بسیاری از ضایعات حفره خلفی مغز و به ویژه مخچه را تحت تأثیر قرار می‌دهند. برخی از تومورها، مانند گلیوم‌های ساقه مغز، تومورهای زاویه‌ای مخروطی پلانتین، تومورهای بطن چهارم و تومورهای ناحیه کاج از نواحی اطراف به مخچه گسترش می‌یابد. ضایعات متاستاتیک مخچه نیز شایع است. با این حال، تومورهای داخلی مخچه کمتر شایع هستند. تومورهای اولیه مخچه تنها ۳.۵ درصد از کل تومورهای اولیه مغز و سیستم عصبی مرکزی (CNS) را شامل می‌شوند. در این مقاله ما به بررسی تومور مخچه، علائم، روش‌های تشخیص و درمان آن می‌پردازیم.
علائم وجود تومور مخچه
بیماران مبتلا به ضایعه مخچه اغلب سردرد و علائم اختلال عملکرد مخچه را نشان می‌دهند. علائم بالینی این نقایص با وجود دیسمتری در آزمایش انگشت به بینی یا پاشنه به ساق مشخص می‌شود و دیس دیادوکوکینزیس با آزمایش حرکات متناوب سریع نشان داده می‌شود. بیماران همچنین ممکن است با لرزش آتاکسیک، دیس آرتری، بی ثباتی وضعیتی یا اختلال در راه رفتن مشکل خود را نشان دهند. مخچه محلی سازی عملکردی را نشان می‌دهد. علائم مخچه اغلب با محل ضایعه مخچه ارتباط دارد.
بیماران مبتلا به توده مخچه همچنین احتمال دارد علائم مربوط به فشرده سازی را نشان دهند. بسته به محل تومور، تومورهای مخچه بزرگ می‌توانند باعث فشرده شدن ساقه مغز شوند که بسته به محل تومور می‌تواند باعث انسداد بطن چهارم و علائم مختلف عصب جمجمه شود. بیماران ممکن است با هیدروسفالی و افزایش فشار داخل جمجمه مراجعه کنند. بر این اساس، سردرد، تهوع و استفراغ از علائم رایج برای بیماران مبتلا به تومورهای مخچه هستند.
روش‌های تشخیص تومور مخچه
در بیماران بالغ که مشکوک به توده مخچه هستند، باید قبل از عمل، بررسی‌های لازم انجام شود. تصویربرداری عصبی معمولاً شامل توموگرافی کامپیوتری (CT) و تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) است. سی تی اسکن این مزیت را دارد که می‌تواند به سرعت انجام شود، بنابراین؛ به تعیین درمان فوری با ارائه اولیه بیمار کمک می‌کند. MRI تجسم بهتری از حفره خلفی ارائه می‌دهد و بنابراین روش تصویربرداری انتخابی برای بیماران مشکوک به ضایعه مخچه است. تومورهای مخچه را می‌توان به صورت جامد یا کیستیک تشخیص داد.
بیماران، به ویژه بزرگسالان، با توده مخچه‌ای باید اسکن غربالگری را برای ارزیابی بیماری متاستاتیک احتمالی مخچه انجام دهند. چنین عملی باید شامل تصویربرداری از قفسه سینه (از طریق اشعه ایکس قفسه سینه و یا سی تی اسکن قفسه سینه) و همچنین CT شکم و لگن باشد. درمان ضایعات متاستاتیک مخچه اغلب توسط عوامل متعددی از جمله هویت تومور، منشأ، اندازه، محل و تعداد متاستازها تعیین می‌شود.
انواع تومورهای مخچه
انواع مختلفی از تومورها ممکن است در ناحیه مخچه ایجاد شوند. در زیر به بررسی انواع تومورهای مخچه می‌پردازیم.
آستروسیتوم‌های مخچه
گلیوما ۳۶٪ از تومورهای اولیه مغز و CNS را نشان می‌دهد. از این تعداد، ۳٪ در مخچه قرار دارند. گلیوم مخچه اغلب آستروسیتوم است. شایع‌ترین آن آستروسیتوم پیلوسیتیک است که بین ۷۰ تا ۹۰ درصد از آستروسیتوم‌های مخچه را شامل می‌شود. در کودکان شایع‌ترین تومور گلیوما هستند که ۶۷٪ از آنها در مخچه رخ می‌دهد. در بزرگسالان، محل آستروسیتوم‌های پیلوسیتیک به طور مساوی بین ضایعات فوقانی و مادون خلقی توزیع می‌شود.
آستروسیتوم‌های پیلوسیتی مخچه ویژگی‌های تصویربرداری ثابت را نشان می‌دهند. این تومورها به طور مساوی در ورمیس مخچه یا نیمکره‌ها یافت می‌شوند.
این تومورها به طور کلی پیش آگهی خوبی پس از برداشتن جراحی با نرخ بقای ۸۵ تا ۱۰۰ درصد ۵ ساله دارند.
مدولوبلاستوما
تومورهای جنینی، از جمله مدولوبلاستوما، ۱.۵ درصد از تومورهای اولیه CNS را شامل می‌شوند. این تومورها در کودکان نسبتاً شایع هستند و ۲۰ تا ۳۰ درصد از کل نئوپلاسم‌های داخل جمجمه‌ای در بخش اطفال را شامل می‌شوند، در حالی که در بزرگسالان تقریباً ۰.۵ در میلیون مشاهده می‌شود. در بزرگسالان، مدولوبلاستوما به ندرت پس از دهه پنجم زندگی رخ می‌دهد. بیشتر مدولوبلاستوم‌های دوران کودکی در ورمیس یافت می‌شوند. با افزایش سن، درگیری پیش‌رونده در نیمکره‌های مخچه وجود دارد، بنابراین اکثر مدولوبلاستوم‌های بزرگسال در نیمکره هستند.
لیپونوروسیتوم مخچه
لیپونوروسیتوم مخچه یک نئوپلاسم نادر مخچه است که عمدتاً در بزرگسالان یافت می‌شود. در ابتدا تصور می‌شد که این تومور شباهت‌هایی به مدولوبلاستوما دارد، اما لیپونوروسیتوم مخچه متفاوت است. این بیماری عمدتاً در بزرگسالان یافت می‌شود و معمولاً در دهه پنجم یا ششم ظاهر می‌شود، که به طور قابل توجهی بیشتر از سن ظهور مدولوبلاستوما است. علاوه بر این، لیپونوروسیتوم‌های مخچه دارای شاخص تکثیر پایینی هستند و بنابراین پیش آگهی مطلوبی دارند. اگرچه این تومورها تغییر شکل بدخیمی را نشان نمی‌دهند، اما میزان عود آنها تقریباً درصد است و میانگین زمان عود تقریباً ۱۰ سال است.
در تصویربرداری عصبی، تشخیص لیپونوروسیتوم‌های مخچه از سایر تومورهای شایع مخچه دشوارتر است. آنها در مقایسه با ورمیس در نیمکره مخچه شایع‌تر هستند.
Hemangioblastomas
Hemangioblastomas حدود ۱% از تمام تومورهای داخل جمجمه‌ای را شامل می‌شود، اما حدود ۸% تومورهای حفره خلفی در بزرگسالان را تشکیل می‌دهد. آنها تومورهای بسیار کند و بسیار عروقی هستند که به عنوان تومورهای درجه اول در WHO طبقه بندی می‌شوند. Hemangioblastomas بیشتر در مخچه رخ می‌دهد. با این حال، این تومورها می‌توانند در ساقه مغز یا نخاع نیز ایجاد شوند.
همانژیوبلاستوم مخچه در تصویربرداری عصبی متمایز است. آنها در نیمکره‌های مخچه در مقایسه با ورمیس بیشتر یافت می‌شوند.
تقریباً ۳۰٪ از بیماران مبتلا به همانژیوبلاستوم مخچه دارای سندرم سرطان چند سیستم Von-Hippel Lindau (VHL) هستند. بیماری VHL ضایعات متعدد احشایی شامل کارسینوم سلول کلیوی، تومورهای سلول جزایر لوزالمعده، فئوکروموسیتوم و سیستوادنوم‌های پاپیلاری اپیدیدیم و رباط پهن ایجاد می‌کند. تظاهرات CNS شامل تومورهای کیسه اندولنفاتیک و همانژیوبلاستوم‌های متعدد است. همانژیوبلاستوما معمولاً در شبکیه، ساقه مغز، مخچه، نخاع و ریشه‌های عصبی رخ می‌دهد.
روش‌های درمان تومور مخچه
روش‌های درمان در اکثر تومورهای مخچه، جراحی جهت برداشتن کامل تومور است. در برخی موارد ممکن است درمان با شیمی‌درمانی یا پرتو درمانی ترکیب شود. انتخاب نوع درمان موارد زیر وابسته است:
- شرایط سلامت عمومی‌بیمار
- ترجیحات بیمار
- نوع و درجه تومور
دیدگاه کاربران
عالی بود. ممنون.