مشکلات و درد های کمری در زندگی روزمره این روزها امری شایع است . این دردها می تواند علت های مختلفی داشته باشد که مراجعه به یک متخصص می تواند تشخیص درست را به همراه داشته باشد. در ادامه به بررسی چند مورد از رایج ترین این مشکلات می پردازیم. در مراحل ابتدایی آرتروز ممکن است علائمی دیده نشود. از بارزترین علائم آرتروز کمر کمردرد است. بیمار به هنگام برخاستن از خواب به مدت ۳۰ دقیقه دچار خشکی و سفتی کمر می‌باشد و سپس درد کاهش پیدا می‌کند و شبانگاه دوباره افزایش می‌یابد. دامنه حرکات آنها کم و به اندازه افراد جوان نمی‌توانند به جلو، عقب و غیره خم شوند. بسیاری از افراد که آرتروز کمر دارند تصور می‌کنند که با کاهش فعالیت از تشدید شدن آرتروز کمر جلوگیری کنند، اما این تصوری غلط است زیرا عضلات نگهدارنده کمر و پشت بدن در نتیجه کاهش فعالیت ضعیف میشود و موجب وارد شدن فشار بیشتر بر مفصل های ستون فقرات خواهد شد.
طبق تحقیقات ۸۴ درصد آقایان و ۷۴ درصد خانم های بالای ۵۰ سال در عکس های رادیولوژی علائمی از آرتروز کمر را دارند. تغییراتی که در مدت زمان طولانی و به صورت فرسایشی و تخریبی در غضروف مفاصل ایجاد می شود را آرتروز می نامند و بیشتر اوقات با درد، تورم مفصل ها همراه است.
آرتروز کمر نیز مانند آتروز بقیه ناحیه بدن ناشی از تخریب مفاصل متصل کننده ی مهره های کمر است . آرتروز ستون فقرات می تواند به آرامی در طول یک دوره زمانی طولانی رشد کرده و توسعه پیدا کند.
انواع آرتروز کمر
آرتروز مشکلی شایع در ستون فقرات می باشد که می تواند موجب علائم زیادی شود. آرتروز کمر به دو نوع اولیه و ثانویه است. که نوع اول به دلیل افزایش سن رخ می دهد و به همین دلیل این بیماری در افراد مسن ( معمولاً بعد از سن ۳۰ سالگی ) بیشتر مشاهده می شود. علت بروز آرتروز ثانویه کمر بیماری های روماتیسم مفصلی، سل، جراحی ستون مهره ها ، بیماری های عفونی و غیره شناسایی شده اند. آرتروز کمر و ستون فقرات یک مشکل شایع در بین بیماران مسن است ولی در بین همه رده های سنی مشاهده می شود. آرتروز کمر و ستون فقرات یک مشکل شایع در بین بیماران مسن بوده ولی ممکن است در بین همه رده های سنی مشاهده گردد.
- بیماران مسن
- افراد مبتلا به اضافه وزن
- کارگران با مشاغل سنگین
- افرادی که قبلا آسیبی به ستون مهره های آن ها وارد شده باشد.
آرتروز کمر، عارضه ای در مفاصل متصل کننده مهره ها ایجاد می شود. اگر فردی از اعضای خانواده شما مبتلا به اسپوندیلوز است، شما هم ممکن است به گردن درد یا کمردرد مرتبط با اسپوندیلوز دچار شوید. مهره های ستون فقرات در سه نقطه به یکدیگر متصل می شوند. اول، در جلوی نخاع، مهره ها توسط یک دیسک بالش مانند به یکدیگر متصل شده اند. دوم، در پشت نخاع، مهره ها به توسط دو مفصل کوچک به نام مفاصل فاست به یکدیگر متصل اند. این مفاصل فاست به کمک دیسک بین مهره ای باعث حرکات ستون فقرات می شوند مانند خم شدن به جلو و عقب و یا چرخیدن به طرفین.
قوز کمر یا گوژ از اختلال های ستون فقرات است که در آن انحنا رو به بیرون ستون فقرات بیش از حد طبیعی میشود و بخش بالای پشت بدن گردی غیرطبیعی می‌یابد. احتمال بروز این عارضه که از آن با نام گوژپشتی نیز یاد میشود، در هر سنی وجود دارد، اما در میان نوجوانان شیوع بالاتری دارد. فیزیوتراپی و استفاده از قوزبند می تواند از گزینه های درمانی مفید و مهمی برای از بین بردن قوز کمر است. این شیوه برای موارد قوز کمر وضعیتی مفید است، زیرا فیزیوتراپ می‌تواند به شما کمک کند که یاد بگیرید چگونه وضعیت قرارگیری بدنتان را اصلاح کنید و عضلات ستون فقراتتان را تقویت نمایید.
شایع ترین نوع آرتروز ستون فقرات استئوآرتریت یا آرتروز فرسودگی و پارگی است. به استئوآرتریت در ستون فقرات، اسپوندیلوز گفته می شود. زمانی که مفاصل ستون فقرات به آماس مبتلا شوند، حرکت مهره های ستون فقرات گردن و کمر به علت گردن درد و کمر درد خشک و دردناک میشود. عارضه آرتروز ستون فقرات کمری عموما با دیگر عارضه های مربوط به ستون فقرات که ظاهر می شود.
- انحطاط دیسک بین مهره ای : با تحلیل مفاصل فاست ستون فقرات بر اثر آرتروز ستون فقرات ، امکان دارد دیسک کمر به مرور زمان فرسوده شود. آرتروز فاست معمولا با عارضه های دیسک های ستون فقرات همراه است.
- تنگی کانال نخاعی : تنگی مجرای نخاع نیز معمولا در بیماران مبتلا به آرتروز ستون فقرات کمری دیده می شود. با پیشروی آرتروز، اعصاب تحت فشار قرار گرفته و علائم تنگی کانال نخاعی را ایجاد می کنند. علائم آن شامل درد پا، بی حسی، خارش و دشواری در راه رفتن باشند.
علائم آرتروز کمر
آرتروز کمر یکی از شایع ترین علت های کمردرد است. از مهم ترین علائم این بیماری درد انتهای کمر می باشد که با راه رفتن تشدید می شود . ممکن است فردی بعد از یک کیلومتر دچار کمردرد شود و فرد دیگری با پنجاه متر پیاده روی احساس درد کند. مهره های کمر با ساخت استخوان اضافی به ضعف مفصل واکنش نشان داده و همین مسئله باعث تنگ شدن کانال نخاعی میشود و حرکت ستون فقرات محدود میشود. همین مسئله موجب ایجاد درد در این ناحیه میشود.
بعد از عطسه کردن، بلند کردن اجسام و یا هر نوع فعالیت بدنی درد ناگهانی بوده و در ناحیه انتهای کمر بسیار شدید است. این درد به پا نیز سرایت می‌کند. درد ایجاد شده به علت ضعف بین مهره ها که از حلقه فیبری غضروفی تشکیل شده، است. بخشی از هسته ژلاتینی بیرون می‌زند که به آن بیرون زدگی دیسک کمر نیز گفته میشود. افرادی که درد کمر دارند عموما خمیده راه می‌روند زیرا که خم شدن با گشاد کردن کانال تنگ شده نخاعی باعث تسکین مفاص کمری میشود. این بیرون زدگی باعث فشار به ریشه های عصب سیاتیک شده و باعث بروز سیاتیک میشود و یا به عصب کرورال فشار وارد کرده و باعث بروز سیاتیک پا میشود.
احساس خشکی در کمر نیز از دیگر علائم این بیماری است که در آن حرکت ستون فقرات محدود شده است و بیمار به راحتی نمی تواند بدن خود را خم و راست کند. افرادی که درد کمر دارند و برای تسکین درد خود به سمت جلو خم می‌شوند. این درد می‌تواند با دوچرخه سواری تسکین یابد. البته پیاده روی باعث درد میشود. خم شدن باعث گشاد شدن کانال تنگ شده نخاعی کمر موجب تسکین مفصل کمر میشود. کاهش انعطاف پذیری مفاصل یک واکنش طبیعی بدن است بدین صورت که بدن تحرک خود را از دست می‌دهد تا درد کمتر شود.
درد آرتروز کمری در برخی مواقع انتشار یافته و به ران ها و پاها بویژه در حین راه رفتن منتقل می شود. این دردها با مور مور شدن و گزگز همراه است. علت این درد تنگی کانال نخاع باعث ایجاد فشردگی مسیر عصب سیاتیک یا عصب کررورال است.
فشردگی عصب سیاتیک باعث عدم عملکرد صحیح دیسک های بین مهره ای شده و ممکن است باعث بروز فلج میشود. این علامت در موارد بسیار نادری اتفاق میفتد. دردهای مرتبط با ریشه اعصاب مانند سیاتیک موجب بروز بی حسی در اندام تحتانی یا فلج ناقص میشود. فلج کامل به ندرت اتفاق میفتد. همچنین ضعف و تغییرات به کندی صورت میگیرد.
برای اینکه علت ایجاد درد مشخص شود لازم است معاینه صورت گیرد و در صورت لزوم ارزیابی بیشتر هم انجام شودبرای معاینه به بهترین متخصص مغز و اعصاب مراجعه نمایید.
ابتلا به آرتروز کمر می تواند باعث تشکیل زائده های استخوان در لبه های مفصل فاست شود که این زائده ها زمانی که به ریشه عصب ساییده می شوند، عصب ممکن است ملتهب شده و دچار آسیب شود و علائمی شامل بی حسی، سوزش، آهسته شدن سرعت رفلکس بدن، و ضعیف شدن عضلات را به دنبال داشته باشد.
علت آتروز کمر
علت آرتروز ستون فقرات ممکن است در افراد مختلف، بسیار متفاوت اند. برای آگاهی از علت آرتروز کمر باید بدانید که انواع مختلفی از آرتروز ستون مهره ها تحت تاثیر قرار می گیرند. بسیاری از عوامل آرتروز علت مشخصی ندارند اما عوامل شناخته شده عبارتند از :
- وراثت : ارث بردن بدشکلی های مفاصل و نقص در غضروف ها
- اضافه وزن : وزن بیش از اندازه می تواند موجب فشار به مفاصل شود.
- جنسیت : احتمال ابتلا به آرتروز در میان زنان تقریبا دو برابر مردان است.
- سن : معمولا آرتروز ستون فقرات در سنین ۴۵ سال رخ می دهد.
- آسیب : آرتروز به علت جراحات به جای مانده ناشی از تصادف، حوادث ورزشی و یا آسیب های شغلی، ایجاد شود.
تشخیص آرتروز کمر
برای تشخیص و درمان آرتروز ستون فقرات، ابتدا سوابق پزشکی فرد بررسی می شود و پزشک معاینه فیزیکی نیز قرار می گیرد. پزشک ممکن است چند آزمایش به منظور تشخیص و درمان آرتروز ستون فقرات، سوابق پزشکی فرد بررسی شده و مورد معاینه ی فیزیکی نیز قرار می گیرد. همچنین ممکن است یک یا چند آزمایش نیز، تجویز شوند از قبیل :
- اشعه ایکس : اشعه ایکس نوعی از تابش الکترومغناطیسی است که بیشتر به علت قابلیت نفوذ آن در پوست و عکیبرداری از استخوان ها شناخته شده است.
- MRI : ام آر آی ستون فقرات آزمایشی است که در آن از امواج رادیویی برای بررسی ستون فقرات استفاده می شود. این اسکن‌ها اغلب پیش از جراحی، از جمله برای فشار زدایی و یا همجوشی مهره‌های کمر استفاده خواهد شد. با تقبل هزینه ام آر آی ، اسکن های ام آر آی برای کسب اطلاعات در مورد سلامت دیسک و همچنین حضور هر گونه تومور نخاعی یا فتق دیسک کمر (که باعث فشردگی ریشه های عصبی و کمر درد میشود) از دقت و حساسیت بالایی برخوردارند.
- CAT مجوعه ای از عکس برداری ها به کمک اشعه ایکس هستند ، که به پزشک تصویر ستون فقرات با جزئیات بالا را نشان می دهد.
- میلوگرافی : آزمایشی است که پزشک یک مایع رنگی به ستون فقرات بیمار تزریق می کند.
- اسکن استخوان : آزمایشی که طی آن ماده ی رادیو اکتیو به فرد تزریق می کنند که نشان می دهد در چه مکانی استخوان در حال از بین رفتن و یا تشکیل شدن است.
درمان قطعی آرتروز کمر
هدف از درمان تسکین درد و زندگی سالم برای فرد مبتلا است. در ابتدا برای درمان از بیمارن خواسته می شود تا در صورت داشتن اضافه وزن ، آن را کاهش دهند. سپس مرحله ابتدایی درمان استراحت و اجتناب از انجام کار هایی که به طور مشخص باعث درد می شوند است. همچنین برای کاهش درد از داروهای ضد التهاب و درد استفاده شود.
در گذشته تصور می شد که ورزش کردن برای افراد مبتلا به آرتروز زیان بخش است و برخی نیز عقیده داشتند که ورزش یکی از عوامل بروز این بیماری می باشد. اما بررسیها و تجربیات سالهای اخیر این مسئله را به اثبات رساند که چنانچه ورزش با نظر پزشک انجام شود در کم کردن یا از بین بردن درد تأثیر دارد و تحرک و نرمی بدن بیماران را افزایش می دهد. همچنین می‌توانید از پزشک یا فیزیوتراپ برای انجام حرکات ورزشی مناسب برای آرتروز کمر کمک بگیرید. تمرین هایی برای تقویت کمر و گردن و قوی کردن عضلات موجب کاهش فشار روی آنها میشود. تمرین های ایروبیک نیز موجب عملکرد ریه ها و بهبود سیستم گردش خون خواهد شد و باعث کاهش وزن نیز میشود. ورزش های دیگر مانند پیاده روی، دوچرخه سواری، ورزش در آب که فشاری بر ستون فقرات وارد نمی‌کند برای این کار مفید است. تمرین هایی برای افزایش دامنه حرکت که شامل نرمش مفصل های پشت بدن و کاهش خشکی و گرفتگی بدن میشود. یوگا که باعث افزایش انعطاف پذیری خواهد شد مفید خواهد بود.
از دیگر روش های درمان آرتروز گردن اوزون تراپی است که در این شیوه درمانی ماده ای موجب بازسازی غضروف، تقویت تاندون و لیگامنت ها میشود که مفصل آسیب دیده را تحریک به تولید کلاژن می‌کند و روند فرسایش را متوقف و باعث بهبود میشود و درد بیمار را برطرف خواهد کرد.
روشی دیگر برای درمان آرتروز می‌توان به کایروپرکتیک اشاره کرد که پزشک با دستکاری هایی که روی ستون فقرات انجام می‌دهد باعث برگرداندن نظم به ستون فقرات و تسکین درد میشود.
ماساژ درمانی باعث بهبود گردش خون شده و گرفتگی عضلات را برطرف می‌کند.
روش دیگر آن درمان با تحریک الکتریکی عصب از روی پوست (TENS) است که جریان برق با شدت بسیار پایین برای کاهش حساسیت عصب های اطراف ستون فقرات استفاده میشود، در حین درمان شما فقط لرزش و گزگز ملایم احساس می‌کنید.
از طب سوزنی نیز می‌توانید برای درمان استفاده کنید که از سوزن هایی بسیار ظریف استفاده میشود.
همچنین اضافه وزن می‌تواند فشار مضاعفی را بر ستون فقرات وارد آورد، با کاهش وزن می‌توانید درد آرتروز را کاهش دهید.
استفاده از کمربند طبی، تشک محکم می‌تواند باعث کاهش درد کمر شود. همچنین استفاده از بالشت های طبی برای آرتروز گردن بسیار مفید است، در صورتی که دچار فرسایش متوسط تا شدید شده اید بهتر است از عصا و واکر استفاده کنید.
با تزریق مخلوطی از کوتیکواستروئید در مفصل‌های فاست آسیب دیده یا تزریق در فضای اپیدورال، فضای باریک بین غشاهای پوشش دهنده نخاع و دیواره کانال نخاعی می‌توان درد آرتروز را کاهش داد درد بسیاری از بیماران با یک تزریق آرام نمی‌شود باید تزریق چند بار تکرار شود.
ماساژ ، فیزیوتراپی و تحریک عصب ها از طریق پوست ، استفاده از کمپرس آب سرد یا گرم با توجه به تشخیص پزشک ، تزریقات داخل مفاصل و … سایر روش های درمانی هستند که پزشک شما با توجه به آزمایشات و تصاویر سی تی اسکن یا MRI تجویز می کند. جهت درمان درد ستون فقرات ، بیماران بهتر است تا حد امکان در مراقبت پزشکی خود مشارکت داشته باشند. این مشارکت شامل انتخاب بهترین متخصص ستون فقرات نیز می باشد.
دیدگاه کاربران