هر نوع شکستگی در استخوان جمجمه را شکستگی جمجمه میگویند. شکستگی جمجمه انواع مختلفی دارد که عموما بعلت ضربه شدید به سر موجب شکستن استخوان می شود. بعد از شکستگی جمجمه فرد ممکن است دچار آسیب مغزی نیز شود ، البته این اتفاق همیشه نمیفتد. درمان شکستگی به شدت شکستگی وابسته است. در شکستگی های خفیف فقط به مصرف مسکن احتیاج است درحالی که برای درمان آسیب های جدی تر باید جراحی انجام شود.
شکستگی جمجمه
شاید شکستگی جمجمه برای بسیاری دور از باور باشد زیرا معتقدند این عضو از بدن بسیار مقاوم است . اما جمجمه که به عنوان محافظ مطمئن از مغز است نیز دچار شکستگی می شود. شکستگى جمجمه ممکن است باعث صدمه یا اختلال کار مغز شود که در این حالت هشیارى ممکن است مختل شود یا بیهوشى دست دهد، به طورى که عوارض جراحت هاى دیگر احتمالى یا ناراحتى‌هاى دیگر را بپوشاند.
علت اصلی شکستگی جمجمه ضربه شدید به سر است. ضربه به سر از شایعترین علت های بستری و شایعترین علت مرگ و میر ( ۵۰-۴۰درصد ) است که به وفور در تصادفات رانندگی مشاهده می شود.
ضربه های که باعث بیهوشی خفیف می شوند قابل درمان هستند و معمولا منجر به شکافتن پوست سر یا کوفتگی و یا خراشیدگی پوست شده و اغلب با گیجی موقت و گاهی تشنج همراه هستند ولی ضربه های شدید تر ، منجر به شکستگی جمجمه و آسیب به مغز می شوند .
انواع شکستگی جمجمه
نوع شکستگی به شدت ضربه ، محل آسیب جمجمه و شکل شی که به سر برخورده کرده وابسته است. انواع شکستگی شامل :
- شکستگی بسته : این نوع شکستگی، که شکستگی ساده نیز نام دارد، پوستی که روی محل شکستگی را می پوشاند دچار بریدگی نمی شود.
- شکستگی باز : شکستگی باز یا پیچیده زمانی اتفاق میفتد که پوست پاره شود و استخوان قابل رویت باشد.
- شکستگی فشرده : این نوع شکستگی باعث تورفتگی یا بیرون زدگی جمجمه می شود.
- شکستگی بازال : شکستگی بازال در انتها یا کف جمجمه، نواحی اطراف چشم، گوش، بینی یا بالای گردن نزدیک به ستون فقرات رخ می دهد.
انواع دیگر شکستگی جمجمه
در کنار موارد بالا می توان شکستگی را به دسته های زیر هم تقسیم کرد:
- خطی (در یک خط مستقیم)
- تجزیه ای (شکستگی به سه یا چند قسمت تقسیم شده)
علائم شکستگی جمجمه
مهم ترین علائمی که هنگام ضربه مغزی مشاهده می شود بیهوشی و استفراغ و تهوع و سر درد و سرگیجه است . خونریزی و یا خروج مایع شفاف و سفید از گوش ها ، بینی ، دهان و یا چشمها علامت شکستگی‌جمجمه است. همچنین عدم پاسخ به نور و یا گشادی مردمک نشان دهنده آسیب حتمی مغز است. کبودی دور چشم و پشت گوش نیز از علائم شکستگی استخوان کف جمجمه می‌باشند.
خواب آلودگی یا گیجی ، تاری دید ، منگی ، اشکال در صحبت کردن ، ضعف عضلانی ، فراموشی ، خونریزی از پوست سر در صورتی که زخم شده باشد نیز از دیگر علائم این عارضه است. درد شدید در محل آسیب، التهاب در محل آسیب، قرمزی یا احساس گرما در محل آسیب نیز از دیگر علائم شکستگی‌جمجمه است.
شکستگی همیشه قابل رویت نیست اما علائم نشان دهنده ی شکستگی عبارتند از:
- ورم و التهاب دور ناحیه ی آسیب دیده
- کبودی صورت
- خونریزی گوش یا بینی
علائم خفیف تر یا علائمی که لزوما مربوط به شکستگی نیست عبارت است از:
- سردرد
- استفراغ
- حالت تهوع
- تار شدن دید
- بی قراری
- کج خلقی
- گیجی
- خشکی گردن
- غش کردن
- از دست دادن تعادل
- خواب آلودگی شدید
- عدم واکنش مردمک ها به نور
علل بروز شکستگی جمجمه
شکستگی زمانی رخ میدهد که شدت ضربه به سر به حدی باشد که استخوان بشکند. هر ضربه ای شامل برخورد شی، افتادن و زمین خوردن، آسیب سر در تصادف یا هر نوع سانحه باشد می تواند موجب شکستگی‌جمجمه شود.
تشخیص و درمان شکستگی جمجمه
تشخیص ضربه مغزی و خونریزی مغزی بدنبال شکستگی جمجمه با علائم بالینی و تشخیص قطعی با سی‌تی‌اسکن (CT scan) و ام آر آی (MRI) است. بیماری که بعداز ضربه دچار بیهوشی می شود حتما باید سی تی اسکن انجام دهد.
جهت درمان هنگام مواجه با فردی که دچار شکستگی شده ، حتما ابتدا با اورژانس تماس بگیرید. اگر تنفس مصدوم راحت است او را به پشت بخوابانید بطوری که سر و شانه های او بالاتر قرار بگیرد.در شکستگی‌جمجمه جلوی هر گونه خونریزی آشکار را بگیرید.
پس از انتقال مصدوم به بیمارستان توسط تیم اورژانس و انجام سی تی اسکن و سایر اقدامات اولیه ، شاید نیاز به جراحی توسط جراح مغز و اعصاب باشد که در زمینه پزشک معالج تصمیم می گیرد.
تا زمانی که تشخیص قطعی نشده باشد نباید هیچ‌گونه دارویی به فرد، از قبیل استامینوفن یا آسپیرین داد. در صورت خروج خون یا مایع زلال از گوش یک پانسمان استریل روی آن قرار دهید و با باند ببندید و سر مصدوم را به همان سمت خم کنید.
درمان شکستگی به عوامل متعددی مانند سن، وضعیت سلامتی و سابقه ی پزشکی فرد ، شدت شکستگی و هرگونه آسیب احتمالی به مغز بستگی دارد.
در نوع شکستگی بازال استفاده از مسکن برای کنترل درد کافی است. گاهی فرد به مصرف داروهای مسکن قوی احتیاج دارد و افراد دچار شکستگی‌جمجمه فقط به داروهای بدون نیاز به نسخه مانند استامینوفن (تایلنول) آن هم به مدت کوتاه نیاز دارند. در صورتی که در شکستگی بازال مقدار زیادی از مایع مغز و نخاع (مایعی که اطراف مغز و نخاع را احاطه کرده و مانع از ورود ضربه به آن می شود) از بینی و گوش خارج شود، باید جراحی انجام داد.
اگر شکستگی فشرده شدید باشد فرد نیاز به جراحی دارد زیرا شکستگی فشرده جمجمه دیر التیام پیدا خواهد کرد. اگر این نوع شکستگی درمان نشود میتواند منجر به آسیب مغزی شود.
اگر شکستگی به مغز فشار وارد کند یا مایع مغزی-نخاعی از گوش و بینی خارج شود، حتما باید جراحی انجام شود.
دیدگاه کاربران