علائم دیسک گردن حاد، خفیف و مزمن

درد فتق دیسک گردن و علائم مربوط به آن معمولاً در یک بازو یا دست دیگر احساس می‌شود. بسته به اینکه کدام دیسک دچار فتق شده است و کدام ریشه عصبی گیرکرده یا ملتهب شده است، علائم دیسک گردن حاد، خفیف و مزمن ممکن است متفاوت باشند. به‌ندرت، درد، سوزن‌سوزن شدن، بی‌حسی و یا ضعف می‌تواند به هر دو بازو یا پایین بدن در صورت آسیب‌دیدگی نخاع وارد شود. ازدست‌دادن کنترل روده و یا مثانه نیز نتایج نادر اما ممکن است.

هنگامی که دیسک گردنی بیرون می‌زند، مواد داخلی نرم و پروتئین‌های التهابی آن شروع به نشت به لایه بیرونی محافظ و احتمالاً به ستون فقرات می‌کنند. فتق دیسک معمولاً با التهاب یا فشرده کردن ریشه عصبی مجاور باعث ایجاد درد تیز یا شوک مانند در گردن و یا بازو می‌شود. سایر ساختارهای مجاور مانند نخاع نیز ممکن است ملتهب و دردناک شوند.

علائمی که یک بیمار مبتلا به فتق ستون فقرات گردنی از آن رنج می‌برد به دو عامل بستگی دارد:

1. فتق دیسک در چه سطحی از ستون فقرات گردنی قرار دارد؟
2. آیا مواد دیسک به مرکز نخاع یا یک طرف شاخه‌ای از عصب نخاعی فشار می‌آورد؟

هر فتق دیسکی که با ام‌آرآی یا اشعه ایکس قابل تشخیص باشد باعث ایجاد علائم در بیمار نمی‌شود. بااین‌حال، اگر فشار هسته ژلاتینی خارج شده ریشه‌های اعصاب نخاعی را تحریک کند، این می‌تواند نه‌تنها باعث درد شدید گردن، بلکه درد در شانه، بی‌حسی، گزگز یا فلج شدن عضلات بازو یا دست شود.

کیفیت درد توسط بیماران متفاوت توصیف می‌شود و از تیز، تیراندازی گرفته تا ضربان‌دار تا مبهم است. حرکات سردرد را تشدید می‌کند و بیماران به طور خودکار با سرهای خم شده حالت تسکین‌دهنده را اتخاذ می‌کنند.

هم علائم بیمار و هم درمان بعدی بستگی به این دارد که فتق دیسک در کجا رخ‌داده است:

بیشتر به سمت نزدیک کانال خروجی عصب (نوروفورامن)؛ این جایی است که عصب نخاعی از طریق سوراخی در استخوان کانال نخاعی را ترک می‌کند و در اثر افتادگی منقبض می‌شود. این فتق دیسک معمولاً با درد یک‌طرفه بازو یا دست همراه است.

وسط کمر؛ این فتق دیسک نخاع را فشرده می‌کند و به‌ندرت منجر به درد ارجاعی در شانه و بازو می‌شود. این نوع فتق ستون فقرات گردنی می‌تواند باعث فلج پاها، اختلال در تعادل و راه‌رفتن شود.

البته اشکال انتقالی بین پرولاپس جانبی و مرکزی نیز امکان‌پذیر است که به طور هم‌زمان عصب نخاعی را تحریک کرده و نخاع را در ناحیه آسیب‌دیده جابه‌جا می‌کند.

علائم دیسک گردن حاد، خفیف و مزمن

فتق دیسک گردن می‌تواند انواع مختلفی از دردها را ایجاد کند یا اصلاً علائمی نداشته باشد. جنس درد می‌تواند از درد در گردن، بازو و یا دست تا درد الکتریکی مانند که به همان نواحی منتشر می‌شود، متغیر باشد. گاهی اوقات بی‌حسی یا ضعف بازو یا دست نیز ممکن است وجود داشته باشد. درحالی‌که فتق دیسک گردن ممکن است از نوعی تروما یا آسیب گردن منشأ بگیرد، علائم معمولاً خودبه‌خود شروع می‌شوند.

بسته به اینکه کدام دیسک تحت‌تأثیر قرار گرفته و کدام ریشه عصبی لمس یا ملتهب شده است، علائم ممکن است متفاوت باشد. اگر نخاع تحت‌تأثیر قرار گرفته باشد، درد می‌تواند در هر دو بازو یا در قسمت پایین بدن ایجاد شود. ازدست‌دادن کنترل روده و یا مثانه نیز نتایج نادر اما ممکن است.

درد گردن و  یا بازو ناشی از فتق دیسک گردن می‌تواند چند روز طول بکشد یا مزمن شود و ماه‌ها یا سال‌ها طول بکشد. بروز و رفتن درد یا شعله‌ور شدن شدید در طول فعالیت‌های خاص معمول است.  وقتی درد گردن و  یا بازو ناشی از فتق دیسک باشد، علائم معمولاً در عرض ۴ تا ۶ ماه کاملاً برطرف می‌شوند، اگرچه ممکن است خود دیسک بهبود نیابد.

برخی از علائم و نشانه‌های رایج فتق دیسک گردن عبارت‌اند از:

گردن درد؛ این درد معمولاً پشت یا دو طرف گردن را درگیر می‌کند. می‌تواند از خفیف تا تیز یا شدید متغیر باشد.

درد ریشه؛ این درد می‌تواند از یک عصب فشرده در گردن به شانه، بازو، دست و یا انگشتان تابش کند. گاهی اوقات ممکن است شبیه شوک الکتریکی باشد.

سفتی در گردن؛ درد و می‌تواند برخی از حرکات گردن را محدود کند و دامنه حرکت را کاهش دهد.

درد ناشی از فتق دیسک گردن  در طول فعالیت‌های خاصی مانند ورزش یا بلندکردن وزنه تشدید می‌شود و بدتر می‌شود. برخی از موقعیت‌های سر، مانند چرخش به یک طرف یا کج کردن سر به جلو، می‌تواند درد را بدتر کند.

برای کسب اطلاعات بیشتر بخوانید:دیسک گردن و سردرد:ارتباط بیماری های گردن و سردرد چیست؟

علائم و نشانه‌های فتق دیسک گردن باتوجه‌به ریشه

ستون فقرات گردنی شامل ۷ مهره است که روی‌هم قرار گرفته‌اند که C1 تا C7 نشان‌داده‌شده است. دیسک‌های بین مهره‌ای بین مهره‌های مجاور قرار دارند. به‌عنوان‌مثال، دیسک C5-C6 بین مهره‌های C5 و C6 قرار دارد. اگر دیسک C5-C6 فتق کند، می‌تواند ریشه عصبی C6 را تحت‌فشار قرار دهد. علائم و نشانه‌های ناشی از فتق دیسک گردن می‌تواند بسته به اینکه کدام ریشه عصبی فشرده شده است متفاوت باشد. مثلاً:

1. C4-C5 (ریشه عصبی C5): بیرون زدگی دیسک ۴و۵ گردن شامل درد، گزگز و یا بی‌حسی ممکن است به داخل شانه منعکس شود. همچنین ممکن است ضعف در شانه (عضله دلتوئید) و سایر عضلات احساس شود.
2. C5-C6 (ریشه عصبی C6): درد، گزگز و یا بی‌حسی ممکن است در سمت شست دست احساس شود. همچنین ممکن است ضعف در عضلات دوسر بازو (عضلات جلوی بازوها) و عضلات بازکننده مچ دست در ساعد تجربه شود. دیسک C5-C6یکی از شایع‌ترین فتق‌ها است.
3. C6-C7 (ریشه عصبی C7): درد، سوزن‌سوزن شدن و یا بی‌حسی ممکن است به دست و انگشت میانی تابیده شود. همچنین ممکن است در عضله سه سر (ماهیچه‌های پشت بازو)، بازکننده انگشتان و سایر عضلات احساس ضعف شود. دیسک C6-C7معمولاً بیشترین احتمال فتق در ستون فقرات گردنی را دارد.
4. C7-T1 (ریشه عصبی C8): درد، گزگز و یا بی‌حسی ممکن است در قسمت بیرونی ساعد و سمت صورتی دست احساس شود. همچنین ممکن است ضعف در خم‌کننده‌های انگشت (دستگیر) و سایر ماهیچه‌ها تجربه شود.

علائم و نشانه‌های کمتر رایج فتق دیسک گردن

اگر طناب نخاعی در اثر فتق دیسک گردن فشرده یا ملتهب شود، علائم و نشانه‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد، گزگز، بی‌حسی و یا ضعف در هر دودست و یا هر دوپا
• مشکلات هماهنگی یا راه‌رفتن
• مشکل در کنترل مثانه و یا روده
• هر یک از این علائم نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.

چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟

در صورت بروز علائم و علائم هشداردهنده زیر، افراد مبتلا باید فوراً با متخصص مشورت کنند:

• علائم مشخصی از فلج یا درد بسیار شدید دارید.

ادرار یا حرکات روده مختل می‌شود. این هم می‌تواند احتباس ادرار و هم ادرار و مدفوع غیرارادی باشد.

هنگام راه‌رفتن بی‌ثبات هستید یا مشکل تعادل دارید.

پزشک معالج شما دراسرع‌وقت آزمایشات تصویربرداری را انجام خواهد داد. اگر در ام‌آرآی یا اشعه ایکس یک فتق دیسک بزرگ با فشرده‌سازی واضح نخاع را ببیند، در مورد احتمالات درمان جراحی با شما صحبت خواهد کرد.

تفاوت بین فتق دیسک ستون فقرات گردنی و تنگی کانال نخاعی چیست؟

در تنگی کانال نخاعی گردن ، ساختارهای استخوانی یا نرم کانال نخاعی را که حامل طناب نخاعی و عصب نخاعی است، باریک می‌کند. فشار روی بافت عصبی علائمی شبیه به فتق دیسک را در افراد مبتلا ایجاد می‌کند. تنگی کانال نخاعی در ناحیه ستون فقرات گردنی می‌تواند خود را نشان دهد، به‌عنوان‌مثال، با تشعشع درد در بازو، دست یا انگشتان. فرار مواد از هسته ژلاتینی دیسک بین مهره‌ای – یعنی فتق دیسک – یک محرک احتمالی تنگی کانال نخاعی است.

در صورت مشکوک شدن به تنگی کانال نخاعی، ارتوپد هنگام ارزیابی MRI یا اشعه ایکس به موارد زیر توجه ویژه‌ای می‌کند: علائم انقباض در کانال نخاعی، ضخیم شدن استخوانی مفاصل فاست، خارهای استخوانی (اسپوندیلوفیت ها) و مهره‌های لغزنده که دارای در مقابل یکدیگر قرار گرفتند (اسپوندیلولیستزیس).

تجربه نشان داده است که چشم‌انداز خوبی برای فتق دیسک‌های کوچک‌تر و کم وسعت ستون فقرات گردنی وجود دارد که از طریق روند بهبودی طبیعی به طور کامل پسرفت می‌کنند. در مورد تنگی کانال نخاع گردنی به‌ندرت بهبودی خودبه‌خودی رخ می‌دهد. علاوه بر فتق دیسک، بیماری‌های مزمنی مانند روماتیسم  نیز می‌توانند عامل تنگی کانال نخاعی باشند. روشن شدن دقیق علت بیماری برای درمان هدفمند بیمار ضروری است.