سردرد نوعی درد شایع در بین عموم مردم می‌باشد. تقریباً همه‌ی ما درد در سر را، به طوری تجربه کرده‌ایم. اینکه کدام قسمت سر، احساس درد کند، چه مدتی طول بکشد و با چه درمانی سریعاً بهبود یابد؛ به نوع و علت سردرد بستگی دارد. بیش از ۱۵۰ نوع سردرد در سازمان بهداشت جهانی ثبت شده است. در این مقاله، انواع سردرد شایع را مورد بررسی قرار داده‌ایم. با ما همراه باشید.
سردرد چیست؟
خود مغز در واقع حاوی اعصاب حساس به درد نیست. در این مورد انتظار نمی‌رود سردرد رخ دهد. با این حال، پایانه‌های عصبی که به درد حساس هستند می‌توانند به محرک‌های درد مانند بو و استرس واکنش نشان دهند. در این حالت پیام درد به ناحیه مغز که به آن‌ایستگاه رله نیز می‌گویند ارسال می‌شود و بنابراین درد در این ناحیه احساس می‌شود. بیش از ۱۵۰ نوع سردرد وجود دارد. اگرچه بیشتر سردرد‌ها خطرناک نیستند، اما برخی از آن‌ها ممکن است نشانه یک بیماری جدی‌تر باشد. سردرد اغلب به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود.
همچنین بخوانید: سردرد خطرناک در کودکان
سردردهای اولیه یا ثانویه
سردرد‌ها در ابتدا از این منظر که نشانه‌ای از بیماری دیگر هستند یا خیر، تقسیم‌بندی می‌شوند. عبارت‌اند از:
سردرد اولیه
این نوع سردرد‌ها در نتیجه اختلال عملکرد یا فعالیت بیش از حد در نواحی حساس به درد سر ایجاد می‌شوند. ارتباط مستقیمی با مرکز درد دارد. برای برخی افراد به دلیل ژنتیکی که دارند سردرد اولیه را تجربه می‌کنند. نمونه‌هایی از سردردهای اولیه عبارتند از:
- سردردهای تنشی
- سردرد از نوع میگرنی
- سردردهای خوشه‌ای
- سردردهای جدید روزانه
عوامل مختلفی وجود دارد که باعث ایجاد این نوع سردرد می‌شود. یکی از این‌ها به الکل معروف است. الکل، به ویژه شراب قرمز، می‌تواند منبع اصلی سردرد باشد. جدای از این، غذا‌های حاوی نیترات مانند گوشت فرآوری شده، مصرف نیکوتین، کم یا بد خوابیدن، حذف وعده‌های غذایی یا گرسنه ماندن، شرایطی که نیاز به تلاش دارند مانند خندیدن شدید، سرفه، زور زدن نیز می‌توانند باعث سردرد در فرد شوند. سردردهای اولیه وضعیت خطرناکی نیستند. بیشتر اوقات عواقب جدی ایجاد نمی‌کند، اما گاهی اوقات باعث می‌شود فرد درد بسیار شدیدی را تجربه کند. اگر مکرر و شدید باشد می‌تواند بر زندگی روزمره فرد تأثیر منفی بگذارد و کیفیت زندگی را کاهش دهد.
سردرد ثانویه
در زبان پزشکی به آن ثانویه نیز گفته می‌شود. برای موقعیت‌هایی که بسته به دلایل ایجاد می‌شوند استفاده می‌شود. سردردهای ثانویه سردرد‌هایی هستند که به دلیل زمینه‌ای متفاوت ایجاد می‌شوند. اغلب نشانه یک بیماری است. پس از درمان علت زمینه‌ای، خود به خود از بین می‌رود. علل زمینه‌ای ممکن است همیشه یک بیماری جدی نباشد. به عنوان مثال، ممکن است به دلیل مصرف بیش از حد دارو سردرد داشته باشید. نمونه‌هایی از سردردهای ثانویه عبارتند از:
- سردرد کم آبی
- سردرد سینوسی
- سردردهای نخاعی: ممکن است زمانی رخ دهند که مایع نخاعی از نخاع نشت کند، بنابراین باید جدی گرفته شود. )
ند) - سردرد تندری: به این دلیل نامگذاری شده‌اند که به طور ناگهانی مانند رعد و برق ایجاد می‌شوند. درد فوق‌العاده شدیدی را احساس می‌کنید و این درد به سرعت به حداکثر خود می‌رسد. در این مورد، ممکن است نیاز به کمک اضطراری داشته باشید.
انواع سردردهای شایع
در ادامه به شایع‌ترین سردرد‌ها از انواع سردرد، در دسته‌بندی بالا می‌پردازیم. شایع‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
سردردهای تنشی
یکی از شایع‌ترین انواع سردرد می‌باشد. دلیل اصلی به وجود آمدن آن، استرس و اضطراب شدید می‌باشد. در کل سر می‌تواند بروز کند، اما در پیشانی، پوست سر، گردن و عضلات‌شانه حساسیت بیشتری ایجاد می‌کند. در اغلب موارد، پزشک برای درمان سردردهای تنشی، قرص‌های زیر را تجویز می‌کند:
- آسپرین
- ایبوپروفن
- ناپروکسن (Aleve)
- استامینوفن
- ایندومتاسین
- ملوکسیکام (Mobic)
- کتورولاک
سردردهای خوشه‌ای
درد شدیدی را همراه خود دارند؛ که همراه با حس سوزش یا سوراخ شدن در اطراف یا پشت چشم‌ها می‌باشند. در مردان چندین برابر بیشتر از بانوان دیده می‌شود. اغلب بین ۱۵ دقیقه تا سه ساعت طول می‌کشد و چند بار در روز اتفاق می‌افتد. نکته‌ی دیگری که آن را از انواع سردرد متمایز می‌کند، این است که، هر روز در یک زمان مشخص بروز می‌یابد. معمولاً با علائم دیگری از جمله سیراب شدن چشم، پلک متورم، انسداد یا آبریزش بینی و بی‌قراری یا تحریک همراه است. پزشکان علت خاصی را برای آن پیدا نکره‌اند. اما اغلب کسانی که با این نوع سردرد درگیر می‌باشند، مصرف سیگار داشته‌اند. روش‌های درمانی آن عبارت‌اند از:
- توپیرامات
- سوماتریپتان
- وراپامیل
- استروئیدها
- ملاتونین
- اکسیژن درمانی
- لیتیوم
میگرن
افرادی که دچار میگرن می‌شوند درد‌های متوسط تا شدیدی را تجربه می‌کنند. مدت زمانی که درد طول می‌کشد از سه ساعت در روز تا سه روز مداوم، می‌تواند ادامه داشته باشد. اصولاً این نوع درد چند بار در ماه خود تکرار می‌شود. در اغلب موارد یک طرف سر را درگیر می‌کند و هنگام وجود علت‌هایی از جمله استرس و اضطراب، اختلال در خواب، تغییرات هورمونی، وعده‌های غذایی ر‌ها شده، کمبود آب بدن، برخی از غذا‌ها و دارو‌ها، چراغ‌های روشن و سر و صدای زیاد بروز می‌یابند. برای میگرن باید به پزشک مراجعه کرد تا با رفع علت، آن را برطرف کند. به طور کل این نوع سردرد با موارد زیر بهبود می‌یابد:
- مصرف مسکنهای بدون نسخه
- قرارگرفتن در یک محیط تاریک و ساکت
- قراردادن کمپرس یخ یا پارچه سرد بر روی پیشانی
- خوردن آب کافی
گاهی پزشک دارو‌هایی با نام تریپتان مانند سوماتریپتان یا ریزاتریپتان را برای درمان میگرن تجویز می‌کند، که باید به موقع و منظم مصرف شود.
آلرژی یا سردردهای سینوسی
گاهی اوقات در واکنش‌های آلرژیک سردرد‌هایی در ناحیه‌ی سینوس و جلوی سر به وجود می‌آید. اغلب سردردهای سینوسی از میگرن منشأ می‌گیرند. بیشتر افرادی که دارای آلرژی یا سینوزید هستندرا درگیر می‌کند. موارد زیر به درمان این سردرد، کمک می‌کند:
- اسپری‌های استروئیدی بینی
- ضد احتقان های OTC مانند فنیل افرین (سودافید PE)
- آنتی هیستامین‌ها مانند ستیریزین (Zyrtec D Allergy + احتقان)
- استفاده از آنتی بیوتیک برای از بین برددن عفونت‌های سینوسی
سردردهای هورمونی
نوسانات هورمونی در زنان مانند تغییر در میزان استروژن، باعث سردرد ایجاد شود. میزان استروژن در اثر قاعدگی، قرص‌های جلوگیری از بارداری و بارداری تغییر می‌کند. آن سردرد‌هایی که به طور خاص با چرخه قاعدگی مرتبط هستند به عنوان میگرن قاعدگی نیز شناخته می‌شوند. این نوع سردرد می‌تواند درست قبل، حین یا بلافاصله بعد از قاعدگی و همچنین در حین تخمک‌گذاری رخ دهد. مسکنهای OTC مانند ناپروکسن (Aleve) یا دارو‌های تجویزی مانند فرواتریپان (Frova) می‌توانند برای کنترل این درد کار کنند.
سردردهای کافئین
کافئین زیاد شیمی مغز را تغییر می‌دهد و جریان خون در مغز را تحت تأثیر قرار می‌دهد. وجود بیش از اندازه کافئیت یا ترک یکدفعه‌ای آن، باعث سردرد می‌شود. زیرا شما مغز خود را برای داشتن مقداری کافئین روزانه عادت داده‌اید. اگر به تدریج آن را کاهش دهید؛ دچار سردرد نمی‌شوید.
سردردهای حرکتی
بعد از انجام فعالیت‌های حرکتی شدید مانند وزنه‌برداری‌های سنگین، دویدن و مقاربت جنسی رخ می‌دهد. زیرا انجام این موارد، جریان خون در جمجه را به قدری افزایش می‌دهد که سردردهای ضربان دار در دو طرف سر را به وجود می‌آورد. خیلی طولانی نم یباشد و با دارو‌های ضد درد، مانند آسپیرین و ایبوپروفن (Advil) کاهش می‌یابد. اگر سردردهای ناشی از ورزش دارید، حتماً به پزشک مراجعه کنید. در برخی موارد، ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری جدی زمینه‌ای باشد.
سردردهای فشار خون بالا
اگر دارای فشار خون بالا باشید؛ در صورتی که شدت یابد در دو طرف سر احساس درد ایجاد می‌کند که با هر فعالیتی افزایش می‌یابد. این یک وضعیت اضطراری و خطرناک می‌باشد که نیاز به درمان فوری دارد. در کنار سردرد علائم دیگری از جمله تغییراتی در بینایی، بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن، خون دماغ، درد قفسه سینه یا تنگی نفس را بروز می‌دهد.
سردردهای برگشتی
مصرف بیشتر از ۱۵ روز دارو‌های OTC مانند استأمینوفن، ایبوپروفن، آسپیرین و ناپروکسن بدن را به آن‌ها عادت می‌دهد. به طوری که در صورت قطع آن دچار سردرد بدی می‌شوید. یکی از انواع سردرد می‌باشد که با نام سردردهای بیش از حد دارویی نیز شناخته می‌شوند. راه درمان قطعی آن همان ترک‌یهویی است که در ابتدا کمی درد را باید تحمل کنید.
سردردهای پس از سانحه
هر نوع آسیب به سر می‌تواند علت به وجود آمدن آن باشد. نوع بروز این نوع سردرد، مانند سردردهای میگرنی و تنشی می‌باشد و حدوداً ۶ تا ۱۲ ماه بعد از حادثه نیز، ادامه دارند. اغلب برای کنترل آن تریپتان‌ها، سوماتریپتان (Imitrex)، بتا بلاکر‌ها و آمی تریپتیلین تجویز می‌شوند.
همچنین بخوانید: سردردهای خطرناک کدامند؟
چه هنگام به پزشک مراجعه کنیم؟
در اغلب موارد، سردر‌ها بعد از دو روز از بین می‌روند اما اگر ادامه داشته باشند باید به پزشک مراجعه کنید. ممکن است در ابتدا دارو‌های مسکن برایتان تجویز شود. با وجود مصرف این دارو‌ها اگر بیش از ۱۵ روز در ماه را، با سردرد زندگی می‌کنید و این فرایند تا سه ماه ادامه داشته است؛ نشانه‌ی خوبی نیست. زیرا ممکن است ناشی از بیماری‌های جدی‌تر باشد که نیاز به درمان‌های مهمی دارد. جتما نزد پزشک بروید و انجام فرایند درمان را مهم بدانید.
درمان انواع سردرد
درمان سردرد بستگی به این دارد که سردرد ناشی از علل اولیه یا ثانویه باشد. برای این کار می‌توانید یک دفتر خاطرات سردرد داشته باشید. به این ترتیب می‌توانید به راحتی به یاد بیاورید که در چه موقعیت‌هایی سردرد داشته‌اید، چه مدت طول کشیده و چه نوع دردی بوده است. هنگامی که متوجه شدید محرک‌های شما چیست، باید از آن‌ها دوری کنید. به عنوان مثال، ممکن است متوجه شوید که هنگام مواجهه با یک موقعیت استرس‌زا دچار سردرد می‌شوید. در این مورد، ممکن است برای شما مؤثر باشد که سرگرمی‌ها را انتخاب کنید یا برای کمک به کنترل سطح استرس خود کمک بگیرید. جدا از این، برای سردرد:
- دارو
- مدیریت استرس
- بیوفیدبک
- درمان بیماری زمینه‌ای
دیدگاه کاربران