خونریزی مغزی در کودکان می‌تواند به روش‌های مختلفی رخ دهد. از جمله زمین خوردن، ضربه، ضربه به سر، تصادف رانندگی و… . اگر ساختارهای استخوانی و بافت مغز آسیب ببینند، به آن ترومای جمجمه‌ای گفته می‌شود. حتی اگر فقط چند نشانه از آسیب قابل مشاهده باشد، خونریزی می‌تواند در داخل جمجمه رخ دهد. این آسیب‌ها متعاقباً منجر به فشار بر بافت مغز می‌شود و می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد.
وسعت آسیب همیشه بلافاصله آشکار نمی‌شود و در برخی موارد علائم تنها پس از چند ساعت ظاهر می‌شوند. کمک‌های اولیه و درمان پزشکی برای آسیب‌های شدید سر یا آسیب مشکوک به بافت مغز مهم است.
علائم خونریزی مغزی در کودکان چیست؟
علائم زیر امکان دارد نشان دهنده آسیب جدی به سر و خونریزی مغزی در کودکان باسد. در صورت مشاهده هر کدام از علائم زیر به پزشک مراجعه کنید.
- استفراغ مکرر بلافاصله پس از آسیب به سر یا تا شش ساعت پس از آن
- گریه و ناله مداوم در نوزادان
- نشانه سردرد شدید در کودکان بزرگتر
- خواب آلودگی ناگهانی، مشکل در بیدار شدن، گفتار نامفهوم، تغییر ناگهانی شخصیت (مانند عدم کنجکاوی یا علاقه به محیط اطراف، درونگرا)
- بی میلی به نوشیدن، عدم وجود صدا (مثلاً عدم وجود “پچ پچ کودک”) در نوزادان،
- هرگونه علائم خارجی آسیب، مانند کبودی (برآمدگی)، خونریزی شدید.
- خون یا مایع شفاف (مایع مغزی) که از گوش، بینی یا دهان نشت می‌کند.
- تشنج
- بیهوشی.
به یاد داشته باشید حتی اگر هیچ نشانه خارجی آسیب وجود نداشته باشد یا فقط علائم جزئی آسیب وجود داشته باشد، مغز همچنان امکان دارد دچار خونریزی شود.
چگونه می‌توانیم کمک‌های اولیه را ارائه دهیم؟
کمک‌های اولیه سریع و درمان پزشکی پس از تصادفات جدی و زمانی که مشکوک به آسیب جدی به سر و خونریزی مغزی است مهم است. از آنجایی که آسیب ستون فقرات گردنی ممکن است رخ دهد، به خصوص اگر روی سر خود بیفتید، باید مراقب باشید. در صورت مشکوک بودن به خونریزی مغزی، کودک را بلند نکنید و کارهای زیر را انجام دهید:
- کنترل هوشیاری
- با صدای بلند با کودک صحبت کنید و کودک را به آرامی لمس کنید.
- اگر کودک پاسخگو است، او را صاف بخوابانید و قسمت بالایی بدنش را کمی بالا بیاورید.
- با اورژانس تماس بگیرید.
- کودک آسیب دیده را تنها نگذارید و بر تنفس او نظارت کنید.
- کودک را گرم نگه دارید.
نکاتی که باید در مورد خون ریزی مغزی در کودکان بدانید
وقتی صحبت از خون ریز مغزی در کودکان به میان می‌آید، عوامل زیر رایج هستند:
ضربه مغزی (Commotio cerebri)
ضربه مغزی یک اختلال حاد و موقتی مغز است. خود را به عنوان از دست دادن هوشیاری نشان می‌دهد. از دست دادن هوشیاری می‌تواند از چند دقیقه تا حداکثر یک ساعت طول بکشد. اگرچه سلول‌های عصبی نیز در طی ضربه مغزی از بین می‌روند، وسعت آن به حدی محدود است که معمولاً آسیب دائمی رخ نمی‌دهد. حالت تهوع، استفراغ، سردرد و سرگیجه از دیگر علائم معمول هستند. علاوه بر این، اختلال حافظه نیز امکان دارد رخ دهد. اگر کودک هیچ خاطره‌ای از آنچه قبل از حادثه رخ داده را نداشته باشد، به این حالت فراموشی رتروگراد می‌گویند. یا اگر از بین رفتن حافظه مربوط به دوره بعد از حادثه باشد، فراموشی نزولی نامیده می‌شود.
علائمی مانند اختلالات بینایی یا فلج برای ضربه مغزی غیر معمول هستند، می‌توانند نشانه‌ای از آسیب شدید مغزی باشند! هر گونه از دست دادن هوشیاری باید در بیمارستان بررسی شود. حتی اگر کوتاه مدت باشد.
کوفتگی مغز (contusio cerebri)
بر خلاف ضربه مغزی، کوفتگی مغز یک آسیب جدی به بافت مغز است. وسعت و محل آسیب به شدت نیروی وارده بستگی دارد. بیهوشی طولانی مدت (بیش از یک ساعت) و سایر علائم عصبی مانند تشنج، فلج و اختلالات بینایی قابل توجه است. آسیب مغزی در توموگرافی کامپیوتری (CT) قابل مشاهده است. از طرف دیگر در مورد ضربه مغزی، سی تی غیر قابل توجه است.
خونریزی مغزی
خونریزی مغزی نیز می‌تواند در نتیجه کوفتگی مغز رخ دهد. خونریزی‌های مغزی خطرناک هستند زیرا جمجمه به دلیل محدودیت استخوانی نمی‌تواند منبسط شود. بنابراین خونریزی مداوم منجر به افزایش فشار در جمجمه با عواقب بالقوه تهدید کننده زندگی می‌شود. علائم خونریزی مغزی شامل سردرد شدید، حالت تهوع، استفراغ و افزایش از دست دادن هوشیاری است.
بسته به اینکه شریان‌ها یا سیاهرگ‌ها آسیب دیده باشند، وضعیت کم و بیش حاد است. اگر یک سرخرگ خونریزی کند، مقدار زیادی خون در مدت کوتاهی خارج می‌شود و یک وضعیت تهدید کننده زندگی می‌تواند به سرعت ایجاد شود. از طرف دیگر، خونریزی از وریدهای آسیب دیده، کندتر پیشرفت می‌کند (خونریزی تراوش)، علائم دیرتر ظاهر می‌شوند و معمولاً کمتر مشخص می‌شوند.
بسته به محل خونریزی، بین خونریزی اپیدورال (بین استخوان جمجمه و سخت شامه)، خونریزی ساب دورال (بین دورا ماتر و سخت شامه میانی) و خونریزی زیر عنکبوتیه (بین دورا ماتر میانی و نرم) تمایز وجود دارد.
علائم خونریزی مغزی در بزرگسالان چیست؟
علائم خونریزی مغزی اغلب با تاخیر زمانی ظاهر می‌شود. خونریزی مغزی فقط توسط پزشک قابل تشخیص است نه یک فرد غیر متخصص. نشانه‌های خونریزی مغزی عبارتند از:
- اختلالات هوشیاری مانند خستگی مفرط یا خواب آلودگی
- استفراغ
- تشنج
- سرگیجه، بینایی، شنوایی و اختلالات هماهنگی
- فلج شدن
آیا ضربه مغزی خطرناک است؟
در بیشتر موارد، ضربه مغزی خطرناک نیست. علائم و نشانه‌ها عادی می‌شوند و هیچ ناراحتی پایدار باقی نمی‌ماند. علائم معمولا در عرض یک هفته کاهش می‌یابد. گاهی اوقات عوارض بعد از ضربه مغزی ایجاد می‌شود و در موارد نادر، خونریزی مغزی تهدید کننده زندگی ایجاد می‌شود.
دیدگاه کاربران