عمل جراحی کرانیوتومی به این صورت است که در آن قسمتی از استخوان جمجمه برداشته می شود تا جراح به بافت مغز دسترسی پیدا کند. انواع بسیاری از روش ها وجود دارد که در درون سر قابل انجام است. برخلاف شیوه های متفاوت جراحی روند بهبود یکسان است.
جراحی کرانیوتومی چیست ؟
در کرانیوتومی ابتدا یک برش در پوست سر و سپس یک سوراخ در جمجمه ایجاد میشود. به بیانی دیگر کرانیوتومی مانند ورق زدن استخوان سر است زیرا در آن، قسمتی از استخوان جمجمه به طور موقت برداشته میشود. سوراخ و برش در منطقه‌ای از مغز که قرار است درمان شود، ایجاد می‌گردد. در طول عمل جراحی باز مغز، جراح امکان انجام هر کدام از موارد زیر را دارد:
- برداشتن تومور
- کلیپ کردن آنوریسم
- تخلیه خون یا ترشحات مربوط به یک عفونت
- حذف بافت غیر طبیعی مغز
هنگامی که جراحی کامل شد، استخوان برداشته شده معمولا در محل خود با صفحات، بخیه یا سیم نگهداری و محافظت میشود. سوراخ ایجاد شده ممکن است در بعضی موارد مانند تومورها ، عفونت یا تورم مغز، باز باقی بماند. در صورت باز باقی ماندن جمجمه، جراحی کرانیکتومی نامیده میشود.
مدت زمان بهبود بعد از عمل کرانیوتومی
مدت زمان بهبود بعد از عمل کرانیوتومی به عوامل مختلف بستگی دارد:
- تاثیرات و عوارض ناشی از هرگونه درمان های بعد از عمل هایی مانند پرتودرمانی در مدت زمان بهبود.
- شدت بیماری قبل از عمل چه میزان بوده است.
- آیا قبل از عمل مشکلات عصبی داشتید.
- عوارض ناشی از بیماری یا جراحی
- دیگر شرایط دارویی
- سن
بسیاری از موارد میتواند بر روی روند بیماری تاثیر بگذارد که همین امر تعیین دقیق زمان بهبود را دشوار می کند.
بعد از ترخیص چه موقع باید به پزشک مراجعه کنید ؟
- جراح مغز و اعصاب در مدت ۱۰ الی ۱۴ روز بعد از جراحی
- پزشک موضعی در ۱ ماه اول
- متخصص تومور شناسی در صورت نیاز
- متخصص عکسبرداری از غدد در صورت نیاز
- توانبخشی نیز در صورت نیاز انجام میگیرد.
عوارض بعد از عمل کرانیوتومی
تمامی بیماران بعد از ترخیص و رفتن به منزل، خسته هستند و نیاز دارند در اواسط روز استراحت کنند و بخوابند. معمولا داشتن سردرد و درد در اطراف محل زخم، حالتی عادی و متداول است. خستگی عمومی می تواند منجر به زودرنجی و بدخلقی در فرد شود که نیاز به نگرانی در این مورد نیست، زیرا به مرور فرد بهبود می یابد.
اگر عمل شما بسیار سخت و سنگین باشد، دوش گرفتن میتواند باعث ایجاد خستگی در فرد شود. استراحت کردن و خوابیدن بیش از یک بار در طول روز، برای شما بسیار مناسب است، اما انجام ورزش های سبک نیز لازم است.
زخم
در دو هفته اول یا کمی بیشتر، محل زخم میتواند دردناک باشد. به دلیل اینکه در زمان ایجاد برش، برخی از عصب ها قطع شده اند، معمولا چندین ماه طول می کشد که بی حسی اعصاب مجاور زخم، بهبود پیدا کند. اگر در دو هفته اول بعد از جراحی، زخم بیشتر بی حس و کرخت شد، تعجب نکنید. این واکنش بسیار عادی خواهد بود. زمانیکه رشته های عصب شروع به رشد خواهند کرد، درد تیرکشیدن ناگهانی، حس سوزش، و گاهی اوقات احساسی شبیه به چکیدن آب در اطراف زخم، احساس خواهد شد. در زمان شروع به التیام، حس خارش در اطراف زخم ایجاد خواهد شد.
گاهی اوقات امکان دارد که مایعی در زیر پوست سر وجود داشته باشد که به طرفین حرکت کند؛ این مایع معمولا به هنگام صبح، بیشتر است و به مرور باگذشت روز، کمتر می شود. با گذشت روزهای متوالی، معمولا این مایع زیر پوست کم شده و کاملا التیام می یابد. حفره های آبی در بخش تحتانی زخم، آخرین قسمتی هستند که از بین خواهند رفت.
سر
هنگامیکه تورم در پوست سر فروکش می کند، ممکن است در محل جراحی، حس فرورفتگی قابل توجهی احساس شود. در این بخش معمولا حفره های کوچکی قابل مشاهده می باشد، از آن قسمتی که ما استخوان جمجمه را برداشته ایم. در شیوه ما، سیمان استخوانی برای پُر کردن این نواحی استفاده می شود تا نتیجه ظاهری بهتری داشته باشد. با این کار، نواحی ایی سخت، اما با فرورفتگی های کمتر، ایجاد می شود.
در طولانی مدت عموما چندین سال ، این امکان وجود دارد که تکه استخوان بازشده به شکل قابل توجهی کوچک شود. اگر برش، در منطقه ایی در مقابل گوش و بالای فک باشد، می تواند منجر به ایجاد مشکلاتی در باز شدن دهان به اندازه عادی شود. این اتفاق به این دلیل می افتد که ماهیچه متصل به عضله فک، دچار بریدگی شده است. این مشکل با کشیدگی آهسته دهان، به صورت باز و بسته کردن آن به مدت ۵ دقیقه و سه بار در روز، قابل درمان است. شروع این تمرین ها ۴۸ ساعت بعد از جراحی، خوب و مناسب است.
برخی افراد در چند هفته اول، مایعی در حال حرکت را در اطراف مغز خود احساس می کنند. این احساس صرفاً به خاطر هماهنگی مجدد مغز با شرایط عادی می باشد. این حالت نسبتا به سرعت برطرف میشود. ممکن است ورم، پف، کبودی در اطراف چشم هم وجود داشته باشد. اینها هم برطرف می شوند.
سردردها
سردردها متغیر میباشند. برخی افراد سردردهای کمی دارند، درحالیکه برخی دیگر سردردهای شدیدی را تجربه می کنند. در مجموع، سردردها مشکل ساز نیستند و صرفا واکنش به داروهای هنگام ترخیص هستند. سردردها می توانند در اواخر روز بدتر شوند و ممکن است با افزایش خستگی، سر و صدا یا موقعیت های تنش زا مرتبط باشند.
بهتر است که در هوای گرم، آب بدن تان را حفظ کنید زیرا کم آبی بدن می تواند منجر به بدترشدن سردرد خواهد شد.
تا ۲ هفته بعد از عمل، سردردهای مرتبط با کرانیوتومی، شروع به فروکش کردن می کنند. در برخی شرایط، ممکن است تا چندین ماه ادامه یابند. وضعیت قرارگرفتن سر هم می تواند تاثیرگذار باشد. اگر بعد از دراز کشیدن که می خواهید از جا برخیزید به سرعت سرتان را بالا بیاورید، نه تنها میتوانید مبتلا به سردرد شوید، بلکه دچار سرگیجه هم خواهید شد. با قرار دادن سر خود بین زانوهایتان، فشار در سر افزایش یافته و همین امر موجب افزایش درد نیز می شود. این اقدام همچنین ممکن است موجب افزایش هر گونه آب در زیر پوست سر شود.
ضعف عصبی
هرگونه احساس ضعف، بی دست و پایی، مشکلات مرتبط با تکلم، و غیره ناشی از این مسئله هستند. توانایی بهتر شدن تا حدودی بستگی به جراحی ایی دارد که شما داشته اید. لازم است که قبل از ترخیص از بیمارستان، با جراح اعصاب خود در این مورد صحبت کنید.
در مجموع، تمامی معایب تا حدودی بهبود خواهند یافت. میزان بهبودی بستگی به این مسئله دارد که آیا بخش اصلی مغز بواسطه بیماری آسیب دیده یا خود دچار مشکل شده است. در مورد بیمارانی که قبل از عمل جراحی دارای مشکلات قابل توجهی بودند، ممکن است بهبود این شرایط طولانی تر باشد. میزان بهبود قابل پیش بینی نمی باشد.
روند بهبود در ابتدا می تواند سریع ، اما سپس آهسته شود، و میتواند با آهنگ بسیار آهسته ایی تا سال ها ادامه یابد. اگر بعد از ترخیص از بیمارستان، علائم مشابه در شما ظاهر شود، لازم است که تیم جراحی را از این موضوع آگاه کنید.
حملات صرع
احتمال بروز حمله ناگهانی صرع در تمامی افرادی که عمل کرانیوتومی داشته اند، وجود دارد. احتمال خطر بروز حمله صرع تا حدودی بستگی به علت عمل و همچنین نوع عمل جراحی ایی که شما داشته اید، دارد.
به برخی از بیماران قبل از عمل داروی ضدتشنج داده می شود. ممکن است ما در طول عمل شروع به دادن این دارو به شما کنیم. حداقل زمان استفاده از داروهای ضدتشنج، بین ۳ و ۱۲ ماه می باشد.
اگر مطمئن باشیم که احتمال بروز حمله صرع بسیار کم است، قبل از عمل در این باره با شما صحبت می کنیم و ممکن است از هیچ داروی ضدتشنجی استفاده نکنیم، چراکه این داروها می توانند عوارض جانبی بسیار شدیدی داشته باشند. همچنین بعد از شروع استفاده از این داروها، کنار گذاشتن آنها بسیار دشوار خواهد بود. زمانیکه شما دچار حمله ناگهانی صرع شدید، نیاز به دارو خواهید داشت.
بیشترین احتمال خطر بروز حمله صرع، بلافاصله بعد از عمل جراحی است. در این زمان، شما در معرض بیشترین خطر آسیب دیدگی هم هستید.
اگر دچار حمله صرع می شوید، لازم است هرکسی که در کنار شماست در زمان بروز حمله، هر چیزی را که ممکن است شما با آن برخورد کنید را از سر راهتان بردارد و با آمبولانس تماس بگیرد. بیماران و اقوام شان که از روند بروز حمله صرع آگاه هستند، با آمبولانس تماس نمی گیرند.
اگر در مورد بروز حمله صرع نگران هستید، شیاف های والیوم در زمان ترخیص به شما داده می شود که به شما کمک می کند تا زمان رسیدن آمبولانس، مانع از بروز حمله صرع شوید. اگر از دارو برای حمله صرع استفاده می کنید، نباید به طور ناگهانی مصرف آن را قطع کنید.
انواع متفاوت صرع
متداول ترین نوعی که بر بیماران بعد از عمل کرانیوتومی اثر می گذارد، نوعی است که در آن، شما غش کرده و دچار تشنج می شوید. این نوع حملات عموما بعد از چند دقیقه متوقف می شوند. ما به شما توصیه می کنیم که در مواردی که حمله صرع طولانی می شود، در ابتدا با آمبولانس تماس بگیرید.
متداولترین نوع صرع، حالتی است که در آن یکی از دست و پاهای شما دچار تکان های شدید و لرزش خواهد شد، اما شما هوشیاری تان را از دست نمی دهید. این حالت ممکن است نسبت به حالت قبل، روند پیشرفت بیشتری داشته باشد که معمولا نسبتا سریع است. در این نوع تشنج شما نیاز به درمان خواهید داشت.
دیدگاه کاربران