سیاتیک یا رادیکولوپاتی کمر دردی است در ناحیه کمر که تا پایین ران، ساق و کف پا انتشار خواهد یافت. علت درد عصب سیاتیک فشرده شدن یا تحریک اعصاب خارج از کانال نخاعی، در بخشی که اعصاب به هم پیوسته تا عصب سیاتیک را تشکیل دهند، است. علائم سیاتیک زمانی ایجاد می‌شود که عصب بزرگ سیاتیک دچار آسیب‌دیدگی شود. عصب سیاتیک یکی از اعصاب بزرگ در بدن است که دارای یک ریشه از ناحیه ستون مهره ها در بخش تحتانی کمر است و تا ساق پا ادامه دارد.
سیاتیک از ناحیه تحتانی کمر شروع و تا پشت ساق پاها ادامه دارد. بخش‌های مختلف عصب سیاتیک درهر کدام از ساق پاها تقسیم می‌شود و درنواحی خاصی از اندام تحتانی بدن مانند باسن، ران، پشت ساق پا، پا و انگشتان پا گسترش می یابد.
برای درمان سیاتیک راه های درمان بسیاری وجود دارد اما بسیاری به دنبال درمان قطعی سیاتیک هستند. در این مقاله ما انواع درمان قطعی سیاتیک را بررسی خواهیم کرد.
علائم سیاتیک
درد سیاتیک به لحاظ میزان آسیب دیدگی، شدت و دوام آن متفاوت است. علائم سیاتیک براساس نوع، محل، شدت و شرایطی که منجر به بروز آن می‌شود میتواند متفاوت باشد.
- درد در بخش تحتانی کمر
- درد در یک طرف (یا هر دو طرف) باسن و ساق پا
- دردی که از پشت کمر و باسن آغاز و تا پشت ران و پایین ساق پا و پا انتشار می‌یابد.
- دردی که با استراحت از بین نمی‌رود.
- درد شدید و مزمن
- سوزن سوزن شدن، ضعف و بی حسی درپایین ساق پا
دلایل بروزسیاتیک
- بیرون زدگی یا فتق دیسک کمر: این عارضه زمانی رخ می‌دهد که بافت های نرم داخل دیسک از لایه خارجی دیسک به نام فیبرهای انالوس بیرون بزند و باعث آسیب دیدگی ریشه عصب شود.
- اسپوندیلوز: این عارضه زمانی رخ می‌دهد که یک فشار کوچک یا شکستگی باعث شود که یکی ازمهره های کمر به سمت مهره دیگر حرکت کند.
- تنگی کانال نخاعی: استنوزیس ستون مهره‌های ناحیه کمر معمولا به علت افزایش سن ایجاد می‌شود، این عارضه میتواند منجر به سیاتیک و تنگی کانال نخاعی شود.
- سندروم پریفورمیس: عصب سیاتیک هنگامی که از زیر ماهیچه‌های پریفورمیس در ناحیه باسن عبور می‌کند میتواند دچار آسیب دیدگی شود.
- اختلال مفصل ساکروایلیاک: آسیب دیدگی این مفصل که درپایین ستون مهره ها قرار گرفته است میتواند منجر به آسیب عصب L5 و درد سیاتیک شود.
دلایل دیگر بروز سیاتیک
- بارداری: بدن در این دوران به علت افزایش وزن و تغییرات هورمونی و غیره دچار تغییراتی خواهد شد که میتواند باعث بروز سیاتیک نیز شود.
- جراحت بافت: هنگامی که بافت دچار آسیب دیدگی شود میتواند منجر به ایجاد فشار در عصب و سیاتیک شود.
- کشیده شدن ماهیچه ها: کشیده شدن ماهیچه ها میتواند باعث فشار عصب و ایجاد سیاتیک شود.
- تومور ستون فقرات: تومورهای ستون مهره‌ها میتواند باعث فشار به عصب‌های ناحیه تحتانی کمر شود و باعث ایجاد علائم سیاتیک در فرد شود.
- عفونت: عفونت در ناحیه تحتانی کمر میتواند بر روی اعصاب اثر بگذارد و باعث ایجاد سیاتیک شود.
درمان قطعی سیاتیک
درما قطعی سیاتیک به دو صورت غیرجراحی و جراحی تقسیم می‌شود. بیشتر افرادی که به سیاتیک مبتلا می‌شوند به جراحی نیازی ندارند و عموما با استراحت و دارو بهبود پیدا می‌کنند.
درمان غیرجراحی سیاتیک
درمان غیرجراحی سیاتیک شامل موارد زیر است:
استراحت
عموما استراحت برای مدت ۳ روز بر روی تشک یا سطح سفت میتواند به تسکین درد کمک کند. استراحت مطلق و طولانی مدت توصیه نمی‌شود.
استفاده از کمپرس آب گرم و سرد
استفاده متناوب از کمپرس های سرد و گرم بر روی قسمت‌های پایین کمر میتواند به کاهش درد کمک کند. استفاده از کمپرس سرد و گرم درحدود ۲۰ دقیقه باید بر روی موضع قرار بگیرد و هر ۲ ساعت یک بار باید تکرار شود. در برخی موارد نیز می‌توان با استفاده از کمپرس آب گرم به کاهش درد بدن کمک کرد.
مصرف دارو
برخی از داروها می‌توانند به عنوان تسکین دهنده درد عمل کنند. این داروها شامل :
- استامینوفن
- استروئیدهای خوراکی
- داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی مانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن
- برخی از داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای مانند آمی تریپتیلین و داروهای ضد تشنج مانند گاباپنتین نیز موثر هستند.
طب سوزنی
طب سوزنی میتواند با ایجاد انرژی در نقاط خاصی از بدن به کاهش درد در ناحیه کمر بر اثر سیاتیک کمک کند.
ماساژدرمانی
انواع مختلفی از ماساژ درمانی برای کاهش درد در ناحیه کمر وجود دارد که این ماساژ میتواند منجر به افزایش جریان خون در بدن، شل شدن عضلات و آزاد کردن ایندورفین در بدن شود. تمرینات کششی، استقامتی و ایروبیک میتواند به کاهش درد سیاتیک کمک کند.
تمرینات ایروبیک
برخی از تمرینات که برای کاهش فشار کمر مناسب هستند، شامل پیاده روی، شنا، آب درمانی که این تمرینات می‌توانند به جذب مواد لازم برای بدن و بهبود بیماری کمک کند.
استفاده از بریس کمر
استفاده از بریس و کمربند میتواند به کاهش درد سیاتیک کمک کند.
تزریق استروئید برای سیاتیک
اگر روشهای تسکین درد کارساز نبود، پزشک با تزریق بی حسی موضعی، کورتیکواستروئید، استروئید میتواند به کاهش درد و التهاب کمک کند. در این روش دارو بطور مستقیم به ناحیه ملتهب اطراف اعصاب ستون فقرات وارد می‌شود تا از فشار بر روی عصب کاسته شود و درد بطور موقت تسکین یابد.
کایروپراکتیک (درمان دستی)
این درمان توسط متخصصین با مهارت و تجربه بالا انجام می‌گیرد و میتواند به بهبود فرد بدون هیچ گونه دردی کمک کند.
اوزون درمانی (اوزون تراپی)
اوزون تراپی یک روش تزریق اکسیژن است که میتواند انواع مختلف درد مفاصل و ماهیچه‌ها مانند درد سیاتیک را درمان کند. اگر بافت دچار آسیب شود، این بافت برای بازسازی و احیا به ویتامین، مواد معدنی و اکسیژن نیاز دارد که باید از طریق خون به بافت انتقال دهد. یکی از مهم‌ترین مواد برای ترمیم بافت‌ها اکسیژن می‌باشد. کاهش میزان اکسیژن در بدن باعث تجمع اسید لاکتیک در بدن و منجر به درد می‌شود. اوزون تراپی در ۳ روز انجام می‌شود. ابتدا داروهای ضدالتهاب در ناحیه آسیب‌دیده برای کاهش تورم و التهاب مورد استفاده قرار می‌گیرد و این کار باعث افزایش جریان خون در بافت می‌شود و سپس به این ناحیه ویتامین و مواد معدنی که برای درمان ضروری است ارسال می شود و در آخر به این قسمت توسط اوزن تراپی اکسیژن ارسال می‌شود. بافت‌ها موادی را که برای بهبودی نیاز داشته‌اند دریافت و زمانی که درمان می‌شوند جریان خون در آن قسمت افزایش خواهد یافت و درمان تکمیل می‌شود . نتیجه درمان با اوزون تراپی در بین افراد مختلف متفاوت است اما اکثر بیماران فقط به ۳ الی ۵ مرحله درمان نیاز دارند.
درمان‌های جراحی سیاتیک
در صورتی که توسط درمان‌های غیرجراحی درد سیاتیک بهبود پیدا نکرد، بیمار باید از روشهای جراحی برای درمان قطعی سیاتیک، تسکین و بهبود درد استفاده کند.
- جراحی دیسککتومی: در این روش جراح هر چیزی که بر روی دیسک فشار وارد می‌کند را برمی‌دارد. هدف این است که تنها قطعه‌ای را که در واقع باعث ایجاد سیاتیک می‌شود را حذف کنیم.
- لامینکتومی: لامینا بخشی از حلقه استخوانی است که نخاع را پوشش خواهد داد. در طی لامینکتومی، جراح لامینا و هر بافتی که بر روی عصب اثر می‌گذارد و منجر به درد می‌شود را حذف خواهد کرد.
- جراحی فیوژن: جراحی فیوژن (جوش دادن) که در آن مهره ای که از جای خود لغزیده و بیرون زده شده است را به وسیله پیچ و مهره های مخصوص، به مهره دیگری برای از بین بردن ناپایداری، درد و حرکت بین مهره‌ها و ثبات آنها جوش داده می شود.
دیدگاه کاربران