اولین نوع جراحی ستون فقرات که معمولاً به‌صورت سرپایی انجام می‌شود، دیسککتومی کمر است. این جراحی برای برداشتن قسمت فتق دیسک کمر انجام می‌شود. درصد موفقیت بالایی دارد، به‌ویژه در تسکین درد ساق پا (سیاتیک) که به دلیل فشار دادن قسمت فتق دیسک به عصب ایجاد می‌شود. لامینکتومی یک روش جراحی است که موجب تسکین درد ودرمان تنگی کانال نخاعی است. برای انجام این کار، قسمت‌هایی از بدن استخوانی مهره برداشته می‌شود. این دو روش هر دو کاربرد زیادی دارند و از لحاظ تکنیک نیز مشابه هستند. در ادامه همراه ما باشید تا به بررسی تفاوت لامینکتومی و دیسککتومی کمر بپردازیم.
چه زمانی لامینکتومی انجام می‌دهید؟
لامینکتومی معمولاً بیشتر انجام برای ازبین‌بردن تنگی کانال نخاعی فشار باعث بر روی نخاع یا در اعصاب. این فشار میتواند باعث درد، ضعف یا بی‌حسی شود که میتواند به بازوها یا پاها سرایت کند. پزشک ممکن است لامینکتومی را در موارد زیر توصیه کند:
- درمان‌های محافظه‌کارانه، مانند داروها یا فیزیوتراپی، در بهبود علائم ناکام هستند.
- احساس ضعف یا بی‌حسی ماهیچه‌ای می‌کنید که ایستادن یا راه‌رفتن را دشوار می‌کند.
- ازدست‌دادن کنترل روده یا مثانه رخ می‌دهد.
لامینکتومی برای تسکین کانال نخاعی و درمان تنگی یا باریک شدن کانال نخاعی عمل می‌کند. چنین تنگی‌هایی میتواند منجر به درد یا فلج شود ؛ بنابراین بار قابل‌توجهی را برای بیمار به همراه دارند. تنگی کانال نخاعی معمولاً در ناحیه ستون فقرات کمری رخ می‌دهد. تنگی کانال نخاعی میتواند در اثر تومورها یا اتصالات استخوانی ایجاد شوند. با این حال، قبل از اینکه پزشک عمل لامینکتومی را توصیه کند، معمولاً ابتدا سعی می‌کند بیمار را با اقدامات محافظه‌کارانه، به‌عنوان‌مثال فیزیوتراپی یا مسکن، درمان کند.
دراغلب موارد می‌توان با چنین اقداماتی کمردرد را کاهش داد. با این حال، اگرنه تنها درد، بلکه فلج یا اختلالات حسی نیز وجود داشته باشد، مشکوک به گیرافتادن قابل‌توجهی از نخاع یا ریشه‌های عصبی وجود دارد. در چنین مواردی، لامینکتومی باید به‌سرعت برای نجات اعصاب انجام شود.
در مورد تنگی کانال نخاعی طولانی (تنگی در یک ناحیه طولانی در امتداد ستون فقرات)، پزشک گاهی اوقات مجبور است قسمت‌هایی از بدنه‌های چند مهره را بردارد. این اقدام میتواند باعث ناپایداری ستون فقرات شود. برای جلوگیری از این امر، لامینکتومی با بلوک مهره‌ای (اسپوندیلودزیس) در چنین مواردی ترکیب می‌شود. ستون فقرات موردنظر با صفحات و پیچ‌ها سفت شده است.
چه زمانی دیسککتومی انجام می‌شود؟
دیسککتومی معمولاً در صورتی انجام می‌شود که فتق دیسک (بیرون زدگی دیسک)، نخاع یا ریشه‌های عصبی را تحت‌فشار قرار دهد و با وجود لحاظ کردن درمان‌های غیر جراحی باز هم علائمی چون درد زیاد و پیشرونده ایجاد شود. هدف از دیسککتومی نیز محدود کردن شروع عود تا حد امکان است، بنابر شامل تمیز کردن کامل دیسک مهره‌ای است که فتق از آن منشأ گرفته است. پزشک شما ممکن است دیسککتومی را در موارد زیر توصیه کند:
- بیمار در راه‌رفتن یا ایستادن به دلیل ضعف عضلانی مشکل دارد.
- درمان محافظه‌کارانه، مانند دارودرمانی یا فیزیوتراپی، پس از شش هفته علائم را بهبود نمی‌بخشد.
- قطعه‌ای از هسته پالپوزوس از دیسک بین مهره‌ای بیرون‌زده و عصب را در کانال نخاعی فشرده می‌کند.
- دردی که از باسن به پاها، بازوها یا قفسه سینه تابش می‌کند خیلی شدید است که قابل‌تحمل نیست.
خطرات عمل جراحی
دیسککتومی و لامینکتومی هر دو دارای خطرات مشابه هستند. این روش‌ها با خطر متوسط برای عوارض در نظر گرفته می‌شوند. خطرات احتمالی جراحی عبارت‌اند از:
- خونریزی
- عفونت
- نشت مایع مغزی نخاعی
- آسیب به یکی از اعصاب یا نخاع
- آسیب به عروق خونی در داخل و اطراف ستون فقرات
روش جراحی لامینکتومی
هدف از این روش کاهش فشار وارد بر ریشه عصبی و اعصاب تخلیه کننده در ناحیه کانال نخاعی است. لامینکتومی تنها در صورتی انجام می‌شود که درمان محافظه‌کارانه که بیشتر شامل اقدامات فیزیوتراپی و تجویز مسکن است، ناموفق باشد و کمردرد بهبود نیابد.
هنگام انجام لامینکتومی، بیمار روی شکم دراز می‌کشد وبه او بیهوشی عمومی نیز داده می‌شود. سپس از دستگاه تصوی برداری با اشعه ایکس، برای تعیین محل دقیق تنگی کانال نخاعی استفاده می‌شود. حراج قبل از عمل نقطه مد نظر را روی پوست می‌کشد. اولین قدم در لامینکتومی ایجاد برش پوستی است. سپس پشت ستون فقرات در معرض دید قرار می‌گیرد. برای انجام این کار، جراح عضلات را از قوس‌های مهره‌ای ساختارهایی که کانال مهره را باریک می‌کنند، برمی‌دارد. می‌توان با استفاده از برش دهنده استخوان با سرعت بالا، اسکنه استخوانی و پانچ برداشت. جراح برای اینکه بتواند فشار را به‌اندازه کافی کاهش دهد، قسمت‌هایی از قوس مهره و روند خار دار را عمل می‌کند.
در صورت وجود انقباض اعصاب در دو طرف، معمولاً لازم است تمام قوس مهره‌ای همراه با رباط‌ها برداشته شود تا کمردرد با موفقیت تسکین یابد. در انتهای لامینکتومی معمولاً یک لوله تخلیه در ناحیه تحت درمان قرار می‌گیرد. به این ترتیب، مایعات زخم می‌توانند حتی پس از عمل تخلیه شوند. یک روز بعد از جراحی می‌توان شلنگ را دوباره جدا کرد.
روش جراحی فتق دیسک، دیسککتومی با میکروسرژیک
پرکاربردترین تکنیک در درمان جراحی فتق دیسک، دیسککتومی با میکروسرژیک (دیسک = دیسک، اکتومی = برداشتن) است. دیسک بین مهره‌ای آسیب‌دیده با کمک میکروسکوپ جراحی و کوچک‌ترین ابزار ویژه برداشته می‌شود. این کار قرار است اعصاب نخاعی را که توسط فتق دیسک منقبض شده و باعث ناراحتی می‌شوند، تسکین دهد. فقط برش‌های کوچک برای قراردادن ابزار جراحی لازم است. به همین دلیل است که فناوری جراحی میکروسکوپی یکی از روش‌های کم تهاجمی است. دیسککتومی با میکرو جراحی میتواند تمام فتق‌های دیسک را حذف کند. علاوه بر این، جراح میتواند مستقیماً ببیند که آیا عصب نخاعی آسیب‌دیده از فشار رها شده است یا خیر.
دوره عملیات
دیسککتومی میکروسرجری تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. بیمار در وضعیت زانو زده و بالاتنه در سطح بالاتری روی میز عمل قرار دارد. این باعث افزایش فاصله بین قوس‌های مهره شده و بازشدن کانال مهره را آسان می‌کند. در ابتدا، جراح یک برش پوستی کوچک روی ناحیه دیسک بیمار ایجاد می‌کند. سپس بااحتیاط عضلات پشت را به پهلو فشار می‌دهد و تا حدی (به میزان لازم) رباط زردرنگ (ligamentum flavum) را که بدنه‌های مهره‌ها را به هم وصل می‌کند برش می‌دهد. این به جراح اجازه می‌دهد تا مستقیماً به کانال نخاعی با میکروسکوپ نگاه کند. گاهی نیز برای بهبود بینایی نیاز به برداشتن تکه کوچک استخوان از قوس مهره دارد.
او اکنون با استفاده از ابزارهای ویژه، بافت دیسک فتق را تحت بازرسی چشمی از عصب نخاعی شل می‌کند و آن را با انبرپس گرفتن خارج می‌کند. نقایص بزرگ‌تر در حلقه فیبر دیسک بین مهره‌ای را می‌توان با میکرو جراحی بخیه زد. قطعات دیسک (sequesters) که در کانال نخاعی لیز خورده‌اند نیز می‌توانند برداشته شوند. در آخرین مرحله از عمل دیسک، جراح پوست را با چند بخیه می‌بندد.
دیدگاه کاربران