ممکن است فردی از یک بلندی سقوط کرده باشد یا در اثر حادثه دچار انحراف ستون فقرات شده باشد! در هر دو حالت باید جراحی ستون فقرات توسط بهترین جراح مغز و اعصاب صورت بپذیرد تا شکل مهره‌ها به حالت اولیه بازگردد.
ستون فقرات حالتی S مانند دارد و از نخاع در برابر آسیب‌های جدی محافظت می‌کند. هرگونه تغیر شکلی که در این ستون رخ دهد، حالت طبیعی بدن را دچار مشکل می‌کند و فرد نمی‌تواند کارهای روزمره‌اش را به درستی به انجام برساند.
حتی در صورتی که ستون فقرات آسیب جدی دیده باشد و مهره‌ها دچار شکستگی شده باشند، ممکن است بیمار نتواند دیگر هیچ وقت حرکت کند و برای همیشه زندگی بر روی صندلی چرخ‌دار را تجربه کند.
انحراف ستون فقرات چیست؟
اسکولیوز (Scoliosis) یا انحراف ستون فقرات به خمیدگی یک طرفه در ستون فقرات گفته می شود که عموما در زمان بلوغ رخ خواهد داد. البته ممکن است به علت مشکلات دیگری مانند فلج مغزی و دیستروفی عضلانی نیز رخ دهد. عامل به وجود آورنده آن عموما ناشناخته می باشد. ۳ درصد افراد در سن بلوغ به اسکولیوز مبتلا هستند.
اسکولیوز عموما خفیف است اما ممکن است به مرور زمان و همراه با رشد کودک شدید شود. این بیماری در صورتی که شدیدتر شود موجب معلولیت خواهد شد. در این شرایط بیماری اسکولیوز انحراف شدید بین فضای قفسه سینه را کم می کند و ریه نمی تواند عملکرد طبیعی از خود نشان دهد.
علائم انحراف ستون فقرات
والدین در فرزندان بالای ۸ سال خود به علائم انحراف ستون فقرات مانند باسن و شانه های نا متقارن، خمیدگی بدن به یک سمت ، احساس درد در بالای نواحی دچار عدم تعادل توجه کنند و اختلاف طول پاها در صورت مشاهده هر یک از این علائم حتما به پزشک متخصص مراجعه نمایند
بسیاری از بیماران مبتلا به اسکولیوز به خاطر این که شکل کمر آنها غیرعادی به نظر می‌رسد، به متخصص ستون فقرات مراجعه می‌کنند. در اغلب موارد انحراف ستون فقرات (اسکولیوز) موجب بروز درد در بیمار نمی‌شود اما گاهی به مرور زمان باعث کمردرد می‌شود.
- شانه‌ها غیر هم سطح باشند.
- استخوان شانه و یا کتف یک سمت از بدن برجسته تر باشد.
- مفصل ران یک طرف بدن بالاتر از دیگری قرار گرفته باشد.
انواع رایج اسکولیوز
بزرگ‌ترین گروه اسکولیوز نوع ایدیوپاتیک است، یعنی علت آن ناشناخته است، این نوع از اسکولیوز در گروه‌های سنی مختلف دیده شده و به این روش دسته بندی می‌شود:
- کودک: صفر تا سه سالگی
- نوجوان: ۴ تا ده سالگی
- در حال بلوغ : ۱۱ تا ۱۸ سالگی
- بزرگسال: بالای ۱۸ سالگی
علت اسکولیوز
علت اصلی اسکولیوز هنوز برای پزشکان ناشناخته است. اما برخهی از علل شناخته آن شامل :
- اسکولیوز مادرزادی (congenital) : در این مورد در بدو تولد ستون فقرات دچار ناهنجاری و نقص می باشد.
- اسکولیوز عصبی – ماهیچه‌ای مانند دیستروفی عضلانی و فلج مغزی (neurological) : در این مورد ناهنجاری‌های عصبی بر روی ماهیچه‌های ستون فقرات اثر خواهند گذاشت.
- آسیب و عفونت ستون فقرات
ریسک فاکتورهای اسکولیوز
- سن : علائم و نشانه های بیماری عموما قبل از بلوغ خود را نشان می دهند.
- جنسیت : این بیماری هم در دختران و هم در پسران دیده می شود، ولی با این همه خطر شدت گرفتن بیماری و نیاز داشتن به درمان در دختران بیشتر است.
- سابقه خانوادگی : اسکولیوز در خانواده‌هایی که سابقه بیماری در آنها وجود دارد، دیده می شود. با این همه در خانواده بسیاری از کودکان مبتلا هم فردی با سابقه بیماری وجود ندارد.
عوارض اسکولیوز
- مشکلات کمر : احتمال ابتلا افراد بزرگسال و کودکان مبتلا به اسکولیوز به کمردرد بیش از افراد دیگر می باشد.
- آسیب قلبی – ریوی : در اسکولیوز شدید، قفسه سینه به قلب و ریه فشار وارد می کند و تنفس و کارکرد طبیعی قلب را مشکل میسازد.
- تغییر ظاهر و شکل بدن : در موارد شدید بیماری ساختار قامتی بدن تغییر می‌کند، دو مفصل ران و شانه‌ها در یک سطح نخواهند بود، قفسه سینه برجسته و دور کمر به یک طرف متمایل خواهد شد. برخی از افراد مبتلا به این بیماری به علت وضعیت خاص ظاهری ممکن است اعتماد به نفس خود را از دست بدهند.
تشخیص این عارضه
انحراف ستون فقرات اگر زود تشخیص داده شود معمولاً به‌طور کامل قابل اصلاح است. متخصص ستون فقرات ، شانه ها، قفسه سینه، لگن و پاهای شما را به دنبال هر گونه عامل غیر طبیعی و یا عدم تقارن، معاینه خواهد کرد. اگر مورد قابل توجهی پیدا شود، به کمک اشعه ی ایکس زاویه انحراف (cobb) اسکولیوز و یا همان شدت آن را اندازه گیری می کنند. همچنین برای بررسی دقیق مشکلات زیر آزمایش‌های عصبی لازم انجام خواهد شد:
- ضعف عضلانی
- بی حسی و کرختی
- رفلکس‌های غیر طبیعی
آزمایش های تصویربرداری
یک تصویربرداری رادیولوژی با اشعه ایکس ساده اسکولیوز و شدت خمیدگی ستون فقرات را به خوبی نشان خواهد داد.
درمان انحراف ستون فقرات
روش درمان سنتی مربوط به این مشکل شامل روش‌های ورزش و حرکات اصلاحی انحراف ستون فقرات ، بریسینگ، دستکاری، تحریک الکتریکی و استفاده از کفی طبی در کفش است. تمرینات ورزشی با هدف تقویت عضلات مرکزی شکم و کمر و بهبود انعطاف‌پذیری آنها می‌تواند گزینه‌ی مناسبی باشد
گزینه جراحی ستون فقرات باید برای کسانی در نظر گرفته شود که علت خاص بیماری آنها شناخته شده است و هیچ کدام از درمان‌های غیر جراحی برای آنها نتیجه بخش نبوده است. بیماران باید خطرات ناشی از جراحی را در برابر فواید احتمالی آن به دقت در نظر بگیرند. مذاکرات مفصل با یک متخصص ستون فقرات قبل از تمایل به این گونه درمان‌های تهاجمی، ضروری است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید ؟
در صورت دیدن هر گونه علائمی در کودک خود باید به پزشک خود مشاهده کنید. انحراف خفیف کم کم اتفاق می افتد و عموما دردی ندارد به همین دلیل قابل تشخیص نیست.
دیدگاه کاربران
ممنون از راهنمایی خوبتون🙏