سکته مغزی در جنین و نوزادان

سکته مغزی یک بیماری است که می‌تواند در نوزاد تازه‌متولدشده رخ دهد، علت آن به کمبود جریان خون یا خونریزی بیش از حد مربوط می‌شود . پزشکان باید بتوانند در مدت‌زمان کوتاهی سکته مغزی را تشخیص دهند تا بتوانند فوراً درمان را انجام دهند و از مرگ سلول‌های مغزی بیش از حد جلوگیری کنند. اغلب سکته مغزی با عوارض جدی برای کودک مانند انسفالوپاتی هیپوکسیک – ایسکمیک همراه است.

سکته جنین چیست؟

سکته یک حمله مغزی است که به دنبال کاهش یا عدم وجود کلی جریان خون در مغز، سلول‌های مغزی (نورون‌ها) در غیاب خون می‌میرند و در نتیجه در غیاب اکسیژن رخ می‌دهد. فقدان جریان خون می‌تواند به دلیل عوامل مختلفی مانند خونریزی مغزی، وجود لخته خون مسدودکننده رگ خونی، آسیب سر باشد.

سکته مغزی یک دوره است که عمدتاً در بزرگسالان رخ می‌دهد، عوامل خطر متفاوت است. این نیز می‌تواند در نوزادان تازه‌متولدشده رخ دهد و می‌تواند در اثر آسیب به رگ‌های خونی که به سمت مغز حرکت می‌کنند، ایجاد شود. سکته مغزی در کودکان بیشتر ایسکمیک است، به این معنی که علت آن عدم جریان خون به مغز است.

سکته مغزی نوزاد درگذشته به‌دقت موردمطالعه قرار نگرفته است، پزشکان تمایل داشتند آن را به‌عنوان سکته‌ای که در بزرگسالان رخ می‌دهد در نظر بگیرند. اولین دستورالعمل‌های خاص و شخصی برای درمان سکته مغزی در سنین اطفال از سال ۲۰۰۴ نوشته شده است. ازآنجایی‌که سکته مغزی در کودک بسیار متفاوت از سکته مغزی در بزرگسالان است، باید به این شکل درمان شود.

سکته مغزی با نام‌های مختلفی تعریف می‌شود: انفارکتوس مغزی، توهین به عروق مغزی، حمله مغزی یا با اصطلاح انگلیسی سکته مغزی.

سکته پری ناتال زمانی در نظر گرفته می‌شود که آسیب ایسکمیک بین هفته بیستم بارداری تا روز بیست و هشتم تولد نوزاد رخ دهد و سکته مغزی نوزادی را از سکته جنینی متمایز کند.

در سکته مغزی نوزاد:

آسیب پس از تولد و تا ۲۸ روز پس از زایمان رخ می‌دهد. از سوی دیگر، سکته مغزی جنین به این صورت تعریف می‌شود که آسیب ایسکمیک در طی سونوگرافی که زن در دوران بارداری انجام می‌دهد تشخیص داده شود و پزشک درحالی‌که جنین هنوز در رحم است، سکته مغزی جنین را تشخیص دهد.

ضروری است که تشخیص علاوه بر درست بودن، به‌موقع باشد. اشتباه متخصص زنان یا ماما به دلیل عدم تشخیص یا تأخیر در تشخیص نیز می‌تواند منجر به عوارض جدی شود.

عوامل خطر مادری که می‌توانند باعث سکته مغزی جنین شوند؟

یکی از شایع‌ترین علل فلج مغزی نوزادان، سکته مغزی نوزادان است. انفارکتوس مغزی در جنین از خون اکسیژن‌دار از تغذیه نورون‌ها (سلول‌های مغز) که در نتیجه می‌میرند جلوگیری می‌کند. عواملی که می‌توانند باعث سکته مغزی شوند متفاوت هستند، برای ساده‌تر شدن آن‌ها به عوامل خطرزای مادری، حین زایمان (عوامل خطراتی که در زایمان یا نزدیک به تولد رخ می‌دهند) و نوزادی تقسیم می‌شوند.عوامل خطر مادر عبارت‌اند از:

عفونت‌های مادر:

 عفونت‌های مادر باید توسط متخصصانی که حاملگی را نظارت می‌کنند، کنترل شود. عفونت مادر می‌تواند به جنین سرایت کند. کوریون آمنیونیت عفونت غشای آمنیوکوریونی است، عفونت از طریق جفت از مادر به جنین منتقل می‌شود. بزرگ‌ترین خطر این است که عفونت به مغز جنین برسد و باعث مننژیت شود که عفونت غشاهای پوشاننده مغز است. سکته مغزی می‌تواند در اثر عفونت مننژها ایجاد شود، به‌محض اینکه پزشک تشخیصی باید آنتی‌بیوتیک درمانی را تجویز کند و با انجام سزارین اورژانسی نوزاد را به دنیا بیاورد.

فشارخون بارداری:

 فشارخون بالا در بارداری بسیار خطرناک است، زیرا با نارسایی کلیه با پروتئین موجود در ادرار ارتباط دارد. این عارضه پره اکلامپسی نامیده می‌شود که فشارخون بالا همراه با پروتئینوری است. برای نوزاد بسیار خطرناک است، زیرا سطح بالای فشارخون مادر جریان خون جنین را تغییر می‌دهد و این می‌تواند منجر به سکته مغزی شود.

دیابت بارداری:

بیماری است که باعث افزایش سطح گلوکز خون مادر می‌شود. برای جنین خطرناک است زیرا ممکن است دچار ماکروزومی جنینی شود، یعنی وزن هنگام تولد بیش از ۴ کیلوگرم باشد.

علاوه بر این، زمانی که نوزاد متولد می‌شود، خطر ابتلا به بحران‌های هیپوگلیسمی در او بالاست، زیرا در دوران جنینی او عادت داشت مقادیر زیادی انسولین تولید کند تا با سطوح بالای گلوکز که از مادر می‌آمد، مقابله کند.

بنابراین، در بدو تولد به تولید انسولین ادامه می‌دهد، اما گلوکز دیگر به اندازهٔ رحم مادر نیست و نوزاد دچار هیپوپوس می‌شود که ممکن است مبنای سکته باشد.

علاوه بر این، دیابت بارداری جریان خون را در جفت تغییر می‌دهد، بنابراین جریان خونی را که به جنین می‌رسد و در نتیجه خونی را که به مغز می‌رسد تغییر می‌دهد و خطر سکته مغزی جنین را به دنبال دارد.

سوءمصرف الکل و سیگارکشیدن در دوران بارداری:

این مواد برای جنین بسیار مضر هستند. در زنان سیگاری، جفت دارای مناطق نکروز است که از جریان خون به جنین جلوگیری می‌کند؛ بنابراین، خطر اصلی به این دلیل است که جنین مقادیر مناسبی از خون، مواد مغذی و اکسیژن دریافت نمی‌کند و این می‌تواند باعث سکته مغزی جنین شود .

ترومبوز جفت:

لخته‌های خون در داخل رگ‌های خونی جفت تشکیل می‌شوند، به این معنی که خون منعقد می‌شود و جریان خون را مسدود می‌کند و باعث کاهش اکسیژن‌رسانی به جنین آسیب‌دیده می‌شود.

عوامل خطرزای داخل زایمان که می‌توانند باعث سکته مغزی جنین شوند

عوامل خطر سکته مغزی جنین داخل زایمان می‌تواند به شرح زیر باشد:

انسفالوپاتی هیپوکسیک – ایسکمیک؛

1. خفگی نوزادان: مقدار کمتری از خون اکسیژن‌دار به جنین می‌رسد.
2. تروما برای استفاده از فورسپس یا ساکشن کاپ مامایی: پزشک باید از این ابزارها استفاده کند تا از ایجاد ضربه مغزی که می‌تواند باعث سکته شود جلوگیری کند.

پارگی زودرس غشاها:

معمولاً پارگی آب نامیده می‌شود و به پارگی غشاهای آمنیوکوریال گفته می‌شود. اگرچند ساعت قبل از شروع زایمان اتفاق بیفتد، به‌عنوان نارس تعریف می‌شود و خطر عفونت جنینی را به همراه دارد که به نوبه خود می‌تواند منجر به سکته شود.

جداشدن جفت:

 جداشدن جفت از رحم اگر قبل از تولد اتفاق بیفتد باعث توقف جریان خون به سمت جنین می‌شود که منجر به مرگ سلول‌های مغزی و در نتیجه سکته مغزی جنین می‌شود.

عوامل خطر نوزادی که می‌توانند باعث سکته مغزی شوند

عوامل خطر نوزادان برای سکته مغزی عبارت‌اند از:

چرخش بندناف به دور گردن: بندناف که به‌دور گردن کودک پیچ‌خورده است، به دلیل مکانیسم‌های مختلف می‌تواند از جریان خون به مغز جلوگیری کند.

آسیب‌های قلبی عروقی: کودک ممکن است از آسیب‌های قلبی رنج ببرد که به نوبه خود می‌تواند باعث توقف جریان خون مغزی شود.

عفونت‌های نوزادان: نوزاد ممکن است حتی پس از تولد دچار عفونت شود که اگر پزشکان عفونت را به‌موقع درمان نکنند، او را در معرض خطر بالای سکته مغزی قرار می‌دهد.

عواملی که جنین را در معرض خطر قرار می‌دهد و موارد سکته مغزی جنین را افزایش می‌دهد

موقعیت‌هایی که جنین را در معرض خطر قرار می‌دهد و احتمال سکته مغزی جنین را افزایش می‌دهد می‌تواند موارد زیر باشد:

بیماری قلبی مادر: مادر ممکن است بیماری قلبی مادرزادی داشته باشد که از گردش خون مناسب جلوگیری می‌کند، جنین تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد و در خطر ابتلا به سکته است.

بیماری‌های خودایمنی مادر: مانند SLE (لوپوس اریتماتوز سیستمیک)، برخی از زنان باردار هستند و ناقل بیماری‌های خودایمنی جدی هستند. ضروری است که این زنان به‌دقت توسط پزشک خود پیگیری شوند تا از عوارض جنینی جلوگیری شود.

عوارض انعقاد: زن ممکن است مشکلاتی در لخته شدن خون داشته باشد، اینها روی جنین تأثیر می‌گذارد.

فشارخون مادر: سطح فشارخون بالا؛

افت فشارخون مادر: فشارخون زن کمتر از پارامترهای طبیعی است.

سوءمصرف مواد مخدر توسط مادر: مانند استفاده از کوکائین در دوران بارداری یا در دوره قبل از بارداری.

عفونت‌های عمومی: مانند سپسیس، یعنی عفونت به تمام‌اندام‌ها از جمله مغز سرایت می‌کند.

انعقاد داخل عروقی منتشر: آسیب‌شناسی که تشکیل بیش از حد لخته‌های خون را تعیین می‌کند و زن را در معرض خطر خونریزی شدید قرار می‌دهد.

خطای متخصص زنان یا ماما به دلیل عدم تشخیص یا تأخیر در تشخیص، می‌تواند در شدیدترین موارد منجر به مرگ کودک شود و مرگ بزرگ‌ترین آسیب به خیر حقوقی زندگی است. در این موارد، اعضای خانواده بیمار قربانی قصور پزشکی نیز ممکن است مستحق دریافت غرامت، به‌ویژه والدین، پدربزرگ و مادربزرگ، برادر یا خواهر یا وراث باشند.

سکته مغزی جنین در کودک چگونه است: علائم بالینی

علائم و نشانه‌های سکته مغزی ممکن است قبل از تولد وجود داشته باشد، و ممکن است در سونوگرافی زنان و زایمان قابل‌مشاهده باشد، یا ممکن است پس از تولد تشخیص داده شود. همچنین ممکن است اتفاق بیفتد که کودک تا چند سال پس از سکته هیچ علامتی از خود نشان ندهد.

متخصصان اطراف کودک ممکن است متوجه این موضوع شوند زیرا کودک مانند سایر کودکانی که آسیب‌ندیده‌اند رشد فیزیولوژیکی ندارد.

اگر در بدو تولد علائمی وجود داشته باشد، می‌تواند به شرح زیر باشد:

• نوزاد نمی‌تواند از سینه مادر شیر بخورد.
• ناتوانی در قورت دادن شیر مادر
• اپیزودهای تشنج
• مشکل در تنفس
• لحظاتی که در آن کودک برای چند ثانیه نفس نمی‌کشد .
• رشد فیزیولوژیکی نیست، اگر در مقایسه با سایر کودکان مراحل رشد به تأخیر بیفتد یا رخ ندهد.
• مشکل در حرکت
• نقص در استفاده از یک اندام بر دیگری، یا ترجیح دادن یک قسمت از بدن

نحوه تشخیص سکته مغزی جنین

مهم است که پزشک دراسرع‌وقت سکته را تشخیص دهد تا درمان و مراقبت موردنیاز کودک دراسرع‌وقت آغاز شود. در صورت عدم انجام ارزیابی عملیات، مادر، پدر، پدربزرگ و مادربزرگ، برادر یا خواهر یا ورثه می‌توانند به یک مؤسسه حقوقی یا یک وکیل، ترجیحاً متخصص در جبران خسارات ناشی از قصور پزشکی و مسئولیت پزشکی، اعتماد کنند که امکان‌سنجی را بررسی می‌کند. یک ادعا همراه با بیمار و خانواده.

برای تشخیص سکته مغزی، پزشکان می‌توانند از چندین روش استفاده کنند، یا می‌توانند از آنها برای بهبود تشخیص استفاده کنند:

• تشدید مغناطیسی هسته‌ای یک تکنیک غیرتهاجمی برای نوزاد است و از تشعشع استفاده نمی‌کند، تصاویر مغز با جزئیات تولید می‌شود.
• سی‌تی‌اسکن: توموگرافی محوری کامپیوتری، یک روش تشخیصی است که از اشعه ایکس برای بازتولید تصاویر، در این مورد از مغز، استفاده می‌کند.
• تجزیه‌وتحلیل خون
• سونوگرافی مغز: معاینه غیرتهاجمی که می‌تواند از طریق فونتانل ها انجام شود که در ماه‌های اول هنوز کاملاً بسته نشده‌اند. در امتحان از سونوگرافی استفاده می‌شود.
• rachicentesis: که به آن پونکسیون کمری نیز می‌گویند، این معاینه‌ای است که امکان نمونه‌برداری از مایع مغزی نخاعی را فراهم می‌کند، مایعی که در سیستم عصبی مرکزی، مغز و نخاع یافت می‌شود. تجزیه‌وتحلیل مایع برای تشخیص مفید است.
• آنژیوگرافی: آنها توسط تصاویر تشدید مغناطیسی رگ‌های خونی مغز تولید می‌شوند.
• ونوگرافی: شامل اشعه ایکس وریدها است.

درمان سکته مغزی جنین

تشخیص به‌موقع سکته مغزی برای امکان درمان فوری بیمار جوان مهم است تا عوارض آسیب مغزی کاهش یابد. پزشکان و متخصصانی که از کودک مراقبت می‌کنند باید او را تحت‌نظر داشته باشند تا از طبیعی بودن علائم حیاتی او اطمینان حاصل کنند، بنابراین سطح O 2 و CO 2 در خون، فشارخون، دمای بدن، تنفس و ضربان در دقیقه را زیر نظر بگیرند.

برای پزشکان مهم است که داروهای لازم را برای جلوگیری از وقوع یک دوره ایسکمیک دیگر و تجویز مایعات داخل وریدی که می‌تواند بدن کودک را هیدراته نگه دارد، تجویز کند.

تشخیص سکته مغزی توسط تیم پزشکی برای جلوگیری از عود اپیزود دوم و درمان کودک دراسرع‌وقت مهم است. اشتباهات در تشخیص و درمان کودک را در معرض خطر زیادی برای سلامتی خود قرار می‌دهد.

در صورت سکته مغزی جنین باید تمام روش‌های انتخاب شده توسط متخصص زنان یا ماما بررسی شود. اگر با یک مورد قصور پزشکی مواجه شدید، یک گام اساسی است. یک معاینه پزشکی، حتی با کمک یک متخصص و یک وکیل، می‌تواند متوجه شود که آیا در تشخیص، در اجرای درمان یا در طول درمان خطایی رخ‌داده است و در نتیجه مسئولیت آن بر عهده پزشک است یا خیر. تیم یا بیمارستان (همچنین یک‌خانه سالمندان یا کلینیک). در این مرحله بررسی مدارک پزشکی شامل معاینات، سوابق پزشکی و رضایت آگاهانه ضروری خواهد بود.

هیپوترمی

یکی از مؤثرترین روش‌های درمانی که کودکانی که دچار آسیب مغزی شده‌اند، هیپوترمی است. هیپوترمی یک تکنیک جدید است، نشان‌داده‌شده است که از هر ۱۰۰ کودک تحت درمان، ۷۴ کودک در شرایط عصبی و حرکتی خود بهبودیافته‌اند.

برای اینکه درمان هیپوترمی مؤثر باشد، باید ظرف ۶ ساعت پس از زایمان شروع شود، بنابراین مهم است که پزشک شما فوراً تشخیص دهد. درمان هیپوترمیک از مرگ سلول‌ها جلوگیری می‌کند زیرا دمای پایینی که نوزاد در معرض آن قرار می‌گیرد تا سلول‌ها آسیب نبینند. علاوه بر سکته مغزی، هیپوترمی برای انسفالوپاتی هیپوکسیک – ایسکمیک و فلج مغزی نوزادان، دو عارضه‌ای است که جنین پس از سکته با آن مواجه می‌شود، استفاده می‌شود.

در مواردی که سکته در ۶ ساعت پس از تولد تشخیص داده نشود، دیگر نمی‌توان درمان هیپوترمی را انجام داد. در این موارد از انواع دیگر درمان‌های دارویی نیز برای جلوگیری از تشنج‌های صرع و شروع سکته‌های مکرر استفاده می‌شود؛ بنابراین، باتوجه‌به سنی که سکته مغزی در آن تشخیص داده می‌شود، پزشک باید درمان مورداستفاده را تعدیل کند.

درمان سکته مغزی برای جلوگیری از سایر عوارضی که در صورت عدم درمان فوری کودک ممکن است تجربه کند، مهم است، مانند:

• کاهش تحرک یک قسمت از بدن که بسته به قسمتی از مغز که تحت‌تأثیر قرار گرفته می‌تواند سمت راست یا چپ باشد.
• فلج مغزی نوزادی
• تأخیر رشد
• نقص یادگیری
• تأخیر ذهنی
• اختلالات روانی
• اختلالات بینایی

متخصصان پس از تشخیص آسیب مغزی کودک باید از نظر روانی نیز از خانواده حمایت کنند تا به آنها در مدیریت کودک و شرایط کمک کنند. علاوه بر این، کودک نیاز به پیگیری چند پزشک دارد که هرکدام باید عارضه‌ای را رسیدگی کنند.

کودک به حمایت توان‌بخشی برای حرکت و همچنین زبان نیاز دارد، بنابراین از متخصصان گفتار درمانگر.

ارتباط بین سکته مغزی جنین و انسفالوپاتی هیپوکسیک – ایسکمیک

انسفالوپاتی هیپوکسیک ایسکمیک اغلب در نوزادان مبتلا به سکته مغزی نوزادی رخ می‌دهد. سکته مغزی و آنسفالوپاتی در نوزادان اغلب با هم اتفاق می‌افتند که هر دو به دلیل کاهش خون‌رسانی به مغز ایجاد می‌شوند.

کاهش خونی که به مغز می‌رسد به طور خاص به دو طریق باعث مرگ سلول‌های مغزی می‌شود: در یک رویداد هیپوکسی، اکسیژن کافی در جریان خون گردش نمی‌کند و برای یک رویداد ایسکمیک، کاهش یا انسداد کامل جریان خون به مغز. .

در واقع، هر دو عارضه را می‌توان از طریق هیپوترمی درمان کرد، دمای پایین مانع از مرگ سلول‌های مغزی به دلیل کمبود اکسیژن می‌شود.

در واقع، علل سکته مغزی با علل انسفالوپاتی هیپوکسیک – ایسکمیک نیز مشترک است زیرا در هر دو مورد عامل خطر کمبود خون اکسیژن‌دار به سلول‌های مغز است. علاوه بر این، هر دو سکته مغزی و انسفالوپاتی هیپوکسیک – ایسکمیک می‌توانند عوارض مشابهی ایجاد کنند: تشنج، عقب‌ماندگی ذهنی، اختلال رشد، فلج مغزی نوزادان.

چگونه از سکته مغزی جنینی نوزاد خود جلوگیری کنیم؟

پزشک و ماما که حاملگی را تحت‌نظر دارند باید تمام عوامل خطر احتمالی را که می‌توانند باعث سکته مغزی جنین شوند را در نظر داشته باشند. به‌این‌ترتیب، در صورت وجود پاتولوژی، پزشک از اشتباه در نظارت یا اجرای درمان جلوگیری می‌کند .

برای تیم بیمارستان مهم است که بارداری را از طریق آزمایش خون و نظارت بر فشارخون (برای جلوگیری از نادیده‌گرفتن فشارخون بارداری) کنترل کنند.

علاوه بر این، متخصص زنان باید وضعیت جنین را تحت‌نظر داشته باشد تا از تأخیر رشد، نارسایی رحمی – جفتی و اختلالاتی که می‌تواند جریان خون را به جنین کاهش دهد، آگاه شود.

حذف تشخیص یا درمان یک آسیب‌شناسی خاص به این معنی است که پزشک تمام آزمایش‌های تشخیصی را که به او اجازه می‌دهد شرایط پاتولوژیک جنین را تشخیص دهد انجام نمی‌دهد یا اینکه پس از تشخیص آسیب‌شناسی درمان را انجام نمی‌دهد یا آن را دیر انجام می‌دهد.

یا ممکن است اتفاق بیفتد که پزشک در درمان سکته مغزی جنین مداخله کند، اما در تجویز داروها برای جلوگیری از تشنج یا جلوگیری از وقوع یک دوره دیگر از سکته مغزی جنین اشتباه کند.