ستون فقرات از ۲۶ مهره تشکیل شده که در فضای بین این مهره‌ها یک دیسک قرار دارد. این مهره‌ها از طریق دیسک‌های بین مهره‌ای از هم جدا شده‌اند. اگر دیسک از بخش انتهایی خود خارج شود، می‌تواند به رشته‌های نخاع فشار وارد کند و در نتیجه باعث درد در ناحیه کمر و دیسک کمر شود. جنس این دیسک‌ها از موادی مشابه لاستیک تشکیل شده که بسیار محکم هستند و به انعطاف پذیری ستون فقرات کمک می‌کنند. دیسک ها دارای یک بخش بیرونی و یک بخش مرکزی هستند که جنس بخش بیرونی از فیبر مستحکم و بخش مرکزی یا در حقیقت هسته دیسک، حالتی ژله‌ای دارد. مشکل دیسک کمر به علت خارج شدن بخش نرم داخل دیسک یا همان هسته مرکزی دیسک ایجاد می‌شود. در شرایطی که بعد از جراحی دیسک کمر دوباره علائم دیسک کمر را تجربه کردید باید سریعا به پزشک مراجعه کنید و نسبت به درمان عود دیسک کمر خود اقدامات لازم را انجام دهید.
علت دیسک کمر
- تروما مانند تصادف
- حرکات تند و ناگهانی
- برداشتن نادرست یک جسم سنگین
- پیچ خوردگی شدید
- اضافه وزن می‌تواند باعث ایجاد فشار بر روی دیسک شود.
از دیگر علل ابتلا به دیسک کمر عبارتند از :
- وراثت
- ورزش های تماسی
- مصرف الکل یا دخانیات
- افزایش سن
علائم دیسک کمر
علائم دیسک کمر بسته به محل و اندازه فتق و میزان فشاری که بر روی عصب ایجاد می‌کند، ممکن است یک طرف یا هر دو طرف بدن را تحت تاثیر قرار دهد. علائم دیسک کمر شامل موارد زیر است:
- افرادی مبتلا به دیسک کمر معمولا بیشترین درد را در باسن، ران و ساق پا احساس خواهند کرد.
- درد و بی‌حسی، اغلب در یک سمت بدن
- دردی که به دست یا پا انتشار یافته است
- دردی که شب‌ها یا با انجام حرکات خاص تشدید می‌شود.
- دردی که بعد از نشستن یا بلند شدن بیشتر می‌شود.
- دردی که بعد از پیاده‌روی‌های کوتاه به وجود می‌آید.
- ضعف عضلانی
- مورمور شدن، درد یا سوزش در محل آسیب‌دیده
- بی حسی و سوزن سوزن شدن ماهیچه
روش درمان عود دیسک کمر
برای درمان عود دیسک کمر، فرد ممکن است دوباره تحت جراحی دیسک کمر قرار بگیرد. البته عمل مجدد دیسک کمر به روش جراحی باز انجام نخواهد شد. زیرا در روش باز به علت چسبندگی های اولیه، ریسک چسبندگی و نیز بروز عفونت و خونریزی افزایش خواهد یافت. به همین علت برای درمان عود دیسک کمر از روش آندوسکوپی استفاده خواهد شد؛ زیرا در این روش چسبندگی‌های نواحی اطراف دیسک که عود کرده است با حداقل دستکاری قابل درمان است.
درمان دیسک کمر بدون جراحی
- دارو درمانی: پزشک برای درمان درد و التهاب ناشی از دیسک، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی؛ مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن را توصیه می‌کند.
- فیزیوتراپی و انجام حرکات ورزشی: بیمار برای تقویت عضلات حمایت کننده ستون فقرات و کاهش درد دیسک می‌تواند از این روش استفاده کرد.
- گرما درمانی: گرمادرمانی می‌تواند باعث تسکین اسپاسم عضلانی ناشی از فتق دیسک شود.
- استفاده از کمپرس آب سرد: برای کاهش التهاب و اسپاسم عضلانی مفید است.
- تزریق اپیدورال
- و غیره
درمان آندوسکوپی دیسک کمر
جراحی آندوسکوپی با استفاده از یک برش کوچک و ابزارهای ویژه(یک تروکار لوله ای)برای درمان اختلالات ستون فقرات استفاده می‌شود. این روش جراحی با بی حسی موضعی انجام می‌گیرد و جراح با دو روش به ستون فقرات دسترسی پیدا می کند:
- داخل (پشت ستون فقرات بین دو لایه)
- ترانسفرامینال (پشت یا کنار ستون فقرات به نوروفورامن)
دوربین کوچکی از طریق تروکار به منطقه هدف وارد محل شده و جراحی بر روی موضع درد انجام می‌گیرد.
انواع جراحی دیسک کمر
اگر علائم دیسک بسیار حاد باشد و با روشهای غیرجراحی بهبود نیابد، پزشک روش جراحی را پیشنهاد خواهد داد. جراحی با هدف برداشتن بخش بیرون زده دیسک و رفع فشار از روی اعصاب انجام می‌شود.
- جراحی لامینکتومی: در این روش جراحی، جراح کانال نخاعی را باز می‌کند تا به ریشه‌های عصبی دسترسی پیدا کند و دیسک را خارج نماید.
- جراحی میکروسکوپی: در این روش جراح از دستگاه میکروسکوپ استفاده می‌کند، این دستگاه به جراح کمک می‌کند که دید بهتری داشته باشد. این روش جراحی به جراح کمک می‌کند که تصاویر را درشت ببیند و دقت جراحی را نیز بالا می‌برد.
- جراحی دیسک کمر با لیزر: در این روش از اشعه لیزر برای از بین بردن بیرون زدگی دیسک کمر استفاده می‌شود. در این روش اشعه لیزر به کمک یک سوزن و فیبرنوری وارد دیسک می‌شود. اشعه لیزر با سوزاندن مرکز دیسک یک حفره در دیسک ایجاد خواهد کرد که ایجاد این حفره می‌تواند فشار داخل دیسک را کاهش دهد و درد کمر بیمار را بهبود ببخشد.
- تزریق های اپیدورال یا تزریق فاست: این تزریق بر روی ریشه عصبی یا مفاصل ستون مهره‌ها(فاست)انجام می‌شود.
آیا می توان از عود مجدد دیسک کمر پیشگیری کرد ؟
از روشهای موثر در پیشگیری از عود دیسک کمر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پرهیز از بی تحرکی و داشتن فعالیت کافی
- انجام ورزش‌هایی مانند پیاده روی، شنا، دو و غیره.
- اصلاح حرکات روزانه مانند: درست نشستن، درست راه رفتن، درست ایستادن و غیره.
- ثابت نگه داشتن و حفظ وزن متعادل
- پرهیز از انجام کارهای سنگین همچون برداشتن وزنه های سنگین که سبب فشار به دیسک کمر می‌شود.
دیسک کمر معمولا بعد از سن ۳۰ سالگی خود را نشان می‌دهد. البته ممکن است برخی از افراد دیسک کمر را در سنین کمتر نیز تجربه کنند، که بسیار نادر است.
بله، اگر نظر پزشک بر روی جراحی باشد، باید هر چه سریع‌تر برای جراحی آماده شوید. به تاخیر انداختن جراحی می‌تواند منجر به بدتر شدن وضعیت بیمار شود که می تواند جراحی را سخت تر و دوران بهبودی شما بعد از جراحی طولانی‌تر کند.
دیدگاه کاربران