
بعد از جراحی: هر عمل جراحی دارای عارضه می‌باشد. سردرد، تشنج از عوارض آن می‌باشد که سردرد را با داروهای استروئیدی و تشنج با داروهای ضدتشنج می‌توان کنترل کرد.
- خونریزی از محل عمل
- عفونت عمومی مانند سردرد، تب، لرز، درد عضلانی
- آسیب به بافت مغز در هنگام خروج تومور ممکن است باعث کجی صورت، اختلال در بینایی، افتادگی پلک و اختلال در حرکت و تعادل و … شود.
- آبریزش بینی
- عود کردن هر کدام از این علائم
دیدگاه کاربران
سلام خسته نباشید من دختر ۱۶ ساله هستم و پرولاکتینم بالاست و گر گرفتگی ضعف بدنی سردرد های شدید و مشکل بینایی پیدا کردم آیا اینا نشونه تومور در هیپوفیز من هست؟
سلام من گاهی تاری دید مثل سیاهی رفتن چشم دارم بعد از نیم ساعت تاری دید سردرد میشم چند سالی هست قبلا سالی یک بار تجربه می کردم اما الان گاهی دوماه یک بار یا ممکنه توی یکماه هم دوبار بشم پرولاکتینم بالا بود روی ۷۵۶ .
دارو مصرف کردم هر سه روز نیمی از قرص…… می خوردم که دوعدد قرص بود اما دوباره ازمایش ندادم که پاین امده یانه ولی ترشح شیری از سینه داشتم که بر طرف شد آیا نیاز هست دباره به پزشک مراجعه کنم وپزشک با چه تخصصی باشن لطفا پاسخ بدید