هنگامی که فرد با یک سری علائم شدید در ستون فقرات به پزشک مراجعه می کند، متخصص مغز و اعصاب می تواند به بررسی و معاینه فیزیکی بیمار بپردازد. در صورتی که بیمار درد در پشت و گردن داشته باشد باید برای مدتی تحت نظر قرار بگیرد و باید فعالیت های صحیح انجام دهید و ببینید مشکل برطرف میشود یا نه! اگر این نکات را رعایت کردید و تغییری در میزان درد رخ نداد، مصرف داروهای مسکن و داروهای ضدالتهابی توصیه خواهد شد.
در بسیاری از موارد بیمار می تواند با درمان های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی، ورزش های خانگی و یا تزریق به ستون فقرات بهبود پیدا کند. اگر بدن به این درمان ها پاسخ مثبت نشان نداد، جراحی ستون فقرات پیشنهاد میشود.
جراحی ستون فقرات
ستون فقرات از ۳۳ استخوان تشکیل شده که روی همدیگر قرار گرفته اند. این استخوان ها توسط رباط ها و ماهیچه ها به یکدیگر متصل هستند و در راستای به خصوصی قرار گرفته اند. ستون فقرات اصلی ترین نقطه اتکا بدن است و قامت فرد بر روی آن استوار است. به کمک ستون فقرات میتوانید خم و راست شوید و بدن خود را به طرفین بچرخانید.
انحنای ستون فقرات
هنگامی که از پهلو به ستون مهره ای نگاه کنیم در این ستون انحناهایی را مشاهده می کنیم ، حالتی مانند حرف S دارد. ستون فقرات در ناحیه گردنی و در قسمت پایین کمر دارای خمیدگی به سمت داخل و در ناحیه میانی و پایین تر از کمر دارای خمیدگی به سمت بیرون است. وجود این انحنا ها باعث می شود ستون فقرات مانند یک فنر شوک های وارد شده را جذب کند، تعادل داشته باشد و در طول ستون مهره ای دارای دامنه حرکتی باشد.
جراحی ستون فقرات به درمان چه مشکلاتی کمک می کند؟
- مشکلات مربوط به دیسک
- مشکلات موجود در بازوها و پاها که منشا عصبی دارند
- افراد مبتلا به اسکولوزیس ( انحنای غیرطبیعی در ستون فقرات )
- افرادی که از درد پشت و گردن ناشی از مشکلات ستون فقرات می باشد رنج می برند
پزشک متخصص جراحی ستون فقرات
جراحان ارتوپدی و سیستم مغز و اعصاب هر دو می توانند مشکلات ستون فقرات را درمان کنند. قبلاً این اعتقاد وجود داشت که اگر فرد بیمار دارای مشکلات با اهمیت در سیستم عصبی خود باشد، بهتر است از جراح ستون فقرات و مغز و اعصاب برای درمان خود مثل جراحی بسته ستون فقرات استفاده کند، اما این تصور دیگر درست نیست. امروزه بیان می شود هنگام مواجه شدن با این مشکلات لازم است از خدمات فرد یا متخصصی استفاده شود که دارای تخصص کافی در ارتباط با مشکلات ستون فقرات و به عبارتی متخصص کمر و ستون فقرات و دارای تخصص در جراحی آن باشد..
در زمان تصمیم گیری در مورد جراحی، نقش جراح ستون فقرات، آموزش شما و کمک به فرآیند تصمیم گیری میباشد و اطلاعاتی در مورد طیف وسیعی از گزینه ها به شما ارائه خواهند داد و آنچه از لحاظ فنی امکان پذیر است، مشکل و خطر روش و مزایای بالقوه آن را توصیف مى کند. بنابراین مهم است که جراح ستون فقراتى را انتخاب کنید که اطلاعات صحیحی به شما ارائه دهد.
تشخیص بیماری ستون فقرات
افرادی که بدون علت کمردرد دارند، جراحی ستون فقرات توصیه نمیشود و درمان محافظه کارانه باید توصیه می گردد. از تست های تشخیصی می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- MRI
- دیسکوگرام
روش های جراحی ستون فقرات
دیسککتومی یا میکرودیسککتومی
در این جراحی فتق دیسک بین مهره ای برداشته میشود تا فشار بر روی عصب فشرده شده برداشته خواهد شد. عمل جراحی میکرودیسککتومی از جمله جراحی های حداقل تهاجمی ستون فقرات است.
لامینکتومی
در این جراحی، صفحه نازک استخوانی پشت ستون فقرات یا لامینا برداشته می شود. این کار باعث افزایش فضای بین مجرای نخاعی و کاهش فشار انجام میشود.
لامینوتومی
در این جراحی بخشی از قوس مهره لامینا که نخاع را می پوشاند توسط جراح برداشته میشود. در این جراحی میزان استخوان کمتری نسبت به جراحی لاینکتومی برداشته خواهد شد. روش های لامینکتومی و لامینوتومی از روش های جراحی رفع فشار هستند. در این روش های جراحی میزان فشردگی عصب های نخاعی توسط بافت رفع میشود.
فورامینوتومی
در این روش جراحی بافت یا استخوان تشکیل شده گذرگاهی که ریشه های عصبی از نخاع منشعب میشوند و از ستون فقرات خارج میشوند، برداشته خواهد شد.
تعویض دیسک
تعویض دیسک مصنوعی برای بیماران دیسک دژنراتیو شدید بسیار موثر نشان داده می شود. بیماری دیسک دژنراتیو بیماری که می تواند در کمر و گردن ایجاد و درد قابل توجهی ایجاد میشود. در این جراحی دیسک مصنوعی جایگزین دیسک آسیب دیده خواهد شد. این روشی، روشی جایگزینی برای جوش خوردن مهره ها استفاده خواهد شد.
جوش دادن مهره ها
در این روش جراحی دو مهره با هم جوش داده می شوند. در این روش جراحی از ابزارهای خاص پیوند استخوان مانند میله، پیچ و غیره استفاده میشود. روش های مختلفی برای پیوند استخوان وجود دارد. روش‌هایی مانند پیوند استخوان خود فرد و پیوند استخوان فردی دیگر. جوش دادن مهره با رویکردهای مختلفی انجام میشود.
عمل های جراحی ALIF, PLIF, TLIF, LIF
این عمل جراحی مربوط به جوش خوردن مهره های کمری است که از آن برای تثبیت مهره های ستون فقرات و از بین بردن حرکت بین استخوان ها استفاده خواهد شد.
- جوش خوردن مهره‌های کمری جلویی
- جوش خوردن مهره‌های کمری عقبی
- جوش خوردن بین مهره‌ای کمری که در روند این روش جراحی روزنه ای در ناحیه موردنظر ایجاد میشود.
- جوش خوردن بین مهره‌ای جانبی که با اجرای رویکرد کم تهاجم قسمت جانبی بدن مورد جراحی قرار میگیرد
جراحی ستون فقرات با حداقل تهاجم (MIS)
جراحی ستون فقرات با حداقل تهاجم (MIS) اولین بار در دهه ۱۹۸۰ انجام شد، اما اخیرا پیشرفت های سریع در آن رخ داده است. پیشرفت های فن آوری، جراحان ستون فقرات را قادر به انتخاب بیمار و درمان مجموعه ی در حال تحول از اختلالات ستون فقرات، مانند بیماری دژنراتیو دیسک، فتق دیسک، شکستگی ها، تومورها ، عفونت ها، بی ثباتی و بدشکلی می کند.
MIS به منظور درمان اختلالات ستون فقرات با دخالت کمتر در عضلات ایجاد شد. این می تواند منجر به بهبودی سریع تر، کاهش مقدار خون از دست رفته در عمل و سرعت بازگشت بیمار به عملکرد طبیعی شود. در برخی از روش های MIS، که به “جراحی سوراخ کلید” نیز معروف است، جراح از یک اندوسکوپ کوچک استفاده می کند که دوربینی به انتهای آن وصل شده است. این اندوسکوپ از طریق برش کوچکی وارد پوست می شود. دوربین، نمای درون بدن را برای جراحان فراهم می آورد و امکان دسترسی به منطقه آسیب دیده در ستون فقرات را امکان پذیر می کند.
مراقبت های بعد از جراحی ستون فقرات
- بعد از جراحی ستون فقرات فیزیوتراپ تمرینات و حرکاتی را به بیمار توصیه میکند.
- امکان دارد فرد نیاز داشته باشد که ۳ تا ۴ روز در بیمارستان بستری باشد. بعد از جراحی ستون فقرات حتما باید استراحت کنید.
- تمرینات فیزیوتراپی باید فردای روز عمل شروع شود. انجام تمرینات می تواند دامنه حرکتی و عضلات فرد را تقویت کند.
- فرد می تواند برای راه رفتن از عصا و واکر استفاده کند.
- پیاده روی میتواند به روند بهبود کمک کند.
- طوری باید بنشینید که ستون فقرات شما کاملا صاف و مستقیم باشد.
- در زمان خوابیدن نیز بهتر است به پشت بخوابید و بالشتی را زیر سر و زانوهای خود قرار دهید. خوابیدن بهتر است روی تشک خیلی نرم نباشد. پوزیشن خواب بسیار مهم است و بیمار باید مواظب باشد تا در حین خواب، نپیچد یا خیلی خم نشود ( پوزیشن جنینی ) و دمر نخوابد.
- باید داروهای مصرفی خود را طبق نظر و دستور پزشک مصرف کنید.
- مصرف برخی از داروها مانند آسپیرین، ژلوفن، داروهای ضد التهابی و غیر استروئیدی برای ۳ تا ۶ ماه بعد از جراحی ستون فقرات ممنوع می باشد.
- بعد از جراحی با هماهنگی با پزشک می توانید دوش بگیرید. در حمام می توانید بر روی صندلی بنشینید. دو روز بعد ازجراحی می توانید به حمام بروید در این موارد در محل جراحی از پانسمان ضد آب استفاده کنید در سایر موارد پانسمان را خشک نگه دارید.
- از انجام فعالیت های شدید بدنی مانند بلند کردن اجسام سنگین و یا حتی چرخش های ناگهانی کمر، حداقل به مدت ۶ هفته خودداری کنید.
- پنج روز اول زخم را با پانسمان بپوشانید وبعد از این مدت فقط زخم را خشک و تمیز نگه دارید .
- از استرس و فشار برستون فقرات شود پرهیز کنید .
- تا چند هفته بعد از جراحی می توانید رانندگی کنید.
- قبل از بازگشت به محیط کار با پزشک خود مشورت کنید.
- بخیه های غیر قابل جذب را ۱۰ تا ۱۲ روز بعداز عمل بکشید.
- بخیه های جذبی که نیاز به کشیدن ندارند فقط انتها و ابتدای بخیه ها را باید تمیز نگه دارید.
- استفاده از کمر بند یا بریس بسته به پزشک و نوع جراحی دارد . در جراحی هایی که نوع فیکساسیون انجام شده استفاده از کمر بند را معمولا به مدت یک تا دو ماه توصیه میکنند اما در جراحی های سبک فقط روزهای اول جهت کاهش درد توصیه میگردد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
- قرمزی وتورم شدید وترشح در محل عمل
- ضربه به ناحیه عمل یا سقوط از ارتفاع
- درد شدید
- تب ولرز مداوم
علاوه بر مصرف داروهایی که پزشک آنها را برای شما تجویز کرده اند. استفاده از یخ در ۴۸ ساعت اول بعد از جراحی میتواند مفید باشد.
تشکیل بافت اسکار می تواند در روند بهبود تاثیر بگذارد و بافت اسکار بعد از جراحی رایج است. بافت اسکار دارای هیچ انتهای عصبی نمی باشد پس دردناک نیست. علت اصلی درد چسبندگی فیبری به ریشه عصب می باشد. در صورتی که بعد از جراحی بافت اسکار داشته باشید این امر کاملا طبیعی است. اما در صورتی که درد بعد از عمل ادامه پیدا کند و برای رسیدن به علت درد معاینه کامل پزشکی باید انجام شود.
فیزیوتراپی مناسب، تمرینات کششى و تغییر شیوه زندگی مانند ترک سیگار می تواند روند بهبودی شما را سریع تر مى کند و احتمال ابتلا به درد را کاهش دهد.
دیدگاه کاربران