یکی از انواع بیماریهایی که برای مغز اتفاق میافتد و میتواند کیفیت زندگی افراد را بسیار تحت تاثیر قرار دهد، تومور مغزی است. در تومور مغزی سلولهای مغزی به صورت غیر طبیعی رشد کرده و به صورت توده یا تومور در مغز ظاهر میشوند. عوامل مختلفی مانند ژنتیک، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص و برخی از ویروسها میتوانند در ایجاد تومور مغزی نقش داشته باشند. تشخیص زود هنگام تومور مغزی بسیار اهمیت دارد، زیرا درمان بهموقع میتواند شانس بهبودی را به طور قابل توجهی افزایش دهد. تومور مغزی میتواند با علائم بسیاری همراه باشد. برخی از این علائم ممکن است در برخی افراد کم و در برخی دیگر بیشتر باشد. در این مقاله به بررسی شایع ترین علائم تومورهای مغزی و تاثیرات آنها بر زندگی افراد مبتلا میپردازیم.
تومور مغزی چیست؟
تومور مغزی به رشد غیرطبیعی سلولها در مغز گفته میشود. این سلولهای غیر طبیعی میتوانند به صورت یک توده یا تومور در مغز ظاهر شوند. تومورها میتوانند خوشخیم (غیرسرطانی) یا بدخیم (سرطانی) باشند. تومورهای خوشخیم معمولاً رشد آهستهای دارند و به بافتهای اطراف نفوذ نمیکنند، در حالی که تومورهای بدخیم رشد سریعتری دارند و میتوانند به بافتهای سالم اطراف حمله کرده و به سایر قسمتهای بدن گسترش یابند. محل دقیق تومور در مغز، نوع سلولهای تشکیل دهنده تومور و سرعت رشد آن، همه بر علائم و درمان تومور مغزی تأثیر میگذارند. تومور مغزی معمولا با سردرد، سرگیجه، حالت تهوع و تاری دید همراه است. در ادامه شایعترین علائم تومورهای مغزی را بررسی خواهیم کرد.
علت بروز تومور مغزی
در بخش قبلی متن به این مسئله اشاره کردیم که بروز تومور مغزی میتواند عوامل مختلفی داشته باشد. علل دقیق بروز این بیماری در بسیاری از موارد ناشناخته است، اما عوامل متعددی میتوانند در ایجاد آن نقش داشته باشند. در این بخش برخی از رایجترین علل بروز تومور مغزی را بررسی میکنیم:
علل ژنتیکی
جهش در ژنهای خاص میتواند باعث رشد غیر طبیعی سلولها و در نتیجه ایجاد تومور شود. برخی از تومورهای مغزی دارای جهشهای ژنتیکی مشخصی هستند. علاوه بر این، برخی بیماریهای ژنتیکی مانند نوروفیبروماتوز و بیماری تورکوئیت، خطر ابتلا به تومور مغزی را افزایش میدهند.
عوامل محیطی
شرایط محیطی میتواند یکی از علل بروز تومور مغزی باشد. قرار گرفتن در معرض مقادیر بالای اشعه، مانند اشعه ایکس یا رادیوتراپی میتوانند به DNA سلولها آسیب رسانده و خطر ابتلا به تومور مغزی را افزایش دهند. همچنین برخی مواد شیمیایی موجود در محیط ممکن است با ایجاد تغییرات در DNA سلولها، باعث بروز تومور در مغز شوند.
سن
معمولا با افزایش سن، سیستم ایمنی و عملکرد مغز دچار اختلال خواهند شد. با افزایش سن احتمال بروز تومور و ایجاد توده در مغز افزایش مییابد. تومور مغزی معمولا در افراد میان سال بیشتر از افراد جوان اتفاق میافتد. البته سابقه خانوادگی و ژنتیک میتواند این عامل را رد کند.
تومور مغزی معمولا با علائم بسیاری همراه است. این علائم در برخی افراد بیشتر و در برخی دیگر کمتر اتفاق میافتد. همچنین برخی علائم تومور مغزی میتواند شایعتر از بقیه علائم باشد. در ادامه به بررسی شایعترین علائم تومورهای مغزی میپردازیم:
تشنج
عموما تشنج از اولین علائم تومور مغزی است. تومورها بر فعالیت عصبهای مغزی تاثیر میگذارند که در نتیجه فرد حرکات غیرعادی از خود نشان میدهد. تشنج نیز انواع مختلفی دارد. به طور مثال ممکن است تمام بدن فرد دچار تشنج شود یا اینکه بخشی از بدن دچار حرکات ناگهانی و سریع گردد.
بروز مشکلات بینایی
یکی دیگر از شایعترین علائم تومورهای مغزی، بروز مشکلات بینایی است. تومور مغزی میتواند با ایجاد فشار بر روی عصب بینایی و نواحی مغز که مسئول پردازش اطلاعات بصری هستند، باعث بروز مشکلات مختلفی در بینایی شود. این مشکلات میتوانند نشانه اولیه یا همراه با سایر علائم تومورهای مغزی باشند. برای مثال تاری دید، دو بینی و کاهش میدان دید از جمله مشکلات بینایی ناشی از بروز تومور در مغز است.
مشکلات گفتاری
یکی از شایعترین علائم تومورهای مغزی، بروز مشکلات گفتاری است. این مشکلات میتوانند طیف وسیعی از اختلالات ارتباطی را شامل شوند. این اختلالات معمولا شامل اختلال زبان، مشکل در بیان و ادای کلمات است. تومورهای مغزی میتوانند به نواحی خاص مغز که مسئول تولید و درک زبان هستند، آسیب برسانند. این نواحی شامل ناحیه بروکا و ناحیه ورنیکه هستند. علاوه بر این، تومورهای مغزی میتوانند باعث افزایش فشار داخل جمجمه شوند که این امر بر عملکرد مغز و توانایی تولید و درک زبان تأثیر میگذارد.
مشکلات شنوایی
مشکلات شنوایی یکی از علائم شایع تومور مغزی، به ویژه تومورهایی است که در نواحی نزدیک به گوش داخلی یا عصب شنوایی رشد میکنند. این مشکلات میتوانند شامل کاهش شنوایی، وزوز گوش، احساس سرگیجه و عدم تعادل باشند. تومورهایی مانند نوروم آکوستیک که در عصب شنوایی ایجاد میشوند، به طور مستقیم بر شنوایی تأثیر گذاشته و باعث کاهش شنوایی در یک گوش و همچنین ایجاد وزوز گوش میشوند. همچنین، افزایش فشار داخل جمجمه ناشی از تومور میتواند به عصب شنوایی فشار آورده و باعث اختلال در شنوایی شود.
عدم تعادل و بیحسی بدن
یکی از علائم شایع تومورهای مغزی، بروز مشکلات تعادلی و احساس بیحسی در برخی قسمتهای بدن است. این علائم معمولاً به دلیل تأثیر تومور بر مناطقی از مغز که مسئول هماهنگی حرکات، تعادل و حس هستند، ایجاد میشود. تومورهایی که در مخچه یا ساقه مغز رشد میکنند، بیشتر باعث بروز این علائم میشوند. این مناطق نقش مهمی در کنترل حرکات بدن و حفظ تعادل دارند. بنابراین، با رشد تومور و ایجاد فشار بر این نواحی، فرد ممکن است دچار سرگیجه، عدم تعادل، لرزش، ضعف عضلانی و بیحسی در اندامها شود. همچنین، اختلال در هماهنگی حرکات و مشکل در انجام فعالیتهای روزمره مانند راه رفتن نیز از دیگر علائم شایع تومورهای مغز است.
سردردهای مداوم و شدید
تومور مغزی با افزایش فشار داخل جمجمه میتواند باعث ایجاد سردردهای مداوم و شدید شود. این فشار میتواند به دلیل رشد تومور و یا تجمع مایع مغزی نخاعی در اطراف تومور ایجاد شود. همچنین، تومور میتواند با تحریک بافتهای اطراف خود، باعث ایجاد درد شود. این نوع سردردها معمولا شدیدتر و طولانیتر از سردردهای معمولی هستند. فعالیتهای فیزیکی مانند خم شدن، سرفه یا عطسه میتواند باعث تشدید سردرد شود.
حالت تهوع و استفراغ
تومورها با رشد خود، فشار داخل جمجمه را افزایش میدهند. این افزایش فشار میتواند بر مراکز کنترل تهوع در مغز تأثیر گذاشته و باعث بروز این علائم شود. به صورت کلی رشد غیر طبیعی سلولهای مغز، باعث بروز حالت تهوع در افراد مبتلا خواهند شد. بسیاری از افراد مبتلا به تومور مغزی، حالت تهوع شدیدتری را در صبحها تجربه میکنند.
به طور کلی، علائم تومور مغزی در مردان و زنان شباهتهای بسیاری دارد و شامل سردرد، تهوع، استفراغ، اختلالات بینایی، ضعف عضلانی، اختلالات گفتاری و تغییرات شخصیتی میباشد. با این حال، برخی مطالعات نشان میدهند که ممکن است تفاوتهای ظریفی در نحوه بروز این علائم در دو جنس وجود داشته باشد. برخی از این تفاوتها شامل موارد زیر هستند:
تغییرات رفتاری: برخی مطالعات نشان میدهند که مردان مبتلا به تومور مغزی ممکن است بیشتر دچار تغییرات رفتاری مانند افزایش تحریکپذیری، پرخاشگری یا مشکلات در تصمیمگیری شوند، در حالی که زنان ممکن است بیشتر دچار علائم افسردگی، اضطراب و کاهش تمرکز گردند.
تفاوتهای آناتومیکی مغز: تفاوتهای آناتومیکی مغز شامل تفات در حجم مغز است. به طور متوسط، مغز مردان بزرگتر از مغز زنان است. اگر چه این تفاوت حجم به تنهایی نمیتواند دلیل تفاوت در بروز علائم تومور باشد، اما ممکن است در برخی موارد بر نحوه گسترش تومور و تأثیر آن بر عملکردهای مختلف مغز تأثیر بگذارد.
تفاوتهای هورمونی: هورمونها میتوانند بر پاسخ بدن به درمانهای مختلف مانند شیمیدرمانی و پرتودرمانی تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، برخی مطالعات نشان دادهاند که زنان ممکن است به برخی از داروهای شیمیدرمانی حساستر باشند.
در این مقاله با شایعترین علائم تومورهای مغزی آشنا شدیم. علتهای آن را بررسی کردیم و دانستیم که عوامل محیطی و جهشهای ژنتیکی میتواند باعث بروز تومور مغزی شوند. علاوه بر این، تفاوت علائم تومور مغزی را در زنان و مردان و نقش سن در بروز تومور مغزی را نیز بیان کردیم. به صورت کلی تومور مغزی ممکن است به دلایل مختلفی بروز پیدا کند. علائم نیز در برخی از افراد ممکن است با شدت بیشتری ظاهر شوند. دکتر محمد صمدیان متخصص و جراح مغز و اعصاب، با دارا بودن سالها تجربه و تخصص در امر تشخیص و درمان تومورهای مغزی، در مسیر درمان همراه شما هستند. ایشان پس از بررسی علائم و نشانههای تومور، بهترین روش درمانی را به شما معرفی کرده و تمام مراقبتهای پس از درمان را نیز یادآور میشوند.
دیدگاه کاربران